Atom Bombası ve Einstein

H4m4...6qVt

23 Feb 2024

Atom bombasının geliştirilmesinde Einstein'ın rolünün gerçek tarihi
Efsanevi fizikçi, ABD'yi İkinci Dünya Savaşı sırasında bu yıkıcı silahı üretmeye teşvik etti ve bunun sonuçları aklını başından aldı. "Başka çıkış yolu görmedim"

Albert Einstein belki de dünyaya E=mc 2 denklemini tanıtmasıyla ünlüdür . Temelde enerji ve kütlenin birbirinin yerine geçebileceğini keşfetti ve nükleer enerjiye ve atom silahlarına zemin hazırladı.

Basit bir buzdolabı olmasaydı nükleer savaş dramasındaki rolü burada sona ermiş olabilir.

Fizikçi, 1920'lerde Berlin'de yaşarken, enerji tasarruflu bir buzdolabı geliştirmek ve patentini almak için Macar lisansüstü asistanı Leo Szilárd ile işbirliği yaptı . Tasarımları hiçbir zaman piyasaya sürülmemiş olsa da ikilinin çalışmaları, sonuçta, açık bir pasifist olan Einstein'ı, II. Dünya Savaşı sırasında atom bombası yaratma yarışına karıştırdı.

Einstein, bilimsel yaratımının ölümcül sonuçlarıyla mücadele ederken, hayatının sonraki dönemlerinde nükleer silahların dünya çapında yasaklanması yönünde hararetli bir şekilde tartışmaya devam edecekti.

National Geographic Kaşifi Ari Beser , "Onun dehası aynı zamanda çöküşü de oldu" diyor . “Atomun parçalanmasıyla gelen devrim aynı zamanda ahlaki bir devrimi de gerektiriyor.”

ATOM BOMBASINA YOL AÇAN MEKTUP
Albert Einstein Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı olur ve yeni ülkesine hizmet ederken ahlaki bir ikilemle karşı karşıya kalır.

Einstein'ın Roosevelt'e mektubu

Szilárd ve Einstein aletlerle ilgili ortaklıklarını sonlandırdıktan sonra bile iki bilim insanı iletişim halinde kaldı.

1933'te, Adolf Hitler'in Almanya'nın şansölyesi olduğu yıl, Szilárd nükleer zincirleme reaksiyonu , yani atomlarda kilitli olan enerjiyi serbest bırakarak muazzam patlamalar yaratan süreci keşfetti. Ve 1939'a gelindiğinde Alman bilim adamlarının atom silahı geliştirmek için güncel bilimsel gelişmeleri kullanabileceğine ikna olmuştu.

Bu yüzden, bir zamanlar dünyanın en ünlü bilim adamı olan meslektaşına yaklaştı ve ondan ABD Başkanı Franklin Delano Roosevelt'i uyarmasını istedi.

Szilárd, iki mülteci arkadaşıyla, Macar fizikçiler Edward Teller ve Eugene Wigner'la birlikte New York'ta Einstein'ı ziyaret etti. Ona nükleer bir zincirleme reaksiyonun olasılığından bahsettiklerinde Einstein, 1905'teki özel görelilik teorisinin yarattığı tehlike karşısında şok oldu.

Manhattan Projesi'ni ve onun daha geniş mirasını korumak ve yorumlamak için kurduğu kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Atomik Miras Vakfı'nın başkanı Cynthia Kelly, "Kesinlikle bu teoriyi bir silah olarak düşünmüyordu" diyor . Ama "kavramı hızla anladı."

Einstein, diğer bilim adamlarıyla birlikte, Roosevelt'e, Nazi bilim adamlarının ABD'yi atom bombasında yenmesi durumunda neler olabileceği konusunda uyarıda bulunan bir mektup taslağı hazırladı.

"Yeni türden son derece güçlü bombalar" konusunda alarmı çalarken ve Roosevelt'e atom enerjisini araştırmak için bir girişime fon sağlamasını tavsiye ederek, "Yakın gelecekte [bir nükleer zincirleme reaksiyonun] gerçekleştirilebileceği neredeyse kesin görünüyor" diye yazdı.

Roosevelt uyarıyı ciddiye aldı. 21 Ekim 1939'da, mektubu aldıktan iki ay sonra ve Almanya'nın Polonya'yı işgalinden sadece birkaç gün sonra, Roosevelt'in atadığı Uranyum Danışma Komitesi ilk kez toplandı. Bu, sonunda çalışan bir atom bombasını icat eden çok gizli hükümet projesi olan Manhattan Projesi'nin öncüsüydü.

Sorunlu bir miras

Komiteye yalnızca 6.000 dolar fon verildi, bu yüzden Einstein, mektupların büyük bölümünü yazan Szilárd'ın yardımıyla başkana yazmaya devam etti. Hatta bir mektupta, girişimin daha iyi finanse edilmemesi halinde Szilárd'ın önemli nükleer bulgularını bilimsel bir dergide yayınlayacağı konusunda uyarıda bulunulmuştu .

Kelley, Einstein'ın bu şekilde Manhattan Projesi'nin ateşlenmesine yardımcı olduğunu ancak "gerçek katılımının çok marjinal olduğunu" söylüyor. Irkçılığı, kapitalizmi ve savaşı açıkça eleştiren açık sözlü bilim adamı hakkındaki FBI dosyası sonunda 1.800 sayfanın üzerine çıkacaktı .

FBI, "Onun radikal geçmişi göz önüne alındığında," diye yazdı , "bu ofis, Dr. Einstein'ın gizli nitelikteki konularda çalıştırılmasını tavsiye etmez." Sonuçta Einstein, Manhattan Projesi'nde çalışmak için hiçbir zaman güvenlik izni alamadı.

Yine de adı, en büyük keşfinden doğan silahla sonsuza kadar anılacaktır. Hiroşima bombalama haberi onu harap etmişti ve 1946 tarihli TIME kapağında onu ünlü denklemiyle süslenmiş bir mantar bulutunun önünde gösteren bir fotoğraf onu küçük düşürmüştü.

Einstein, hayatının geri kalanında dünyayı nükleer silahların yayılmasının tehlikeleri konusunda uyarmaya çalışsa da sorumluluğunun farkına varmakta zorlandı.

Atom bombasını Japonya'ya taşıyan her iki uçaktaki tek ABD askerinin torunu olan Beser, atom bombasının "babası" olduğunu söylüyor.

Beser, hikaye anlatımını nükleer silahların sonrasını anlatmak için kullanıyor. Örneğin, yüz binlerce sivili öldüren veya yaralayan bomba ile tarihin diğer dehşetlerinden biri olan Holokost arasındaki bağlantılara hayret eden Nagazaki'den sağ kurtulan bir kişiyle birlikte Auschwitz'i ziyaret etti.

Einstein , 1952'de bir Japon dergisinde bombanın gelişimi hakkında şöyle yazmıştı : "Bu deneyler başarılı olursa, tüm insanlık için oluşacak korkunç tehlikenin çok iyi farkındaydım ."

Beser'e göre Einstein'ın ikilemi, insanlık durumunun çelişkilerini gösteriyor: "Atomun bölünmesi, düşünme şeklimiz dışında her şeyi değiştirdi" diye yakınıyor.