Osmanlı Beyliği'nin kuruluşu, genişlemesi ve Fetret Devri
19
Osmanlı Beyliği'nin kuruluşu, genişlemesi ve Fetret Devri'ni içeren süreç şu şekilde özetlenebilir:
Kuruluş Dönemi:
- XIII. yüzyılın ortalarında, Ilhanlılar'ın baskısı ve Selçuklular'ın dağılması sonucu, Türkmen cemaatleri batı uç bölgelerinde beylikler halinde ortaya çıkmaya başladı.
- Osman Bey'in liderliğindeki küçük Osmanlı Beyliği, başlangıçta Kastamonu uç bölgesinde yer alıyordu.
- Osman Bey, çevresindeki Türkmen beylikleriyle mücadele ederek bölgesini genişletti. Özellikle 1302'de bir Bizans kuvvetini mağlup ederek şöhret kazandı.
Genişleme ve Fetihler:
- Osmanlılar, kısa sürede Eskişehir, Bursa, İznik gibi bölgelere hâkim oldular.
- 1326'da Bursa'nın alınması, 1329'da Pelekanon Savaşı zaferi ve ardından İznik, İzmit, Kocaeli'nin alınmasıyla Osmanlılar, Bizans'ın merkezine kadar genişledi.
- Karesioğulları'nın ilhak edilmesi ve iç savaş döneminde Marmara sahillerine ulaşılmasıyla Osmanlılar, Balkanlar'da önemli bir güç haline geldi.
- 1354'te Gelibolu'nun ele geçirilmesi, Osmanlıların Avrupa yakasında fetihler için stratejik bir üs kazanmalarını sağladı.
Balkan Fetihleri ve Fetret Devri:
- I. Murad döneminden itibaren Osmanlılar, Balkanlar'da faaliyet göstererek devlet olma yolunda ilerledi.
- 1389'da kazanılan Kosova Zaferi, Osmanlılar'ın Balkanlar'da yayılmasında önemli bir dönüm noktası oldu.
- Fetret Devri (1402-1413), Yıldırım Bayezid'in ölümü sonrasında oğulları arasındaki taht kavgalarını içerir. Çelebi Mehmed, bu süreçte Osmanlı Devleti'nin birliğini sağlamak için çaba gösterdi.
Timur Tehdidi ve Gerileme:
- 1402'de Timur'un Çubuk Ovası'nda Osmanlıları mağlup etmesi, Osmanlı Devleti'ni ciddi bir tehlike altında bıraktı.
- Timur'un faaliyetleri sonucunda Osmanlılar, Anadolu'daki birçok topraklarını kaybetti ve fetret devri başladı.
- Fetret Devri'nde yaşanan taht kavgaları ve iç mücadeleler, Osmanlı Devleti'nin gerilemesine sebep oldu.
Çelebi Mehmed Dönemi ve İyileşme:
- Çelebi Mehmed, fetret devrini sona erdirerek Osmanlı Devleti'ni toparlamaya çalıştı.
- Anadolu'daki birliği sağlamaya odaklanan Mehmed, Balkanlar'da da hâkimiyetini yeniden tesis etti.
- II. Murad döneminde Osmanlı Devleti'nin Orta Avrupa'ya doğru genişlemesi ve Varna Zaferi ile Osmanlıların Balkanlar'daki güçlerini pekiştirmeleri dikkat çekici oldu.
Bu süreçte Osmanlılar, hem iç mücadeleleri aşarak hem de dış tehditlere karşı başarıyla direnerek, devletlerini güçlendirmiş ve genişletmişlerdir.