CELESTIA - MODULARISM VS ETHEREUM - EIP4844

FgcF...q4AM

15 Jan 2024

362

Danksharding, Ethereum'un getirdiği 4844 güncellemesiyle Rollup projelerine ayrılan yerleri daha etkili bir şekilde kullanmayı amaçlamaktadır. Bu yazıda Celestia'nın Data Availability Sampling konseptini benimseyen Danksharding'in, Ethereum'u Celestia'ya benzer bir yapıya evriltmesinin ne gibi sonuçları olacağına değinmeye çalışacağım. Bunun için ilk olarak işleyişi anlamamız gerekmekte.

BLOKZİNCİRLERDE BİR TRANSACTION'IN YAŞAM DÖNGÜSÜ

İlk olarak bir kullanıcının #Eth ağında basit bir swap işlemi yapmak istediğini düşünelim. Burada izleyeceğimiz yol şu şekildedir :

1. Transfer Başlangıcı ve Node İletişimi
Kullanıcı, swap işlemine onay verdiğinde, bu bilgi Metamask gibi bir cüzdan tarafından Ethereum node'una iletilir. Ethereum node'u, bu transferi diğer node'lara duyurarak iletişimi başlatır.

2. Mempool ve Bekleme Süreci
Swap bilgisi, Mempool olarak adlandırılan blokzincirdeki bekleme alanına geçer. Bu aşamada, swap henüz bloğa eklenmemiştir ve onay bekler. Etherscan gibi araçlar üzerinden görülebilir, ancak henüz işleme alınmamıştır.

3. Node Consensus ve İşlemin Onaylanması
Swap, Mempool'da beklerken, blokzincirdeki 32 Ether'e sahip olan nodelar arasında bir konsensus oluşturulur. Bu konsensus, swap'ın doğruluğunu ve bütünlüğünü sağlar. Eğer her şey uygunsa, swap onaylanır ve bir sonraki bloğa eklenmeye hak kazanır.

4. Execution ve Data İşlemleri
Onaylanan swap, Execution aşamasına gelir. Bu aşamada, Ethereum Virtual Machine (EVM) tarafından işlenir ve node'lar arasında tutulur. Data kısmı, swap'ın blokzincirdeki verilerini içerir. İşlem tamamlandığında, bu bilgiler bir sonraki bloğa yazılır ve swap bir daha değiştirilemeyecek bir şekilde blokzincirde yerini alır.

Buradaki işler basite indirgenirse şu şekilde özetlenebilir :

Execution: Transaction'ın EVM tarafından çalıştırılması
Settlement: Transaction'ın nodelar tarafından tutulması
Data: Transaction'ın verilerinin blokzincirde bulundurulması
Consensus: Transaction'ın doğruluğunun onaylanması

CELESTIA - MODULARISM

Bu zamana kadar tüm blokzincirler bu 4 işi tek başına yapmaktalardı. Ve bu 4 işi aynı anda çok hızlı ve ucuz yapmak blokzincirdeki nodeların üstüne düşen yükü ciddi anlamda artırdığından bu işleri dağıtma yoluna gidildi. Aslında modülarite denilen kavram zaten bu 4 olayın birbirinden ayrılıp, tek blokzincirde değil de başka blokzincirlerden de faydalanalım mantığından ileri gelmektedir.

Özellikle Execution ve Data blokzincirlere ciddi anlamda iş yükü bindiren olaylar. Bunlara modülarite kazandırılmak istenildiğinde ve Execution işlemi için Rolluplar çıktı. İşlemler artık Optimism, Starknet, Zksync gibi L2'lerde yapılabilmeye başlandı. Yani işlemler ETH ağından L2'lere taşındı. Ama bu rolluplar #ETH'a göre çok ucuz olmasına rağmen hala mass adaption için yeterli ucuzluk seviyesinde değiller. Çünkü ne kadar işlem bu L2'ler üzerinde yapılsa da data kısmı hala Ethereum'a gönderilmektedir.

Celestia'nın avantajı burada ortaya çıkmaktadır. #TIA, Data Availability Sampling yaparak tüm Rolluplara çok ama çok ucuz Data servisi verebilmektedir.

Örnek verilecek olursa ZkSync'da yapılan işlemin Datası 0.12 Dolara Ethereum'a işlenirken, TIA'da 0.00012 Dolara saklanmaktadır.

Bu yeteneği sayesinde Celestia, Rolluplar için son derece güzel bir Data hizmeti sunan bir DA Network konumu gelmiş oldu.

ETHEREUM - EIP4844

Ethereum'un burada yapmak istediği, EIP-4844 güncellemesi ile, Ethereum blokları içinde Rolluplara spesifik bir yer ayarlamak ve Rolluplar'ın Datalarını buraya yollayabilmesini sağlayarak, rolluplara ucuz bir Data hizmeti sağlayabilmek.

Danksharding ise EIP-4844'deki Rolluplara ayrılan bu yerleri DAS yaparak devasa bir yer haline getirmeyi ve Ethereum'u Celestia'ya çok benzer bir yapıya evriltmeyi hedeflemektedir. Eğer bu güncellemeler başarılı olursa L2 feelerinin çok çok ucuzlaması beklenmektedir. Ne kadar kesin olmasa da beklenilen L2 feelerinin bulduğum bir görselini aşağıda paylaşıyorum.

Sizce #ETH yapmak istediği güncellemelerde başarılı olabilecek mi? Bu sayede Celestia'nın getirdiği modülarism kavramını kendi ağına, kendi yorumuyla entegre ederek, Celestia'ya giden likiditeyi geri getirip mass-adoption'ı sağlayabilecek mi? Yorumlarda tartışalım :)

CC: Kedi

Buraya kadar okuyup içeriğimi beğendiyseniz çok teşekkür ederim. Bu içeriği değerli bulduysanız bu yazıya tepki vererek ve yorum yaparak sevginizi gösterebilirsiniz. Görüşlerinizi duymak için sabırsızlanıyorum. Teşekkür ederim✨

📌Read My Latest Posts :

January, 2024

Paralel EVM: Ethereum'un Geleceğinde Bir Ölçeklenme Çözümü - 12 January, 2024 | Link
Nedir Bu EigenLayer? - 09 January, 2024 | Link
My Daily Airdrop Grind Routine - 06 January, 2024 | Link
Chromatic Testnet - Definitely Worth to Check it Out - 04 January, 2024 | Link
AI ve Airdrop İşte Tüm Mesele Bu - 01 January, 2024 | Link