Cách xác định đáy và đỉnh Bitcoin với thợ đào

Sự kiện Halving và hoạt động của thợ đào là một trong những chỉ báo quan trọng đối với các nhà đầu tư Bitcoin.
Sự kiện Bitcoin Halving không những tác động đến cung cầu của Bitcoin mà còn tác động đến các thợ đào. Để cân bằng chi phí và lợi nhuận, các thợ đào có thể thực hiện các giao dịch bán Bitcoin lớn khi cần thiết, hoặc chịu lỗ trong khoảng thời gian nhất định. Những hành động này phần nào giúp chúng ta xác định giá đáy và đỉnh của Bitcoin.
Các yếu tố ảnh hưởng tới chi phí đào Bitcoin
Chi phí đào Bitcoin chủ yếu phụ thuộc vào chi phí điện và chi phí đầu tư vào máy đào. Trong đó, chi phí điện bị ảnh hưởng trực tiếp bởi hashrate (tỷ lệ băm) và độ mạnh của máy đào.

• Hashrate: Hashrate tăng khiến chi phí đào Bitcoin tăng, do thợ đào tốn nhiều thời gian để đào 1 block Bitcoin hơn, từ đó tốn nhiều tiền điện hơn.
• *Máy đào: Máy đào càng mạnh, khả năng tính toán, giải thuật toán càng cao, chi phí đào Bitcoin càng rẻ. Sở hữu máy đào mạnh giúp thợ đào đào Bitcoin nhanh hơn, tốn ít điện hơn.

Ngoài ra, chi phí điện cũng bị ảnh hưởng bởi thời tiết và vị trí địa lý. Chẳng hạn, điện có giá rẻ hơn vào mùa mưa do nhiều điện được khai thác hơn và mắc hơn vào mùa khô do ít điện được khai thác hơn. Một số quốc gia có chi phí điện thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia khác.
Về cơ bản, chi phí đào Bitcoin được cấu thành từ 2 yếu tố:
advertising Chi phí đào Bitcoin = Chi phí điện + Chi phí vận hành (chi phí nhân công, đầu tư và hao mòn máy đào.
Tương quan giữa giá Bitcoin với chi phí đào
Bên dưới là biểu đồ tương quan giữa giá Bitcoin và chi phí đào Bitcoin trung bình, được cung cấp bởi MacroMicro. Một số dữ liệu cần chú ý là:

• Đường màu vàng: Giá Bitcoin (tính theo USD)
• Đường màu xanh dương: Chi phí đào Bitcoin trung bình.
• Đường màu xanh lá nhạt: Tỷ lệ giữa chi phí đào Bitcoin trung bình với giá Bitcoin.
• Đường màu xanh lá đậm: Tỷ lệ giữa chi phí đào Bitcoin trung bình với giá Bitcoin, tính trung bình 30 ngày.

Dựa trên các số liệu này, ta có thể lọc ra một số thống kê như sau:

• Khi tỉ lệ chi phí đào Bitcoin trung bình với giá Bitcoin lớn hơn 1: Chi phí đào 1 Bitcoin trung bình đang lớn hơn giá mua 1 Bitcoin trên thị trường, thợ đào đang lỗ. Giá Bitcoin thường ở vùng đáy của chu kỳ.
• Khi tỉ lệ chi phí đào Bitcoin trung bình với giá Bitcoin nhỏ hơn 1: Chi phí đào 1 Bitcoin trung bình đang nhỏ hơn giá mua 1 Bitcoin trên thị trường, thợ đào đang lời. Giá Bitcoin di chuyển quanh vùng đỉnh của chu kỳ.

Cùng đi sâu vào các thời điểm giá BTC chạm đỉnh và chạm đáy để so sánh tương quan với chi phí đào.

• Lấy các mốc giá đỉnh, tỉ lệ chi phí đào Bitcoin trung bình với giá Bitcoin thường nằm trong khoảng 0.4 đến 0.5.
• Lấy các mốc giá đáy, tỉ lệ chi phí đào Bitcoin trung bình với giá Bitcoin thường nằm trong khoảng 1.4 đến 1.8.

Như vậy, khi tỉ lệ chi phí đào Bitcoin trung bình với giá Bitcoin nằm trong khoảng 1.4 đến 1.8, thì Bitcoin nằm quanh vùng đáy, đây cũng là vùng thợ đào lỗ nhiều nhất.
Khi tỉ lệ chi phí đào Bitcoin trung bình với giá Bitcoin nằm trong khoảng 0.4 đến 0.5, thì Bitcoin nằm quanh vùng đỉnh, đây cũng là vùng thợ đào lãi nhiều nhất.

Bitcoin lập đỉnh, thợ đào có lời nhất và ngược lại

Cũng dựa trên đồ thị tương quan giữa giá Bitcoin với chi phí đào Bitcoin trung bình (MacroMicro), chúng ta xem xét một số mốc đặc biệt.

Tháng 6/2019: Bitcoin bứt phá, đạt đỉnh ở 13,000 USD, gấp đôi giá sản xuất Bitcoin ở 6,200 USD. Tỷ lệ chi phí đào Bitcoin/giá Bitcoin lúc này là 0.48. Thợ đào Bitcoin lời gấp đôi.

