İKTİSAT HAYATIMIZIN HER ALANINDA

İktisat, günlük yaşamın her alanında kendini göstermektedir.

İktisat, hayatın her alanında bireyler ve toplumlar için kritik kararların alınmasında rehberlik eder. Kaynakların nasıl dağıtıldığı, hangi yatırımların ayrı, tüketici ve üretici fiyatlarının nasıl şekillendirileceği gibi konular, iktisadın temel prensipleri ve analiz yöntemleriyle anlaşılır ve yönetilir.

Günlük hayatta sıkça duyduğumuz GSM operatör değişikliği örneğini mikro iktisadi açıdan ele alacağım. Kısa ve öz bir anlatım olsun istedim.

GSM operatörlerinden Turkcell şirketi finans uzmanlarına 20 GB internet 2500 dakika her yöne tarifesini 250 TL'ye; öğrencilere ise 20 GB internet 1000 dakika her yöne konuşma tarifesine 100 TL'ye satmaktadır. Turkcell'in uyguladığı bu fiyat politikasını iktisadi açısından değerlendirelim.

Fiyat Farklılaştırması; Farklı miktarlar için farklı fiyatlar talep edilmesi.

Birinci düzeyde fiyat farklılaştırması (ayrıca "tam fiyat bilgisi" olarak da bilinir), her bir müşteriden maksimum ödemeye razı olduğu fiyat talep etme stratejileridir. Bu yöntemde, genel olarak bireysel ödeme ihtiyaçlarına göre fiyat belirlemesi yer almakta ve bu sayede müşterisinden onun ödemeye hazır olduğu maksimum fiyat talep edilmektedir.

Monopolcü malının her birimine ayrı olarak satabilir ve her tüketiciden de ödeyebileceği maksimum fiyatı talep edebilirse monopolcü tüketici rantının tamamını kendisine aktarabilir. Bu fiyat farklılaştırmasına tam veya birinci derece fiyat farklılaşması adı verilir.

Her alıcı aldığı her birime alıcının ödemeye istekli olduğu maksimum fiyatı öderse alıcı 1.derece veya tam fiyat farklılaştırması uygulamaktadır. Monopolcünün birinci derece veya tam fiyat farklılaştırması uygulayabilmesi için her bir tüketicinin ödemeye istekli olduğu en yüksek fiyatı talep edebilmesi gerekmektedir. Bu uygulamanın sonucunda monopolcü tüketici rantının tamamını kendisine aktarmaktadır.

Monopolcünün birinci derece fiyat farklılaştırması uygulayabilmesi için her tüketicinin talep eğrisinin şeklini tam olarak bilmesi ve her bir tüketicinin ödemeye istekli olacağı en yüksek fiyatı talep edebilmesi gerekmektedir. Bu şartlar gerçekleşse bile birinci derece fiyat farklılaştırmasını uygulamak oldukça yüksek maliyet gerektirir. Birinci derecede fiyat farklılaştırması, satıcıların toplam gelirlerini maksimize etmelerine olanak tanırken, uygulanması pratikte zor olabilir çünkü her müşterinin ödeme istekliliğini doğru şekilde belirlemek ve uygulamak zordur.

Uzunca bir aradan sonra GSM değişikliği yaparak bana bu yazıyı yazma fırsatı sunan arkadaşıma burdan selam olsun :) Sayesinde makro iktisata ara vermiş oldum.