Noktalama İşaretleri
Nokta
▪ Bazı kısaltmaların sonuna konur. (örnek: Alb. - albay )
▪ Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta konur.
Örnek; 3, 4 ve 7. maddeler
VİRGÜL
▪ Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur.
Örnek: Adana’ya yarın gideceğim, dedi.
▪ Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur.
ÖRNEK
Bahçe kapısını açtı. Sermet Bey’e, —Bu anahtar köşkü de açar, dedi. (Ömer Seyfettin)
▪ Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için kullanılır:
Örnek : 38,6
NOKTALI VİRGÜL
▪ Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur.
Örnek: Erkek çocuklara Doğan, Tuğrul, Aslan, Orhan; kız çocuklara ise İnci, Çiçek, Gönül, Yonca adları verilir.
▪ Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.
Örnek : Sevinçten, heyecandan içim içime sığmıyor; bağırmak, kahkahalar atmak, ağlamak istiyorum.
▪ İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konabilir.
Örnek : Yeni usul şiirimiz; zevksiz, köksüz, acemice görünüyordu. (Yahya Kemal Beyatlı)
!!!!!!!!noktalı virgülden sonra hep küçük harfle başlanır.
İKİ NOKTA
▪ Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konur.
Örnek : Millî Edebiyat akımının temsilcilerinden bir kısmını sıralayalım: Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Ali Canip Yöntem…
▪ Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur.
Örnek : Kendimi takdim edeyim: Meclis kâtiplerindenim. (Falih Rıfkı Atay)
!!!!!!!!! İki noktadan sonra örnekler sıralanacaksa küçük, bunun dışında kalan durumlarda büyük harfle başlanır.
ÜNLEM
Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur.
Örnek : Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri! (Atatürk)
▪ Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır:
Örnek : İsteseymiş bir günde bitirirmiş (!) ama ne yazık ki vakti yokmuş.
!!!!!Ünlem, yay ayracın içinde olmadığı sürece sonraki harf daima büyük harfle başlar.
KISA ÇİZGİ
▪ Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur, bitişik yazılır.
Örnek : Küçük bir sürü -dört inekle birkaç koyun- köye giren geniş yolun ağzında durmuştu.
EĞİK ÇİZGİ
▪ Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.
Örnek: 18/11/1969
YAY AYRAÇ
▪ Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dışında kalan ek bilgiler için kullanılır. Yay ayraç içinde bulunan ve yargı bildiren anlatımların sonuna uygun noktalama işareti konur.
Örnek : Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için geziyoruz.