Tháng 4/2021: Bitcoin tiếp tục đạt đỉnh mới khi chạm mốc 63,100 USD, chi phí sản xuất 1 Bitcoin là 27,700 USD. Tỷ lệ chi phí đào Bitcoin/giá Bitcoin lúc này là 0.44. Các thợ đào Bitcoin lãi nhiều.
Dựa trên dữ liệu lịch sử (những điểm đánh dấu màu xanh bên dưới), ta thấy thợ đào lãi nhiều nhất quanh vùng giá đỉnh của Bitcoin.
Xem xét các thời điểm giá Bitcoin giảm sâu, giai đoạn giá ở vùng đáy:

Tháng 11/2018: Giá Bitcoin chạm 3,800 USD, chi phí sản xuất Bitcoin là 5,500 USD. Tỷ lệ chi phí đào Bitcoin/giá Bitcoin là 1.45, các thợ đào Bitcoin lỗ.

Tháng 3/2020: Giá Bitcoin chạm 5,000 USD, chi phí sản xuất Bitcoin là 9,000 USD. Tỷ lệ chi phí đào Bitcoin/giá Bitcoin là 1.81. Các thợ đào Bitcoin lỗ.

Tháng 9/2022: Giá Bitcoin chạm 15,800 USD, chi phí sản xuất 1 Bitcoin là 24,500 USD. Tỷ lệ chi phí đào Bitcoin/giá Bitcoin là 1.54. Các thợ đào lỗ.
Như vậy, Bitcoin thường tạo đáy khi tỉ lệ chi phí đào Bitcoin/giá Bitcoin nằm trong khoảng 1.4 - 1.8.
Hình phía trên cũng cho thấy phần lớn thời gian các thợ đào tham gia vào hoạt động đào sẽ bị lỗ. Điều này cũng tương đồng với chu kỳ 4 năm của Bitcoin, cứ 3 năm downtrend thì giá Bitcoin sẽ giảm hoặc sideway, 1 năm uptrend thì giá Bitcoin sẽ tăng trưởng mạnh giúp họ kiếm lợi nhuận đủ bù lại các năm lỗ trước đây.

Vì sao các thợ đào mới thường bị lỗ nhiều hơn thợ đào cũ?

Thợ đào mới thường bị lỗ do không hiểu rõ mức độ cạnh tranh và chi phí vận hành của ngành khai thác Bitcoin, trong đó:

Không tính đến lợi nhuận bị giảm khi phần thưởng khối giảm một nửa sau Halving.

Đầu tư máy đào cũ từ thợ đào cũ. Khi hashrate liên tục tăng, họ cần cần nâng cấp máy đào mới, hoặc mua được điện với giá rẻ hơn nếu không muốn bị lỗ.
Thợ đào cũ bị lỗ ít hơn thợ đào mới và có khả năng tiếp tục hoạt động cao hơn nhờ:

Liên tục nâng cấp máy đào mới, có sức mạnh tính toán cao hơn để tăng khả năng đào được nhiều Bitcoin hơn.

Đã có lợi nhuận tích luỹ để duy trì hoạt động từ các chu kỳ trước.
Để tối đa hoá lợi nhuận, cả thợ đào mới lẫn thợ đào cũ đều cố gắng tìm được nguồn điện giá rẻ. Thậm chí là mua điện trực tiếp từ các nhà máy thuỷ điện để tối ưu chi phí.
Bảng bên dưới thống kê một số khu vực có chi phí đào 1 BTC rẻ nhất. Trong đó, thợ đào ở Lebanon chỉ tốn khoảng 266 USD cho việc đào một Bitcoin (rẻ hơn 783 lần so với nước Ý - theo CoinGecko năm 2022). Iran là quốc gia theo sau với 532 USD.

Top 10 quốc gia có chi phí đào Bitcoin rẻ nhất. Nguồn: Coin98 Insights và CoinGecko

Dù có chi phí thấp, việc đào Bitcoin ở một số quốc gia này chưa khả thi do hầu hết những quốc gia này phải đối mặt với tình trạng thiếu điện, phải ngưng hoạt động của các ngành công nghiệp nặng vào mùa khô hoặc trong giờ cao điểm.
Như vậy, phần lớn thời gian các thợ đào sẽ lỗ. Thợ đào mới thường lỗ nhiều hơn khi đầu tư máy đào cũ lúc giá Bitcoin tăng, phần thưởng bị giảm sau Bitcoin Halving và hashrate tăng khiến chi phí điện tăng. Ngoài ra, việc thị trường đi vào downtrend cũng khiến nhiều thợ đào không có lãi và buộc phải rời bỏ hoạt động đào coin.

Tổng kết

Hiểu được tầm ảnh hưởng của chi phí sản xuất và tâm lý thị trường đến giá Bitcoin là điều cần thiết đối với các nhà đầu tư. Thế nhưng, chi phí sản xuất và tâm lý thị trường chỉ là một trong rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến giá của Bitcoin, bên cạnh nhu cầu của nhà đầu tư, xu hướng kinh tế vĩ mô…
Các quốc gia có nguồn điện rẻ thường được các thợ đào Bitcoin ưa chuộng do chi phí vận hành thấp hơn. Tuy nhiên, các yếu tố địa chính trị và sự không chắc chắn về quy định pháp lý ở những khu vực này cũng có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận và tính bền vững của hoạt động khai thác.