Eğitim ve Öğretim Servisi Faaliyetleri-2

8AJT...Ru5g

26 Jan 2024

383

Yaygın Eğitim Etkinlikleri

Çeşitli sebeplerle ceza infaz kurumunda hükümlü ya da tutuklu olarak bulunan bireye, zamanını en iyi şekilde geçirmesi için eğitim kademelerini tamamlama fırsatı verilmektedir. Bu kapsamda ceza infaz kurumunda açık öğretim ortaokulu, açık öğretim lisesi ve açık öğretim fakültesi eğitim çalışmaları gerçekleştirilmektedir.

Sivil hayatta eğitimini yarıda bırakan birey bulunduğu kademeyi belgeleyen diploma ya da tasdikname ile birlikte ceza infaz kurumunda açık öğretim ortaokulu ve açık öğretim lisesine ücretsiz olarak kayıt yapabilmekte ve bulunduğu ceza infaz kurumunda sınavlara katılabilmektedir. Bu sınavlar, il/ilçe milli eğitim müdürlükleri ve ceza infaz kurumu personeli ile birlikte yürütülmektedir. İlgili eğitim kademelerinin ders kitapları da yine il ilçe milli eğitim müdürlüklerince karşılanmaktadır ( AB-MEB Protokol, 2020:9).

Açık öğretim fakültesi öğrencisi olan ya da üniversite sınavlarına girmek suretiyle açık öğretim fakültelerine kayıt yaptıran hükümlü ve tutuklu, kurumda bulunduğu süre zarfında öğrenimine devam edebilmektedir. Başta Anadolu Üniversitesi olmak üzere Atatürk Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi açık öğretim fakültelerine öğrenci kabul etmektedir. İlgili üniversiteler ceza infaz kurumlarında da kayıt ve sınav işlemlerini devam ettirmektedir.

Açık öğretim fakülteleri, açık öğretim ortaokulu ve açık öğretim lisesi gibi ücretsiz kayıt ve materyal sağlamamaktadır. Bu nedenle üniversite okuma hayali kuran hükümlü ve tutuklu kendi imkânları ile kayıt ve materyal ücretlerini karşılamaktadır.

Yaygın eğitim faaliyetleri kapsamında ilkokulu dahi tamamlamayan bir birey, ceza infaz kurumunda üniversite mezunu olabilmektedir. Bu durum hükümlü ve tutukluya sağlanmış en önemli fırsatlardan birini teşkil etmektedir. İyileştirme çalışmalarının ise ana akım unsurlarından en önemlisi denilebilir.

Örgün Eğitim Etkinlikleri

Ceza infaz kurumunda örgün eğitim çalışmaları, açık öğretim faaliyetlerine göre daha kısıtlıdır. Özellikle kapalı ceza infaz kurumunda bulunan ve devam zorunluluğu gerektiren örgün bir üniversite öğrencisi olan bireyin eğitimi tamamlaması zordur. Günlük derslere katılması gereken bir hükümlünün her gün kapalı ceza infaz kurumundan üniversiteye gidip gelmesi yasal açıdan mümkün olmaması dikkate alındığında örgün eğitimin zorluğu anlaşılacaktır. Ancak kapalı ceza infaz kurumunda Adalet Bakanlığının ve ilgili üniversitenin kabul etmesi halinde hükümlü okuduğu bölümün sınavlarına ücretini kendisi karşılamak suretiyle katılabilmektedir (46-1 Nolu Genelge, 2007:8).

Açık ceza infaz kurumunda örgün eğitim okuyan hükümlüye daha geniş haklar verilmektedir. Eğer hükümlü kurumun bulunduğu yerleşim yeri ile aynı belediye sınırları içinde bulunan bir üniversitede öğrenci ise derslerine fiziki olarak devam edebilmekte ve sınavlarına girebilmektedir (46-1 Nolu Genelge, 2007:8).

ÖSYM Sınavları

Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve ÖSYM Başkanlığı arasında Ceza İnfaz Kurumlarında Hükümlü ve Tutuklu Olarak Bulunan Adayların Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı (ÖSYM} Tarafından Yapılan Sınavlara Başvuruları ve Sınava Alınmaları ile Sınav Görevlilerinin Görev ve İşlemleri Hakkında Protokol (2019) imzalanmıştır. Bu protokol kapsamında ceza infaz kurumları ÖSYM sınav binası niteliği kazanmış ve kurum yetkililerine ÖSYM başvuru merkezi yetkisi verilmiştir. Böylelikle hükümlü ve tutuklu ceza infaz kurumundan dışarı çıkmadan ÖSYM sınavlarına başvuru yapabilmekte ve kurum içinde bu sınavlara katılabilmektedir.

