SEN HİÇ ATEŞBÖCEĞİ GÖRDÜN MÜ?
Ateş böcekleri uzun gövdeli, genellikle siyah veya kahverengidir. Birini yakalarsanız, diğer birçok böcek türünün aksine biraz vücutları yumuşak yapılı olduğunu fark edeceksiniz. Bu canlıların çok hassas ve yumuşak yapılıları olduğu için ezmesi oldukça kolaydır ve bu sebeple onları tutarken çok nazikçe tutun. Yukarıdan bakıldığında Lampyrids, başlarını büyük bir kalkanla gizliyor gibi görünür. Genişletilmiş bir pronotumu olan bu özellik, ateş böceği ailesini karakterize etmeye yardım eder.
Bir ateşböceğinin alt tarafını incelerseniz, ilk karın bölümünün birleştiğini görebilirsiniz ( yer böceklerinden farklı olarak arka ayaklarla bölünmemiştir ). Ateş böceklerinin hepsinde olmasa da çoğunda, son iki veya üç karın segmenti diğerlerinden oldukça farklı görünür. Bu bölümler, ışık üreten organlar olarak gelişmiştir.
Ateş böceği larvaları nemli, karanlık yerlerde yaşarlar - toprakta, ağaç kabuğunun altında ve hatta bataklık bölgelerde. Yetişkin bireyler gibi larvalar da parlar. Aslında ateş böcekleri yaşam döngülerinin her aşamasında ışık üretirler.
Besinleri:
Çoğu yetişkin ateş böceği hiç beslenmez. Ateşböceği larvaları toprakta yaşar, salyangozları, kurtçukları, kesici kurtları ve diğer toprak sakinlerini avlar. Avlarına vücudu felç eden ve parçalayan sindirim enzimleri enjekte ederler ve ardından sıvılaştırılmış kalıntıları tüketirler. Bazı ateş böcekleri akarları ve hatta polenler ile beslenir.
Yaşam döngüsü:
Ateş böcekleri yumurtalarını genellikle nemli toprağa bırakırlar. Yumurtalar haftalar içinde çatlar ve larvalar kışı geçirir. Ateş böcekleri, ilkbaharda pupa oluşmadan önce birkaç yıl larva aşamasında kalabilir. On gün ila birkaç hafta içinde, pupa vakalarından yetişkinler çıkar. Yetişkinler üreyecek kadar uzun yaşarlar.
Davranışlar:
Ateş böcekleri en iyi adaptasyonları ile tanınırlar - ışık üretirler . Erkek ateş böcekleri, çimenlerde saklanan bir dişinin dikkatini çekmeyi başarmak, karınlarını türe özgü desenlerle parlatırlar. İlgilenen bir dişi, erkeğin karanlıkta ona rehberlik etmesine izin verecektir.
Farklı bazı Ateş böceği türlerinin dişileri başka tür erkleri kendine çekmek için ışıklarını taklit etme yoluna girer, bu ışığa aldanan erkek ateş böceği o dişiye yaklaşınca av olmaktan kurtulamaz. Yine de çoğu dişi ateş böceği yamyamlık yapmaz. Aslında, dişiler çimenlerde bir eş için bekleyerek geçirdikleri sadece birkaç gün yaşadıkları için, bazıları kanat geliştirmeye bile zahmet etmez. Ateşböceği dişileri aynı larvalara benzeyebilir, ancak bileşik gözleri onları birbirinden ayırır. Erkek ateş böcekleri, yumurtalarını korumak için kullandığı savunma kimyasalları bakımından zengindir.
Pek çok ateşböceği , sıçrayan örümcekler ve hatta kuşlar gibi avcıları caydırmak için kötü tat veren savunma bileşikleri kullanır . Lucibufagins adı verilen bu steroidler, avcının kusmasına neden olur, bu da bir sonraki ateş böceği ile karşılaştığında unutamayacağı bir deneyim kazanmalarına yardımcı olur.
Yayılım:
Ateş böcekleri tüm dünyada hem ılıman hem de tropikal iklimlerde yaşarlar. Dünya çapında yaklaşık 2.000 Lampyrid türü bilinmektedir.Ateş böceklerinin ışıkları yazın geldiğini artık bizlere gösterir gibidir. Çocukken, ateş böceği yakaladığınız zaman avucunuzu kapatıp parmaklarınızın arasından bakmayanınız yoktur sanrım, bu büyüleyici ateş böceklerinin nasıl ışık ürettiğini hiç merak etmemiş olabilirsiniz ama nasıl üretiyorlar peki?
Ateşböceklerinde Biyolüminesans:
Ateş böcekleri, bir sopanın ucunda yanıp sönen bir yapıda ışık üretirler. Işık, kimyasal bir reaksiyondan veya kemilüminesanstan kaynaklanır. Canlı bir organizmada ışık üreten bir kimyasal reaksiyon meydana geldiğinde, bilim adamları bu özelliğe biyolüminesans adını verir. Çoğu biyolüminesan organizma deniz ortamlarında yaşar, ancak ateş böcekleri ışık üretebilen kara canlıları arasında er alır.
