BİR GARİP NEYZEN

Neyzen Tevfik geliyor aklıma.Doğumuyla yaşamıyla ölümüyle ve genel itibariyle felsefesiyle.

Felsefemdir kitab-ı imanım,
Taparım kendi ruhumun sesine,
Secde eyler hakikatimher an,
Kalbimin ateş-i mukaddesine.

Bu felsefesiyle.

Neyzen bazılarınca da nihilist felsefe anlayışını benimsemiş olarak görülür. Bu da doğrudur tabi ama sadece nihilist demek de pek doğru olmaz zira Neyzen 7-8 yaşlarında ney çalmaya başlar mevlevihaneye gitmeye kültürünü benimsemeye başlar. Ney hevesi de o günlerden gelir. Bektaşilik Alevilik alanlarında da bulunmuşluğu vardır. Felsefesini hiçe bağlamak hiç etmek olacaktır o yüzden. Tabi bu bir bakış açısı. Neyzen hiçlikle çok içli dışlıdır.
Buyrun kendisinin aynı adlı kitabı :

Neyzen'in bu kitaptan kazancı da hiçtir gerçi.
Çünkü yaşayışı gereği Neyzen'in parayla pek işi olmaz. Neyzen neyini çalar rakısını şarabını içer sigarasını yakar oradan oraya gezer. Hayatı Yalova İstanbul Muğla arasında gidip gelmeyle geçmiştir genellikle. Gezer şiir yazar ney çalar. Şiiri de öyle kağıda kaleme yazmaz.Kitap olsun o olsun bu olsun düşünmez. Şiirleri gittiği yerlerdeki anıtların kenarına yahut peçeteye bir kağıt parçasına yazar eşine dostuna verir. Kaybolan kaybolur kalan kalır. Üstüne üstlük muazzam bir hafızaya sahiptir Neyzen. Şiir kitabı toplanırken şiirlerin çoğunu ezberden okur. Toplayan da başkasıdır zaten. Kalan bazı şiirlerden de ondan bundan alınır. vakti zamanında Neyzenin verdiği hatıralardan geriye kalan ya da dönen nasıl denirse artık.

Mesela daha önce bahsettiğim mebus şiirinin nasıl yazıldığını anlatayım . Önce şiir;

Kime sordumsa seni doğru cevap vermediler;
Kimi alçak, kimi hırsız, kimi deyyus! dediler...
Künyeni almak için, partiye ettim telefon:
Bizdeki kayda göre, şimdi o mebus dediler!..

Neyzen yine bir gün Yalovaya geldiğinde önceden kendine Yalovaya gelince beni muhakkak bul diyen bir adamı arar durur ama bir türlü bulamaz. Tabi unuttuğum bir şey var Neyzen'in parayla işi olmaz ayrıyeten pek de parası olmaz. Kimi zaman aç kimi zaman tok belli olmaz.
Böyle geçinip gider. Yalova zamanında da aç mıdır parası var mıdır yok mudur bilinmez. Bir de adamı arar bulamaz. Nereye gitse başka bir şey derler. Sonunda partiden birini arayınca milletvekili oldu haberini alırlar. Bunun üzerin Neyzen cebinden bir kalem çıkarır ve oradaki bir anıt mıdır nedir artık onun kenarına bu şiiri yazar.

Bunun gibi birçok hikaye anlatılır Neyzen hakkında. Neyzen kıvrak zekasıyla mest eden ney çalışıyla, yaşam tarzıyla kendi şahsına münhasır bir adamdır.
Daha önce dediğim gibi ekseriyetle parasızdır ama ismi vardır yeteneği vardır sevenleri vardır.
Belli başlı yerlere çağırılır. Dost meclislerinde konuk edilir baş köşeye oturtturulur. Saygıda kusur edilmez . Bir gün kimsesiz çocuklar adına yapılan bir bağış kampanyası düzenlenir ve Neyzen'e de en önden yer ayırttırılmıştır. Herkes üst düzey tabi takım elbiseler, gösterişli kıyafetler....... Neyzen her zamanki kıyafetleri ile gelmiş sıkılarak en öndeki yerine oturmuş.

Tiyatro başlamış oyun oynanmış alkışlanmış. Kimsesiz çocuklar için bağışlar toplanmış küçük bir sepet dolaştırılarak. Neyzen çıkmış sahneye çıkarmış neyini başlamış çalmaya. Çalması biitnce şapkasını çıkarmış gezerek konnuklardan para toplamaya başlamış. Tabi neyzenin neyini dinleyenler mest olmuş. Epeyi de bir para toplanmış. En sonunda Neyzen topladığı parayı şapkayla sahnenin önüne koyup bu da garip neyzenden diyerek topladığı paranın hepsini bağışlamış.

Parayla işi olmaz Neyzen'in.

Bir de şiirine bakalım Neyzen'in
Anladın mı diyor Neyzen

Hicran destanını kendinden oku,
Mecnun'dan duyup da rivayet etme.
Aşkın Leyla'sını gördünse söyle.
Söz temsili bulup hikayet etme.

ayrılık derdin varsa destan anlat duyduğunu anlatma.
hakikaten gördüysen söyle yeri geldi diye değil

Yüz bin Leyla doğar alemde her gün,
Senin aradığın zevk, sefa düğün.
Tutacağın işi önceden düşün;
Daha ilk adımda nedamet etme.

nedamet:pişmanlık

Sevdanın oduna pek güvenilmez,
Tutuşurşan eğer kolay sönülmez.
Bu yolun hükmüdür geri dönülmez,
Canına kıymazsan seyahat etme.

İyi bak kabına, olmasın delik,
Boşuna taşırsın ,gider gündelik.
Anında olmalı, ettiğin iyilik,
Alem duysun diye, inayet etme.

inayet: iyilik

Kabe'den maksadın varmaktır yara,
Kör gibi tapınma, kara duvara,
Hızır'ı ararsan kendinde ara,
Bulamadım gibi rezalet etme.

Muhabbet herkesin aklını çelmez,
Gönül viranesi kolay düzelmez.
Alemden çekinme bir zarar gelmez,
Sen kendi kendine hıyanet etme.

Şen şatır gönlüne  hicran dolmasın,
Gençliğin gülşeni gamla solmasın.
Neyzen gibi aklın yarda olmasın,
Özründen çok büyük kabahat etme.

Şiiirdeki sadelik ve anlaşılırlık beni her zaman etkilemiştir.
Özellikle Kabeden maksadın varmaktır yara kör gibi tapınma kara duvara dizeleri.

Tüy kadar hafif yaşam kadar ağır.

Dinlemek için:
https://www.youtube.com/watch?v=mqjsuuIYuR0

Neyzen Tevfik hakkında başka bir yazı:
https://www.bulbapp.io/p/c3aeb0f3-ef9d-4219-adee-4b8c13b8d724/neyzen-tevfik-iir-ve-talamalarnn-byl-dnyas