Din Hizmetleri ve Ahlaki Gelişim

Ceza infaz kurumunda din hizmetleri ve manevi destek faaliyetlerine önem verilmekte, her bireye inandığı dini yaşama ve ibadetlerini serbestçe yerine getirme olanağı sunulmaktadır (46-1 Nolu Genelge, 2007:9). Bireylerin dini manevi gelişimlerini desteklemek, ahlaki bilgi ve becerilerini artırmak ve doğru kimselerden güvenilir bilgiler öğrenilmesi konusunda ortam hazırlamak amacıyla Adalet Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı arasında belli periyodlar halinde işbirliği protokolleri imzalanmakta ve bu çerçevede önemli etkinlikler gerçekleştirilmektedir.

En son 2019 yılında Adalet Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. İlgili işbirliği protokolü önceki tarihlerde imzalanan protokollere göre daha kapsamlı ve birçok yeniliği içeren bir nitelikte hazırlanmış olduğu görülmektedir. Bu protokol, çocuk ceza infaz kurumunda her 100 hükümlüye bir, diğer kurumlarda her 200 kişiye bir vaizin haftada dört gün olacak şekilde görevlendirilmesini, din hizmetlerinin daha etkili kılınması için ceza infaz kurumunda manevi rehberlik biriminin kurulmasını, başta Kur’an’ı Kerim olmak üzere birçok dini kitabın, derginin ve her hükümlünün yararlanabileceği sayıda diyanet takviminin Diyanet İşleri Başkanlığınca ücretsiz karşılanmasını içermektedir.

Tokat Ceza İnfaz Kurumu ve Denetimli Serbestlik Müdürlüğü:

Ayrıca Kur’an’ı Kerim kurslarının sık sık açılmasının, hafızlık çalışmalarının, mübarek gün ve gecelerde daha fazla etkinlik düzenlenmesinin yasal alt yapısının oluşturulduğu ve ihtiyaç duyulan uzman kadro ile desteklendiği netice itibariyle iyileştirme çalışmalarının önemli bir ivme kazandığı görülmektedir.

Kütüphane Faaliyetleri

Ceza infaz kurumunda hükümlü ve tutuklunun ödünç almak suretiyle yararlanabileceği kütüphane bulunmaktadır. Kütüphane faaliyetleri Ceza İnfaz Kurumları Kütüphane ve Kitaplık Yönergesi (2005) çerçevesinde yürütülmektedir. Kurum, mahkemelerce yasaklanmamış ve eğitici nitelikte olan süreli ve süresiz yayınları satın alma veya bağış yoluyla temin etmekte, hükümlü ve tutuklunun kullanımına sunmaktadır. Olanakların kısıtlılığı nedeniyle bazı ceza infaz kurumlarının kütüphaneleri zengin içerikte yayınlar sunarken bazı ceza infaz kurumları hükümlü ve tutuklunun beklentisini karşılamamaktadır. Bu durumun tespit ve değerlendirmesini yapan yetkililerin etkili çözümleri içerir iş birliği çalışmaları yaptığı görülmektedir. Bu kapsamda Adalet Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı İş Birliği Protokolü (2019) imzalanmıştır.

Bu protokol kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı çalışmalarını yürüten halk kütüphaneleri ile ceza infaz kurumları eşleşmektedir.

Bu eşleşme neticesinde ceza infaz kurumu personeline halk kütüphanelerinde kullanılan ve otomasyon sistemini ifade eden KOHA yetkisi verilmekte ve ceza infaz kurumunda bulunmayan ve eşleşilen kütüphanede mevcut olan kitapların hükümlü ve tutuklunun talebi doğrultusunda istenmesi sağlanmaktadır. Talep edilen kitaplar halk kütüphanelerince geçici derme niteliğinde hazırlanmakta ve cezaevi personeline teslim edilmektedir. Protokol her 15 günde bir söz konusu kitap alışverişinin tekrarlanmasına olanak sağlamakta, böylelikle nitelikli kitaplar sürekli olarak hükümlü ve tutukluların kullanımına sunulmaktadır.

Adalet Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında 2021 yılında, 2019 yılında imzalanan işbirliği protokolüne ek olarak onun devamı niteliğinde Ceza İnfaz Kurumu Yerleşkelerinde Kütüphane Kurulmasına İlişkin İş Birliği Protokolü imzalanmıştır. 2019 yılında imzalanan iş birliği protokolü önemli yenilikler ve değişimler içermekteydi. 2021 yılı iş birliği protokolü ise söz konusu gelişmelere yeni bir boyut kazandırmakta ve beklentileri üst seviyeye çıkarmaktadır.

2021 protokolü, ceza infaz kurumları yerleşkelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı halk kütüphanelerin kurulmasını ve kampüs içerisinde hem hükümlü tutuklunun hem de personel ve ailelerinin okuma ve kültürel ilerleme gereksinimlerinin karşılanmasını içermektedir. Böylelikle ceza infaz kurumları yerleşkelerinin şehir merkezine uzaklığından kaynaklı zaman, ulaşım ve personel sıkıntısının giderilmesi ve her zaman nitelikli kitaplara ulaşma imkânına kavuşulması sağlanabilecektir.