Yetişkin bir ateş böceğine yakından bakarsanız, son iki veya üç karın bölgesinin diğerlerinden farklı göründüğünü anlarsınız. Bu segmentler, ısı enerjisi kaybetmeden ışık üreten verimli bir yapı olan ışık üreten organı oluşturmaktadır. Birkaç dakika yanan bir ampule dokunduysanız, sıcak olacağını bilirsiniz. Ateşböceğinin ışık organı benzer bir ısı yaysaydı, böcek nasıl bir hal alırdı dersiniz?
Luciferase Onları Parlatır:
Ateş böceklerinde parlamalarına neden olan kimyasal reaksiyon, lusiferaz adı verilen bir enzime bağlıdır. Adı sizi yanıltmasın; bu enzim şeytanın işi değildir. Lucifer, ışık anlamına gelen Latince lucis'ten ve taşımak anlamına gelen ferre'den gelir. Lusiferaz kelimenin tam anlamıyla ışık getiren enzim anlamını taşır .
Ateş böceği biyolüminesansı, ışık organ içinde kalsiyum, adenozin trifosfat, kimyasal lusiferan ve lusiferaz enzim varlığını ile gerçekleşir. Bu kimyasal bileşen kombinasyonuna oksijen verildiğinde, ışık üreten bir reaksiyonu tetikler.
Bilim adamları yakın zamanda nitrik oksidin, oksijenin ateş böceğinin ışık organına girmesine ve reaksiyonu başlatmasına izin vermede kilit bir rol oynadığını keşfettiler. Nitrik oksit yokluğunda, oksijen molekülleri hafif organ hücrelerinin yüzeyindeki mitokondriye bağlanır ve reaksiyonu tetiklemek için organa giremezse, ışık üretilemez. Var olduğunda nitrik oksit mitokondriye bağlanarak oksijenin organa girmesine izin verir, diğer kimyasallarla birleşir ve ışık üretir.
Ateş böcekleri Işık Yollarındaki Varyasyonlar:
Işık üreten ateş böcekleri, türlerine özgü bir desen ve renkte parlarlar ve bu ışık desenleri onları tanımlamak için de kullanılabilir. Bölgenizdeki ateş böceği türlerini tanımayı öğrenmek, parlamalarının uzunluğu, sayısı ve ritmi, parlama arasındaki zaman aralığı, ürettikleri ışığın rengi, tercih ettikleri uçuş şekilleri ve gece vakti hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirir.
Bir ateş böceğinin parlama paterninin hızı, kimyasal reaksiyon sırasında ATP'nin salınmasıyla kontrol edilir. Üretilen ışığın rengi (veya frekansı) muhtemelen pH'dan etkilenir. Ateşböceğinin parlama hızı da sıcaklığa göre değişecektir. Daha düşük sıcaklıklar, daha yavaş parlama hızlarına neden olur.
Bölgenizdeki ateş böceklerinin parlama desenleri konusunda çok bilgili olsanız bile, ateş böceklerini kandırmaya çalışan olası taklitçiler konusunda dikkatli olmanız gerekir. Ateş böceği dişileri, diğer türlerin parlama modellerini taklit etme yetenekleriyle tanınırlar; bu, şüphesiz erkekleri daha yakına çekmek için kullandıkları bir numara, böylece kolay bir yemek elde edebilmeleri için başvurdukları bir yok ilk baş da da dediğimiz gibi. Altta kalmamak için, bazı erkek ateş böcekleri diğer türlerin parlama modellerini de kopyalayabilir.
Lusiferaz, biyomedikal araştırmalar için, özellikle gen ifadesinin bir belirteci olarak değerli bir enzimdir. Araştırmacılar, lusiferaz etiketlendiğinde iş başında bir geni veya bir bakterinin varlığını tam anlamıyla görebilirler. Lusiferaz, bakteriler tarafından gıda kontaminasyonunun belirlenmesine yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bir araştırma aracı olarak değeri nedeniyle, lusiferaz laboratuvarlar tarafından yüksek talep görmektedir ve canlı ateş böceklerinin ticari olarak toplanması bazı bölgelerdeki ateş böceği popülasyonlarını olumsuz derecede etkilemiştir. Bununla birlikte, bilim adamları 1985 yılında bir ateş böceği türünün, Photinus pyralis'in lusiferaz genini başarıyla klonlayarak sentetik lusiferazın büyük ölçekli üretimini sağlamayı başardılar.
Ne yazık ki, bazı kimya şirketleri, sentetik versiyonu üretmek ve satmak yerine ateş böceklerinden lusiferaz çıkarmaktadır. Bu, bazı bölgelerde ateş böceklerinin yakalanması için bir çok bir pazar oluşturdu ama bu canlı popülasyonlarının ciddi zarar görmelerine sebep oldu. Günümüzde sentetik lusiferazın mevcudiyeti ile, ateş böceklerinin kâr amaçlı bu tür şekilde toplanmasına gerek kalmamıştır.
