MetaMask Nedir?
Yerleşik tarayıcı uzantısı olan MetaMask, popüler bir kripto para cüzdanı. Ethereum blockchain ağına bağlanarak çalışıyor. MetaMask, kullanıcılara geniş bir merkeziyetsiz uygulama (Dapp) entegrasyonu sunarken cihazlarına tüm blockchain verisini indirmelerine gerek kalmadan Ethereum ekosistemi ile etkileşime girmelerini sağlıyor. Bu nedenle, merkeziyetsiz borsalara (DEX), oyun platformlarına, şans oyunu sitelerine ve diğer birçok uygulamaya kolay erişim kurmak için en popüler Ethereum cüzdan çözümlerinden biri konumunda.
Cüzdan uygulaması; Chrome, Firefox, Brave ve Microsoft Edge gibi en yaygın internet tarayıcılarıyla uyumlu. Ethereum'un yerel para birimi olan ETH'yi depolama olanağı sunmasının yanı sıra MetaMask, protokoldeki ERC-20 ve ERC-721 standartlarına uygun token'ları da destekliyor.
MetaMask, Aaron Davis ve blockchain şirketi ConsenSys tarafından kuruldu.
MetaMask: Kısa Tarihçe ve Temel Özellikler
MetaMask, 2016 yılında cüzdan uygulamasının hayata geçmesinden Eylül 2020 tarihine ulaşana kadar 400.000 kullanıcı sayısına ulaştı. Geçen ekim ayında, aylık bir milyon aktif kullanıcıya ulaştı. 2019'dan önce bu Ethereum çevrim içi cüzdanı, yalnızca Firefox ve Chrome masaüstü tarayıcılarında eklenti olarak mevcuttu. Eylül 2020'de ConsenSys, Android ve iOS destekli mobil cihazlar için ilk resmi MetaMask mobil uygulamasını yayımladı.
Güvenlik şirketi Least Authority tarafından yapılan bağımsız denetim işlemine göre, Ethereum çevrim içi cüzdanı, güvenlik ve tasarım açısından en üst düzey özellik ve işlevler sunuyor.
MetaMask uygulamasını en büyük Ethereum cüzdanı yapan bir özellik de, şifre ve gizli anahtarları her kullanıcının cihazında güvenli bir şekilde saklayan ileri seviye şifreleme teknolojisi. Ayrıca kullanıcılar, farklı ağlar arasında geçiş yapabiliyor. Birden fazla cüzdana bağlama olanağı sunan uygulama, Ethereum mainnet dışında büyük testnet'ler ve hatta Binance Smart Chain bağlantısı bile kurabiliyor.
MetaMask ve Trust Wallet Kıyaslaması
Ethereum blockchain uyumlu bir başka cüzdan olan Trust Wallet ile MetaMask arasında temel bazı farklılıklar söz konusu. Örneğin, MetaMask hem tarayıcı hem de mobil tabanlı cüzdan olsa da, Trust Wallet yalnızca mobil cihazlarda kullanılabiliyor. Buna ek olarak Trust Wallet sadece Ethereum ve ona bağlı varlıkları desteklemiyor. Kullanıcılar geniş bir dijital para birimi ağına erişebiliyor. Bunun içinde ETH, Bitcoin (BTC), Litecoin (LTC) ve Ripple (XRP) da var.
Trust Wallet ile sunulan diğer özellikler arasında BTC satın alma, depolanan fonlar üzerinden faiz kazanma, benzersiz token (NFT) ekosistemi ile etkileşim kurma, kripto fiyatlarını takip etme ve kripto para borsası gibi çalışma bulunuyor.
MetaMask Nasıl Yüklenir ve Kullanılır?
Cüzdanı kullanmaya başlamak için uygun tarayıcı eklentisini yüklemeniz gerekiyor. Kullandığınız tarayıcıdan bağımsız olarak kurulum işlemi ve kullanım neredeyse aynı.
Kurulum işlemi tamamlandıktan sonra, görüntülenen iletişim kutusundaki "Get Started (Başla)" butonuna tıklayın. Akabinde "Create a Wallet (Cüzdan Oluştur)" seçeneğine yönlendirileceksiniz.
Sonraki iletişim kutusunda, "Improve MetaMask (MetaMask'i İyileştir)" linkine tıklayıp yardım etmeyi kabul edebilir veya kabul etmeyebilirsiniz.
Ardından bir şifre oluşturmanız istenecek. MetaMask; harf, sayı ve semboller de dahil olmak üzere en az sekiz karakter içeren güçlü bir parola oluşturmanızı şart koşuyor. "Create (Oluştur)" tuşuna tıklayın ve ardından 12 kelime içeren yedekleme ifadesini (seed) bir kenara not alın.
Bu tip durumlarda "seed" ifadesini bir kenara yazmanız ve güvenli bir yerde saklamanız öneriliyor. Ayrıca, aynı zamanda "seed" kurtarma olarak da adlandırılan bu yedekleme ifadenizin dijital kopyasını tutmamanız kesinlikle tavsiye ediliyor. Eğer biri o koda erişirse, "seed" verisini başka bir cüzdana aktarır, sahip olduğunuz fonlarınıza tam erişim hakkı kazanır ve cüzdanınızı boşaltabilir. Bu veriye ulaşan kişi muhtemelen hesabı boşaltacaktır.
