Polkadot (DOT)
Polkadot (DOT)
Son zamanlarda Polkadot ile ilgili çok fazla gelişme yaşandı, peki ama bu popüler madalyonun arka yüzünde ne var? Yan zincirleri (parachainler) bağlayabilen kendi blok zincirine sahip merkeziyetsiz bir protokol olan Polkadot hakkında daha fazlasını keşfedin.
Polkadot'un arkasındaki temel fikir nedir?
Polkadot, benzeri görülmemiş ölçeklenebilirlik, birlikte çalışabilirlik, kullanım durumları ve güvenlik özelliklerine sahip bir blockchain ekosistemi oluşturmayı amaçlayan bir projedir. Üstelik, ekosistemi çalıştırmanın beklenenden daha kolay olduğu söyleniyor. Polkadot kullanarak blok zincirleri oluşturmak ve güncellemek birkaç dakika kadar kısa bir zaman alabilmektedir.
Önemli çıkarımlar
- Polkadot, birlikte çalışabilir ve birbirine bağlı blok zincirleri kullanarak kitlesel benimsenme amaçlı tasarlanmış çok bloklu bir ekosistemdir
- Ağın yerel kripto token’ı olan DOT, ağda stake etme, bonding ve yönetişim için kullanılır
- Polkadot'un lansmanı şu anda son aşamasında ve bu nedenle ağ çok yakında tam kapasitesine ulaşacak
Polkadot’un değer önerisi
Polkadot'un temel değer önerisi, blockchain teknolojisinin en iyi özelliklerini kitlelere ulaştırmayı hedeflemektedir. Proje bunu, ana zincirle birbirine bağlı, işlemleri birlikte gerçekleştirebilen ancak gerektiğinde kendi başına da hareket edebilen birçok yarı otonom blok zincirine (parachains) sahip olarak güvenlik, birlikte çalışabilirlik ve ölçeklenebilirlik sağlayan bir çerçeve ile gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır.
Polkadot ekosistemini Amerika Birleşik Devletleri olarak düşünün: Her eyaletin belirli bir düzeyde özerkliği ve kendine özgü yönelimi olmasına rağmen hepsi ortak bir federal hükümet, değerler ve hedeflerle birbirine bağlıdır.
Polkadot’un tarihi ve geçmişi
Polkadot ağı 2020'nin ortalarında başlatılmıştır, ancak Polkadot’un yerel token’ı DOT'un ICO'su (Initial Coin Offering) 2017'de gerçekleşmiştir. Kurucuları arasında Robert Habermeier, Peter Czaban ve Ethereum'un eski kurucu ortağı ve CTO'su olan Gavin Wood gibi sektörün son derece saygın profesyonelleri yer almaktadır.
DOT - Polkadot’un yerli token’ı
DOT, Polkadot'un stake etme, bonding ve yönetişim gibi üç temel işlevi olan yerel token’ıdır.
Stake etme işlevine sahip DOT, Nominated Proof of Stake konsensüs algoritmasını kullanarak ağı çalıştırmak için gereklidir. Bir Proof of Stake (PoS) sisteminde, staking kripto para birimleri (bu durumda DOT) işlemleri doğrular ve belirli ödüller kazanır. Ancak, kötü niyetli davranış durumunda stake kaybedilebilir. Bir Nominated Proof of Stake sisteminde (NPoS), nominatörler doğrulayıcıların kim olacağına kendi DOT'larını tehlikeye atarak oy verirler, yani onlar da aday gösterdikleri validatörlerle birlikte paylarını kaybetmeye tabidirler.
NPoS, nominatörün stake’lerine ekstra bir güvenlik katmanı sağlar ve ayrıca neredeyse tüm DOT sahiplerinin ağın bakımına sürekli olarak katılmasını sağlar. Ayrıca NPoS, geleneksel Proof of Stake (PoS) algoritmasının verimliliğini artırmayı amaçlar.
