Türmə
Həbsxana divarları ilə ilk tanışlıq təxminən, çox ağır xəstəliyə yaxalanmış insanın bunu öyrənməsinə bənzəyir. 13 ayda adam divarlardan sıxılır, üsyan edirsən soyuq türmə divarlarına. Sonra başlayırsan müqavimət göstərməyə, özünü tezliklə azadlığa çıxacağına inandırmağa. Bir müddət də keçir və həbsxana ilə barışırsan. 4-cü mərhələ bir az abstrakt görünə bilər, amma reallıqdır: “həbsxanayla dostlaşmaq”. Bu mərhələyə qədəm qoya bildinsə, daha sənə zaval yoxdur. Kürdəxanını tərk edib 13-cü “zon”a gətiriləndə, yolda artıq darıxmağa başlamışdım. Elə bil, doğma evimi tərk edirdim.
buna icazə verməsə də, bəxtimi sınadım. Müraciətə baxıb cavab yazdılar ki, aidiyyatı üzrə Penitensiar Xidmətə yönləndirilib. Penitensiar Xidmətə yeni ərizə yazıb, əsaslandırma hissəsində qeyd etdim ki, orada beynəlxalq diqqət-falan olur.
Əslində isə lətifədən uzaq bir mövzudan danışırıq. İnsanlara insan kimi münasibət göstərilən ölkədə məhbuslar üçün də normal şərait yaradılır. Bəs necə? Doğrudanmı türmənin də üçulduzlu, beşulduzlu, hətta yeddiulduzlusu olur?
Ulduzlulara keçmədən, dünyanın ən bərbad şəraitli türmələrindən danışaq. Hansı ki, artıq bərbad siyahıların başında yer alır və məşhur azərbaycan məsəli ilə desək, düşmənimizin də yolunun ora düşməsini arzulamırıq.
Dünyanın ən pis 10 türməsi - siyahıda Azərbaycan yox
Artıq bu həbsxanalarla bağlı reydlər keçirilib, araşdırma aparılıb və ilk onluq müəyyənləşdirib.
10. Siyahıda 10-cu yeri 150 il əvvəl Amerikanın Kaliforniya ştatında tikilən San Kventin həbsxanası tutur. Bu həbsxanada ölüm cəzasına məhkum olunmuşlar saxlanılır. Həbsxana tamamilə doludur, həbsxananın şəxsi heyətində çatışmazlıq var, saxlanma kameraları çox köhnə və çirklidir, tibbi xidmət ağlamalı vəziyyətdədir. Bir neçə il əvvəlki yoxlama göstərib ki, təcrübəsiz həkimlər daima səhv diaqnozlar qoyur və antisanitar şəraitdə işləyirlər.
San Kventinin daha bir ciddi problemi zorakılıqdır
MOBİL VERSİYA
TÜRMƏ DEYİL, BEŞULDUZLU HOTELDİR
6050 21.11.2011 09:20 Əslində isə lətifədən uzaq bir mövzudan danışırıq. İnsanlara insan kimi münasibət göstərilən ölkədə məhbuslar üçün də normal şərait yaradılır. Bəs necə? Doğrudanmı türmənin də üçulduzlu, beşulduzlu, hətta yeddiulduzlusu olur?
Ulduzlulara keçmədən, dünyanın ən bərbad şəraitli türmələrindən danışaq. Hansı ki, artıq bərbad siyahıların başında yer alır və məşhur azərbaycan məsəli ilə desək, düşmənimizin də yolunun ora düşməsini arzulamırıq.
Dünyanın ən pis 10 türməsi - siyahıda Azərbaycan yox
Artıq bu həbsxanalarla bağlı reydlər keçirilib, araşdırma aparılıb və ilk onluq müəyyənləşdirib.