Yedekleme ifadesi; şifrenizi unutmanız, cihazınız hasar görmesi veya MetaMask'i başka bir cihazda açmak istediğinizde cüzdanınızı kurtarmanın tek yolu. "Next (İleri)" tuşuna tıklamak sizi "Secret Backup Phrase (Gizli Yedekleme Cümlesi)" onay sayfasına götürecek.
Burada, ifadeyi tam olarak sunuldu sırayla girmeniz gerekiyor. Ardından "Confirm (Onayla)" linkine tıklayın.
Onaylama işlemi tamamlandıktan sonra, kurulum işlemini tamamlamak için "All Done (Hepsi Tamam)" linkine tıklayacağınız son ekrana ulaşacaksınız. Tüm bu işlemin sonucunda Ethereum ekosistemine giriş yapacağınız arayüze otomatik giriş yapmış olacaksınız.
Oturumu kapattıktan sonra yeniden cüzdanınıza erişmek için tarayıcınızdaki MetaMask simgesine tıklayın ve giriş kimlik bilgilerinizi kullanın. Bu simge genellikle tarayıcının sağ üst köşesinde yer alıyor.
Cüzdanın içine girdiğinizde, sahip olduğunuz fonlarınıza "Assets (Varlıklar)" sekmesinden erişebilir ve "Activity (Etkinlik)" bölümü üzerinden işlem etkinliğinizi izleyebilirsiniz.
MetaMask üzerinde işlem yapmak için; alıcının Ethereum adresini, göndermek istenen tutarı ve ödemeye hazır olunan Gas ücretini doldurmak gerekiyor. Ardından "Send (Gönder)" tuşuna basıyoruz.
Android veya iOS işletim sistemleri üzerinde MetaMask cüzdanını kullanmak için; Android kullanıcılarının Google Play Store üzerinden, iOS kullanıcılarının ise App Store'dan MetaMask mobil uygulamasını indirmesi gerekiyor.
Temelde mobil sürüm, masaüstü tarayıcı tabanlı uzantılarla aynı işlevleri sunuyor. Güvenli oturum açma özelliği içeren uygulama, anahtar kasaları, farklı hesaplara erişim ve kullanıcıların Ethereum tabanlı merkeziyetsiz uygulamalara (DApp) göz atmasını sağlıyor. Sıcak cüzdan (hot wallet) olması dolayısıyla internete bağlı çalışan MetaMask; Ledger, CoolWallet, KeepKey ve Trezor gibi soğuk cüzdanlara (cold wallet) bağlanmayı kolaylaştırıyor.
MetaMask İşlem Ücretleri Nedir?
MetaMask, Ethereum ağının yoğunluğuna bağlı olarak her işlem için varsayılan bir Gas ücreti talep eder. Buna ek olarak, kullanıcılara parametre özelleştirme imkanı sunarak, gelişmiş sekmesi üzerinden Gas ücretlerini ve Gas limitlerini değiştirme hakkı da tanıyor.
Ücret ve limit arasındaki farkı açıklamak gerekirse, ücretler işlem maliyetlerini tanımlarken Gas limitleri ise kullanıcının tek işlemde en fazla ne kadar ödemeye istekli olduğunu gösteriyor.
İşlem ücretlerinin, ikinci en büyük merkeziyetsiz blockchain ağındaki işlem işlem hızını belirlediğini unutmayın. Fiyatlar ne kadar yüksek olursa, onay süresi de o kadar hızlı oluyor ve bunun tersi de geçerli. MetaMask, Gas ücreti seçeneklerini "Fastest, Fast, ve Slow (En Hızlı, Hızlı ve Yavaş)" olarak ayırıyor.
2021'de bugüne kadar büyük bir sorun olan Gas ücretleri, Ethereum blockchain ağı üzerinde tıkanıklık nedeniyle artmış, akıllı sözleşme işlemlerinin gerçekleşmesi için büyük bir sorun haline gelmişti. Gas ücretlerinizi MetaMask tarafından sağlanan varsayılan ücretten çok daha düşük ayarlarsanız, işleminizin arkada kalabileceği ve asla onaylanamayacağını aklınızda bulundurmalısınız.
Sonuç
MetaMask cüzdanın çevrim içi yapısı, Trezor ve Ledger gibi soğuk depolama sunan çevrim dışı cüzdanlarına kıyasla güvenlik seviyesini sınırlıyor. Ancak hem masaüstü hem de mobil platformlarda kolay kurulum ve kullanılabilirliği sayesinde Ethereum DApp dünyasına erişim kolaylığı sunduğundan rakiplerinin önüne geçiyor. İşin aslı, MetaMask tarayıcı uzantısı olmasaydı, DeFi sektörünün bu denli büyümesi de hayal olurdu.
Tüm bunlara ek olarak, cüzdanın Gas sınırını ortalama ücretlerin üstünde veya altında ayarlama seçeneği, kullanıcılara işlemlerinin ne kadar hızlı gerçekleşeceği ve ücret olarak ne kadar ödemek zorunda olduklarını seçme özgürlüğü veriyor. Çoğu kripto para cüzdanında böyle bir özellik bulunmuyor.