Polkadot is a decentralized system run by a large number of nodes that cannot be controlled by a single entity. The security of the network relies on nominators active participation in selecting suitable validators and updating their selection frequently. https://t.co/5vGw3NJHiw
— Polkadot (@Polkadot) July 1, 2021
DOT’un bonding işlevi ise; Parachainleri ana Polkadot zincirine bağlamak için gereklidir. Bağlı parachain daha sonra inaktif hale gelirse, bağlı DOT token’ları algoritma tarafından alınır ve parachain Polkadot ana zincirinden ayrılır, bu da bu bonding işlevini kendi içinde bir tür Proof of Stake yapar.
DOT sahipleri ayrıca yönetim haklarına sahiptir, yani yükseltmeler, düzeltmeler ve coin ağırlıklı bir oylama sisteminde ağın yöneldiği yön hakkında oy kullanabilirler. Resmi web sitesinde Polkadot'un yönetimi hakkında daha fazla bilgi edinin.
Polkadot, Ethereum ve Ethereum 2.0
Polkadot ve Ethereum'un kurucu ortağı Gavin Wood:
Tasarım yapacak bir yeşil alanımız olsaydı, Ethereum'un bir sonraki sürümünü nasıl oluşturabileceğimizi düşünüyorduk
dedi, ki bu da Polkadot ağının (bazı yönlerden) Ethereum ve özelliklerinden etkilendiğini açıkça ortaya koyuyor. Wood’un bahsettiği gibi, Ethereum 2.0, beklenen tarihte teslim edilmedi, ancak Polkadot kurucuları, mevcut protokoller ve teknolojilere benzer unsurlar içeren, ancak bir sonraki seviyeye taşınan, birbirine bağlı ve verimli bir ekosisteme ihtiyaç olduğunu belirlediler.
Rakamlarla açıklamak gerekirse, Ethereum'un mevcut TPS'si (saniyedeki işlem sayısı) 25 civarındayken, Ethereum 2.0 bunu 100.000'e çıkarmayı hedefliyor. Öte yandan, Polkadot ekosisteminin temel TPS'si 100.000 civarında olacak. Ağ, tamamen işlevsel hale geldiğinde, 1.000.000 aralığındaki sayılara ulaşma potansiyeline sahip olup gelecekteki kullanılabilirliği ve ağ sınırlamaları açısından gerçek kitlesel benimsemeyi olumlu yönde etkileyecektir.
İşlevsellik açısından konuşmak gerekirse, ETH, Ethereum'da yeni token’lar oluşturmak için teminat olarak kullanılabilir. DOT ayrıca teminat olarak da kullanılabilir, ancak ana Polkadot zincirine yeni parazincirlerin bağlanması amacıyla kullanılabilir. Ayrıca, ETH, DApp'lerin (Merkeziyetsiz Uygulamalar) ana para birimidir, ancak sahiplerinin Polkadot'un gelecekteki yönelimine yalnızca karar vermelerini sağlayan DOT kadar yönetim hakkı sağlamaz.
Sıradaki
Polkadot, şu anda yani lansmanın son aşamasında, kendi test ağında ve Polkadot'un deneysel ortamı olan Kusama'da parachainleri test ediyor ve kullanıma sunuyor.
Polkadot’s parachains launch is expected to begin once two things have happened:
1. A full external audit is completed.
2. @kusamanetwork executes at least one successful auction involving crowdloans and hosting at least one functional parachain.
Read more from @gavofyork: https://t.co/m03AFJueXR
— Polkadot (@Polkadot) May 17, 2021
Her şey sorunsuz bir şekilde gerçekleştiğinde ve karşılaştırma ölçütleri ve denetim tamamlandıktan sonra, parachainler her biri yaklaşık iki hafta süren açık artırmalarla Polkadot'ta açık artırmaya çıkarılacak ve piyasaya sürülecek. Bu, resmi olarak Polkadot'un lansmanının tamamlandığını işaret edecek ve ağın geleceği tamamen DOT sahiplerinin on-chain yönetimine bağlı olacaktır.