10 numara sinir
10. kranial sinir olan nervus vagus kranial sinirlerin en uzunudur. Bağırsak-beyin arasindaki nöral iletişimi sağlar. Beyin bağırsak mikrobiyata aksı olarak adlandırılan bu iletişimi aslında vagus siniri kontrol eder. Bu aksın bozulması pek çok hastalığın sebebi olabilir...
Nervus vagus, enterik sinir sistemi (ESS) ile beyin arasında ilişki kurar. ESS, sindirim sisteminin kendine ait sinir sistemidir. ESS, sempatik ve parasempatik sinir sisteminin hem motor hem de duyusal yolları vasıtasıyla merkezi sinir sistemi ile ilişki içerisindedir.
Gastrointestinal kanal ile beyin arasında sıklıkla bağırsak mikrobiyotasını içeren, çift yönlü bir sinyalizasyon sistemi mevcuttur. Bu iletişim ağında beyin; bir yandan bağırsak hareketini, duyu ve salgı işlevini etkilerken bir yandan da beynin işlevleri bağırsaktan gelen iç organ sinyallerinden etkilenir. Bu sistem nedeniyle bağırsaklarımız “ikinci beyin ” olarak da adlandırılır.
Bağırsak mikrobiyotasının beyni etkilemesinin en hızlı ve en doğrudan yolu, vagus siniri sinyallerini ele geçirmektir. Elektrofizyolojik deneyler vagal afferentlerin besinler, hormonlar gibi çeşitli uyaranlara yanıt verdiğini göstermiştir. Bağırsak mikrobiyotası bu faktörlerin konsantrasyonunu doğrudan etkileyerek ya da enteroendokrin veya gastrointestinal bağışıklık hücreleri tarafından salınmasını sağlayarak vagus siniri sinyallerini değiştirebilir. Sonuç olarak birçok bağırsak mikrobiyotasının ve probiyotiğin beyin fonksiyonu üzerindeki olumlu etkileri vagal aktiviteye bağlıdır. Mutluluk hormonu olarak da bilinen seratoninin de çoğu bağırsakta üretilir. Bu durum da oluşabilecek nörolojik ve nöropsikiyatrik hastalıklara sebep olabilir anksiyete, depresyon, otizm, parkinson hastalığı, alzheimer hastalığı, multipl skleroz, amniyotropik lateral skleroz yer almaktadır.
