Lumbal Disk Hernisi: Bel Ağrısının Arkasındaki Sebep

4DYK...1Lgu

28 Jan 2024

Merhaba arkadaşlar... karşınıza daha çok nörolojik hasta ve tedavilerine yönelik yazılar ile çıktığımı fark ettim. Biraz da ortopedi üzerine genel fikirler vermek istedim. Bu yüzden görülme sıklığı yüksek olan lumbel disk hernisi yani halk arasında bel fıtığı olarak bilinen hastalık hakkında sizleri sıkmadan aydınlatmaya çalışacağım. Öncelikle bel ağrısını tanımlayalım sonra da konumuza dönelim.
Bel ağrısı, birçok kişinin hayatını etkileyen yaygın bir durumdur. Bu ağrının altında yatan birçok neden olabilir, ancak lumbal disk hernisi, bel ağrısının sık rastlanan bir sebebidir. Bu yazıda, lumbal disk hernisinin ne olduğunu, belirtilerini, nedenlerini ve tedavi seçeneklerini inceleyeceğiz. Şimdiden iyi okumalar...

Lumbal disk hernisi nedir?

Lumbal disk hernisi, omurganın alt kısmında bulunan disklerin dış kısmının zayıflaması veya yırtılması sonucu iç kısmındaki jel benzeri maddenin dışarı doğru sızmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, omurilik veya sinir köklerine baskı yaparak ağrı, uyuşma, güçsüzlük ve bacaklarda ağrıya neden olabilir. Lumbal disk hernisi genellikle ani ağır kaldırma, aşırı zorlanma, obezite, sigara içme, genetik yatkınlık gibi faktörlerle ilişkilendirilir.

Belirtiler nelerdir?

Lumbal disk hernisi belirtileri şunları içerebilir:

Bel ağrısı
Bacaklarda ağrı ve uyuşma
Bacak güçsüzlüğü
Ayakta veya otururken ağrı artışı
Öksürme veya hapşırma sırasında ağrı artış

Epidemiyoloji

Bel fıtığının görülme sıklığı yılda 1000 yetişkin başına yaklaşık 5 ila 20 vakadır ve erkek/kadın oranı 2:1 olmak üzere, yaşamlarının üçüncü ila beşinci on yılındaki kişilerde en sık görülür.
Lomber disk herniasyonunun %95'inde L4-L5 ve L5-S1 diskleri etkilenir .
Lomber disk hernisi servikal disk hernisinden 15 kat daha fazla görülür ve bel ağrısının önemli bir nedenidir.
Semptomatik lomber disk fıtığı prevalansı yaklaşık %1 ila %3 olup, en yüksek prevalans 30 ila 50 yaşları arasındaki kişiler arasında olup erkek/kadın oranı 2:1'dir.
25 ila 55 yaşları arasındaki bireylerde fıtıklaşmış disklerin yaklaşık %95'i alt lomber omurgada (L4/5 ve L5/S1 seviyesi) meydana gelir; Bu seviyenin üzerindeki disk herniasyonu 55 yaş üstü kişilerde daha sık görülür.
Çocuklarda nadiren görülür ve en sık genç ve orta yaşlı yetişkinlerde görülür.

Etiyoloji

Bir intervertebral disk, nukleus pulposusu çevreleyen yoğun bir kollajen halka olan annulus fibrözden oluşur.

Disk herniasyonu, nukleus pulposusun bir kısmı veya tamamı annulus fibröz içinden dışarı çıktığında meydana gelir. Bu herniasyon süreci en içteki annulus halkalarındaki başarısızlıkla başlar ve radyal olarak dışarıya doğru ilerler.
Diskin halka şeklindeki hasarının, omurganın tekrarlanan veya uzun bir süre boyunca tamamen esnemesiyle ilişkili olduğu görülmektedir.
Fıtıklaşma aniden gelişebileceği gibi haftalar ya da aylar içinde yavaş yavaş gelişebilir.
Nedenler
- Disk herniasyonunun en yaygın nedeni dejeneratif süreçtir (insan yaşlandıkça, nukleus pulposus daha az sulanır ve zayıflar ve ilerleyici disk herniasyonuna yol açabilir).
- Bel fıtığının ikinci en sık nedeni travmadır.
- Diğer nedenler arasında bağ dokusu bozuklukları ve kısa pediküller gibi konjenital bozukluklar yer alır.
Disk herniasyonu:
- En sık lomber omurgada görülür
- Bunu servikal omurga takip eder. Lomber ve servikal omurgada yüksek oranda disk hernisi, omurganın esnek kısmındaki biyomekanik kuvvetlerin anlaşılmasıyla açıklanabilir.
- Torasik omurgada disk herniasyonu oranı daha düşüktür.
Bükülme, bükülme gibi ara vermeden tekrarlanan mekanik aktiviteler disk hasarına neden olabilir.
Hareketsiz bir yaşam tarzı yaşamak, kötü duruş, obezite, tütün kullanımı da disk sarkmasına neden olabilir.

Patofizyoloji

Disk, annulus fibrosus (karmaşık bir fibröz halka dizisi) ve nükleus pulposustan (kollajen lifleri, elastin lifleri ve hidratlanmış bir jel içeren jelatinimsi bir çekirdek) oluşur .
Omurga kanalı, ön duvardaki omur gövdeleri, omurlar arası diskler ve bağlar, yan duvardaki omur kemerleri ve bağlar tarafından oluşturulur. Omurilik bu vertebral kanalda yer alır.
Fıtıklaşmış disklerin patofizyolojisinin, sinirin şişkin nükleus pulposus tarafından mekanik olarak sıkıştırılması ve inflamatuar kemokinlerdeki lokal artışın bir kombinasyonu olduğuna inanılmaktadır.
Annulus fibrosusta bir yırtık meydana gelebilir. Nukleus pulposusun materyali bu yırtık boyunca ilerleyerek intervertebral veya vertebral foramene girerek nöral yapıya çarpabilir.
Değişiklikler nükleer dejenerasyon, nükleer yer değiştirme ve fibrozis evresinden oluşur.

Aşamaları

Nasıl tedavi edilir?

Lumbal disk hernisi tedavisi, genellikle dinlenme, ilaçlar, fizik tedavi ve egzersizlerle başlar. Ağrıyı hafifletmek için steroid enjeksiyonları da kullanılabilir. Ciddi durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Sonraki yazılarımda takipte kalırsanız fizik tedavi kısmında neler yapıyoruz, hangi egzersizlere başvuruyoruz, öncesinde ve sonrasında nasıl korunabiliriz gibi konulara yer vereceğim. Şimdilik hastalığı tanıyalım sonrasında tedavisine yoğunlaşalım diye düşündüm. sizleri sıkmadan bilgilendirebildiysem ne güzel.
okuduğunuz için teşekkür ederim...

Lumbal disk hernisi hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için aşağıda kaynakça gösterilmiştir: