Uzun Yaşamın Sırrı Acaba Akdeniz Diyeti Mi?
Akdeniz diyetinin zamana direnmesinin bir nedeni var: İşe yarıyor Takip edilmesi kolaydır, dengeli ve esnektir ve hayatımızı kısaltan kronik hastalıkların önlenmesine yardımcı olur: "Nesiller boyu işe yaradı ve ömür boyu işe yarıyor."
Humus, tabouli veya zeytin hayranı olmasanız bile Akdeniz diyetine bir şans vermeye değer. Neden? Çünkü sağlıklı beslenme kalıpları hiyerarşisi söz konusu olduğunda Akdeniz diyeti her zaman en üstte yer alıyor.
2023'te US News ve World Report , onu genel olarak 1 numara olarak sıraladı ve sağlıklı beslenme için en iyi diyet ve en iyi bitki bazlı diyet olarak birinci sırayı aldı. Lezzetli ve besleyicidir ve onu tüketmek çeşitli sağlık yararlarıyla ilişkilendirilir. Takip edilmesi de kolaydır ve uzun vadede sürdürülebilirdir. Ve bu adı taşıyan diyete uymak veya faydalarından yararlanmak için bir Akdeniz ülkesinde yaşamanıza, hatta evinizden ayrılmanıza bile gerek yok.
Koruyucu hekimlik uzmanı, Amerikan Yaşam Tarzı Tıbbı Koleji'nin eski başkanı ve Nasıl Yapılır kitabının ortak yazarı David Katz, "Evrensel bir sevgi bağışçısı gibi görünüyor; gerçek yiyecekleri var, ağırlıklı olarak bitkileri var ve zevk sunuyor" diyor. Yemek yemek. “Bütünsel beslenmenin temellerini yakalıyor; bizi hızlı çözümlerin dünyasından yaşam tarzı alanına götürüyor. Akdeniz diyeti nesiller boyu işe yaradı ve ömür boyu da işe yarıyor.”
Aynı zamanda daha uzun ömürle de ilişkilendiriliyor : JAMA Internal Medicine'in 2023 sayısındaki bir çalışmada , araştırmacılar çeşitli sağlıklı beslenme alışkanlıklarına bağlılığın etkilerini karşılaştırdılar ve uzun vadede Akdeniz diyetini yakından uygulayan kişilerin yaklaşık yüzde 20'ye yakın olduğunu buldular. 36 yıllık bir süre boyunca herhangi bir nedenden erken ölme riski daha düşüktür.
Katz, "Kardiyovasküler hastalık, kanser, tip 2 diyabet, nörodejeneratif hastalıklar ve solunum yolu hastalıkları gibi kronik hastalıklar önde gelen ölüm nedenleridir" diye belirtiyor. "Bu kronik hastalıkların riskini azaltırsanız muhtemelen daha uzun yaşarsınız. Akdeniz diyeti canlılık kazandırır ve hayatımızı kısaltan kronik hastalıkları önlemeye yardımcı olur.”
Diyetin kökenleri ve temel gıdalar
Akdeniz diyetinin tarihi, Minnesotalı fizyolog Ancel Keys'in Yedi Ülke Araştırması fikrini ortaya attığı 1950'li yıllara kadar uzanıyor . Çalışma, ABD, İtalya, Yunanistan, Finlandiya, Hollanda, eski Yugoslavya ve Japonya'da diyet, diğer yaşam tarzı faktörleri ve kardiyovasküler hastalıklar arasındaki ilişkileri araştırmak için bir araştırmacı ekibini bir araya getirdi.
Araştırmacılar, insanların beslenme alışkanlıkları, kan kolesterol seviyeleri ve koroner kalp hastalığı riskleri arasında bağlantılar bulmanın yanı sıra, Akdeniz çevresindeki belirli ülkelerde yaşayanlarda, katılımcılara kıyasla daha düşük kardiyovasküler hastalık ve herhangi bir nedenden dolayı erken ölüm oranlarının daha düşük olduğunu da keşfettiler. başka bölgelerde yaşayanlar.
Bu bölgelerin ortak noktaları da şuydu: Yunanistan, İtalya ve diğer Akdeniz ülkelerindeki insanlar, ağırlıklı olarak bitki bazlı gıdalar açısından zengin bir diyet tüketiyor. Temel gıdalar arasında tam tahıllar, meyveler, sebzeler, fasulyeler, baklagiller, kuruyemişler, tohumlar, şifalı bitkiler, baharatlar ve sızma zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar bulunur. Orta miktarda yağsız protein (balık, deniz ürünleri ve kümes hayvanları gibi), yumurta, yoğurt gibi süt ürünleri ve şarap (özellikle yemeklerle birlikte kırmızı şarap) teşvik edilir. Buna karşılık kırmızı et ve tatlıların daha az tüketilmesi amaçlanıyor. Zamanla bu sağlıklı beslenme düzeni Akdeniz diyeti olarak bilinmeye başlandı.
New York City'de diyetisyen ve Albert Einstein Tıp Fakültesi'nde pediatri alanında fahri doçent olan Keith Ayoob, "Bu dengeli bir beslenme; ilkeleri basit ve dışlayıcı değil, ki bu da pek çok insanın takdir ettiği bir şey" diyor.
Aslında bu sağlıklı beslenme modeli doğası gereği esnektir. Kardiyolog ve tıp profesörü Nieca Goldberg, "Akdeniz diyeti, karmaşık karbonhidratlar gibi tam tahıllar, zeytinyağı ve omega-3 yağ asitleri gibi sağlıklı yağlar ve yağsız protein gibi tüm besin gruplarından sağlıklı öğeler içeriyor" diyor. NYU Grossman Tıp Fakültesi'nde. “Diyette herkes için bir şeyler var.”
Beyin sağlığını artırmak
Akdeniz diyetinin en iyisi olarak kabul edilmesinin bir nedeni, sağlık yararları söz konusu olduğunda en çok çalışılan beslenme planları arasında yer almasıdır. Araştırmalar, Akdeniz tarzı beslenmeye bağlı kalmanın, kardiyovasküler hastalık , tip 2 diyabet , kronik obstrüktif akciğer hastalığı gibi solunum yolu hastalıkları ve nörodejeneratif hastalıklar ( Alzheimer ve Parkinson gibi ) gelişme riskinin azalmasıyla ilişkili olduğunu bulmuştur .
Akdeniz diyetinin nörodejeneratif hastalıkların önlenmesine yardımcı olmasının yanı sıra yaşa bağlı bilişsel gerileme riskini de azalttığı bulunmuştur. JAMA Network Open'ın 2022 sayısındaki bir çalışmada araştırmacılar, 6.300'den fazla orta yaşlı veya daha yaşlı İspanyol yetişkin arasında Akdeniz diyetine yüksek veya düşük bağlılığın zaman içindeki etkilerini araştırdı: Diyete sıkı sıkıya bağlı kalanların genel bilişsel becerileri daha iyiydi ve uyum düzeyi düşük olanlarla karşılaştırıldığında, yedi yıl içinde öğrenme ve hafıza düzeyinde azalma görülüyor.
Sinir bilimci ve Weill Cornell Medicine Alzheimer Önleme Programı direktörü Lisa Mosconi, "Bu gıdalarda bulunan antioksidanlar ve omega-3 yağ asitleri gibi belirli besinlerin beyin hücreleri üzerinde koruyucu etkileri vardır" diye açıklıyor . "Araştırmalar, Akdeniz diyetine bağlılığın, daha sağlıklı beyin yaşlanmasının işaretleri olan daha büyük beyin hacmi ve daha düşük beyin atrofisi oranıyla ilişkili olduğunu ileri sürüyor." Ve son araştırmalar , Akdeniz diyetinin aynı anda birden fazla mekanizmayı hedef alarak hücre ölümünü önleyebildiğini ve hasarlı nöronların işlevini geri getirebildiğini gösteriyor.
Mosconi, "Akdeniz diyeti, daha düşük kaygı oranları, depresyon ve daha iyi genel ruh hali de dahil olmak üzere zihinsel refahın artması gibi çeşitli zihinsel sağlık yararlarıyla ilişkilendirilmiştir" diye belirtiyor.
Bu yılın başlarında yapılan başka bir araştırmada araştırmacılar , 333 sağlıklı katılımcı arasında çeşitli bitki bazlı beslenme kalıplarının ruh hali üzerindeki etkilerini karşılaştırdı ve Akdeniz diyetine bağlı kalanların sürekli olarak daha olumlu bir ruh haline sahip olduğunu buldu.
Daha düşük kanser oranları
Bu arada, Akdeniz diyetini takip etmek , başta kolorektal kanser, meme kanseri, mide kanseri, karaciğer kanseri, baş ve boyun kanseri ve prostat kanseri olmak üzere çeşitli kanser türlerinin görülme sıklığının azalmasıyla ilişkilendirilmiştir .
Cleveland'daki Case Western Reserve Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tıp, biyokimya, onkoloji ve genetik profesörü Nathan Berger, "Ayrıca kanserden kurtulanlar arasında nüksün azalmasıyla da ilişkilendirildi" diyor. "Sağlıklı bir yaşam tarzını uygulamak için hiçbir zaman geç değildir, ancak Akdeniz diyetinin faydaları klasik olarak yaşam boyu uygulanmasıyla ilişkilendirilmiştir."
Bunlar, Akdeniz diyetinin zamana direnmesinin birçok nedeni arasında yer alıyor. Goldberg, "Bu moda bir diyet değil; on beş saniyede kilo verme sözü vermiyor" diyor.
Ancak kilo kaybı, Akdeniz diyetinin arkasında amaçlanan bir amaç olmasa da, Nutrition Research dergisinin 2022 sayısında yer alan bir araştırma , önemli miktarda kilo veren yetişkinlerin, diğer diyetleri takip edenlere kıyasla bir yıl sonra kilo kaybını sürdürmenin daha kolay olduğunu ortaya çıkardı. diyet kalıpları.
Kilo vermeyen insanlar arasında bile Akdeniz diyeti, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı da dahil olmak üzere aşırı kiloyla bağlantılı bazı riskleri azaltabilir.
İnflamasyonu azaltmak ve insülin duyarlılığını artırmak
Akdeniz diyetinin faydalarını açıklayan pek çok sağlam bilim var; doymamış yağlar, C ve E vitaminleri, folik asit gibi antioksidan ve antiinflamatuar ajanların yanı sıra karotenoidler, polifenoller, likopen ve flavonoidler gibi fitokimyasallar (bitkilerdeki sağlığı teşvik eden bileşikler) açısından zengindir. Berger, bunun önemli olduğunu çünkü "özellikle Batı toplumlarında yaşlanma, hastalık görülme sıklığı ve ilerlemesiyle ilgili süreçlerin çoğuna iltihaplanma ve oksidatif stres aracılık ediyor" diye belirtiyor.
Katz, genel olarak "diyet, iltihaplı durumlarımızın önemli bir belirleyicisidir ve iltihaplanma, her büyük hastalığın ortak paydası olarak görülüyor" diye ekliyor. Bunun hem doğrudan hem de dolaylı olarak doğru olduğunu söylüyor; çünkü Nutrients dergisinin Mayıs 2023 sayısında yer alan araştırmaya göre, Akdeniz diyeti bağırsaktaki yararlı bakterilerin büyümesini artırarak iltihabı azaltıyor .
Ek olarak, Akdeniz diyetindeki tekli ve çoklu doymamış yağlar, lifler ve üretilen fitokimyasallar gibi çeşitli gıda bileşenleri, insülin duyarlılığı üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir . Artan kanıtlar Akdeniz diyetinin lipit düşürücü bir etkiye sahip olduğunu gösteriyor; trombosit agregasyonuna (kan pıhtılarına yol açabilen) karşı koruma sağlar; ve kanserin gelişiminde rol oynayan hormonları ve büyüme faktörlerini değiştirir.
İnsanlar ve gezegen için iyi
Pek çok uzman, mikro ve makro besinler açısından zengin olması, antiinflamatuar ve antioksidan özelliklere sahip olması nedeniyle Akdeniz diyetinin çoğu insan için en uygun diyet olduğuna inanıyor.
Aynı zamanda gezegen için de iyi olur. Katz, "Hayvanları değil, daha fazla bitki yeme yönünde ilerlemenin çevresel ayak izinin daha düşük olduğu ve toplam israfın daha az olduğu açıktır" diyor.
Akdeniz diyeti, hayvan bazlı beslenmeye göre daha az su, toprak ve gübre kullanmanın yanı sıra, iklim değişikliğine katkıda bulunan karbondioksit ve azot oksit gibi sera gazı emisyonlarını da azaltır. Aslında Nutrients dergisinin 2023 sayısında yer alan bir araştırma, ana akım modern diyetler arasında Akdeniz diyeti ve vegan diyetinin en düşük çevresel etkiye sahip olduğunu ortaya çıkardı .
Goldberg, sonuçta Akdeniz diyetinin "sadece sizin için değil, aynı zamanda gezegen için de sağlıklı" olduğunu söylüyor.
Kaynakça
https://www.dilarakocak.com.tr/insulin-direnci-diyeti-nedir-nasil-yapilir/
https://www.deryauluduz.com/vucuttaki-inflamasyondan-kurtulmanin-6-yolu/
https://www.anadolusaglik.org/saglik-rehberi/guclu-hafiza-ve-beyin-sagligi-icin-b-vitamini-tuketilmeli
https://npistanbul.com/akdeniz-diyeti-nedir
https://www.livhospital.com/liv-one-cikan-tibbi-hizmetler/akdeniz-diyeti