10. Siyahıda 10-cu yeri 150 il əvvəl Amerikanın Kaliforniya ştatında tikilən San Kventin həbsxanası tutur. Bu həbsxanada ölüm cəzasına məhkum olunmuşlar saxlanılır. Həbsxana tamamilə doludur, həbsxananın şəxsi heyətində çatışmazlıq var, saxlanma kameraları çox köhnə və çirklidir, tibbi xidmət ağlamalı vəziyyətdədir. Bir neçə il əvvəlki yoxlama göstərib ki, təcrübəsiz həkimlər daima səhv diaqnozlar qoyur və antisanitar şəraitdə işləyirlər.
San Kventinin daha bir ciddi problemi zorakılıqdır
9. Doqquzuncu yeri Venesueladakı La Sabaneta həbsxanası tutur. 15 min nəfər üçün nəzərdə tutulmuş 30 Venesuela türməsində 25 min məhkum cəza çəkir.
Belə ki, ölkə əhalisinin təxminən üçdə bir hissəsi yoxsulluq vəziyyətində yaşayır, cəzaçəkmə müəssisələrində saxlanma şəraiti isə dəhşətlidir. Bəzi məhkumlar həbsxananın dar koridorlarında çəkilmiş qamaklarda (tordan yelləncək) yatmağa məcbur olur, eyni zamanda sistemin korrupsiyalaşması imkanlı məhkumlara rüşvətin hesabına daha komfortlu yerləri ələ keçirməyə imkan verir.
8. Səkkizinci yeri Türkiyənin cənub-şərqindəki Diyarbəkir şəhərində yerləşən cəzaçəkmə müəssisəsi tutur. Türkiyə qanunları uşaqlar üçün ömürlük azadlıqdan məhrumetmə cəzasının təyin olunması imkanını nəzərdə tutur. Ümumiyyətlə, burada cəza evləri ağzına kimi doludur, onlardakı saxlanma şəraiti sanitar normalara uyğun gəlmir, mühafizəçilərlə məhkumlar arasında daima toqquşmalar baş verir, məhkumların qiyamının qarşısı isə ən qəddar üsullarla alınır. Bu türk məhbəsində məhkumları daima vəhşicəsinə döyürlər, onların heç bir hüququ təmin olunmur. Diyarbəkir türməsində tibbi xidmət sistemi bərbad vəziyyətdədir, heç bir reabilitasiya proqramı mövcud deyil.
7. Siyahıda yeddinci pilləni Argentinanın Mendosa şəhərində yerləşən qazamat tutur: burada 2004-cü ilin fevralından 2005-ci ilin noyabrına kimi keçən dövr ərzində 22 ölüm hadisəsi qeydə alınmışdır.
Bu cəza evi də həmişə doludur - cəmi 600 nəfər üçün nəzərdə tutulmuş kameralarda 1600 məhkum cəza çəkir. Məhkumların döşəmədə yatması Mendosadakı cəzaçəkmə müəssisəsi üçün adi haldır.
Onlar tualetə getmək istəyəndə isə butulka və ya polietilen paketlərdən istifadə edirlər. Kamera və koridorlarda günlərlə zibil yığışdırılmır. Hələ bu azmış kimi kameraları çox vaxt çirkab sular basır.
6. Altıncı yeri Nyu-Yorkun iri həbsxanası Rikers İsland tutur. Bu həbsxananın tarixi çoxsaylı zorakılıq halları və dəhşətli işgəncə faktları ilə zəngindir. Həmin yerdə cəzasını çəkib qurtarmış insanların söylədiklərinə əsasən bu müəssisə Nyu-Yorkun kriminallaşmış rayonlarından daha qorxulu və təhlükəlidir.
5. Beşinci yerə Nayrobi türməsi (Keniya, Afrika) layiq görülüb. Bu Keniyanın ağzına kimi dolmuş həbsxanasından biridir - 800 nəfər üçün nəzərdə tutulmuş kameralarda 3800 məhkum saxlanılır. 50 nəfər üçün nəzərdə tutulmuş ilkin məhkum olunmuşların kameralarında isə 250 məhkum saxlanılır.
4. Rüsvayedici siyahının
