TÜRK HALK MÜZİĞİ YAYLI VE RİTİM ÇALGILARI
THM’de kullanılan başlıca yaylı çalgılar; Kemane, Kemençe ve Kemandır. Ancak bu çalgıların kökeni (kemanı kısmen hariç tutabiliriz zira mevcut biçimi Batı kaynaklıdır) Orta Asya’da kullanılan ve yine bu yola Anadolu’da nadir de olsa görebildiğimiz Iklığ’a dayanmaktadır.
IKLIĞ
Iklığ, yaylı sazlarımızın en eskisidir. Yarım hindistan cevizi veya su kabağının kesik yüzüne geçirilen bir deriden, üst tarafına takılmış bir kol ile alt tarafına takılmış bir deriden ibarettir.
KABAK KEMANE
Tekne kısmı genellikle su kabağından yapılmaktadır. Ayrıca ağaçtan yapılanı da yaygındır. Sap kısmı sert ağaçlardan yapılmaktadır. Tekne kısmının altında ağaçtan ya da metalden yapılmış mil vardır. Bu mil diz üzerine konarak çalgının sağa sola hareketi sağlanır. Yay ise bir çubuğun bir ucundan öteki ucuna at kuyruğunun kıllarının bağlanması ile yapılmaktadır. Kabak kemaneye önceleri bağırsaktan yapılan Kiriş adı verilen teller takılırken günümüzde madeni teller kullanılmaktadır. Ege ve Akdeniz bölgesindeki Yörükler arasında yaygın bir çalgıdır.
KEMENÇE
Kemençe, biri Osmanlı Müziğinde, öteki Karadeniz yöresi Halk Müziğinde kullanılan iki ayrı yaylı çalgının ortak adıdır. Bunlardan ilki için 20. y.yılın ortalarına kadar kullanılan “armudi kemençe” , “fasıl kemençesi” gibi adlar artık yerini Klasik Kemençe’ye bırakmış gibi görünmektedir. Bir halk çalgısı olan ikincisi ise “Karadeniz kemençesi” olarak anılır. Karadeniz Kemençesi; Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin illerinde kullanılan kemençe çeşididir. Kısaca Doğu Karadeniz çalgısıdır. Bir diğer ismi Laz Kemençesidir. 
REBAB VEYA RUBBABA
Yaylı bir halk çalgısıdır. Güneydoğu Anadolu’daki Arap ve Kürt aşiretleri arasında yaygındır. Hindistan cevizi kabuğu, su kabağı veya yumuşak ağaçlardan oyularak yapılır. Sap ve gövdenin oranı kabak kemaneye göre biraz daha uzundur.
Türk Halk Müziğinde Kullanılan Ritim Çalgıları
Vurmalı sazlarımızın başında gür sesiyle davul gelir. Kaynağı Orta Asya olup Selçuk Türkleriyle Anadolu’ya gelmiş, Osmanlılardan da Avrupa’ya geçmiştir. Davulun ölçüleri çeşitli yörelere göre değişiktir. 25- 30 cm.’den 75-80 cin, kadar değişir. Büyük davulların tokmak ve çomak (Metçik) denilen araçlarla çalınmasına karşılık, Kars yöresinde görülen küçük davullar koltuk altına alınarak parmaklarla çalınır. 5-10 cm. eninde 30-40 cm. çapında bir kasnağın tek tarafına gerilmiş deri ve kasnak üzerinde takılmış çifter zilden oluşan bir başka vurmalı çalgımız da tef’tir. Tef’in daha geniş ve zilsizine Anadolu’da kudüm denir ki, bu da dini müziğimizde yeri olan daireden başka bir çalgı değildir. Anadolu’nun çeşitli yörelerinde darbuka, deplike, dümbelek, dümbek, küp diye adlandırılan bildiğimiz çalgı, madeni veya toprak olabilir. Zilli maşa, iki, üç kollu bir maşa ve uçlarına takılı zillerden ibarettir. Bir elle tutulup, diğer elin baş parmağı ile diğer parmakları arasına vurularak çalınır. Çarpara, şimşirden kesilmiş kaşık büyüklüğündeki dört tahta parçasından ibarettir. Bunlar birbirine iple veya menteşeyle bağlıdır. Zilli maşa gibi çalınır.
Çalgıların Evrimi
