Türkiye'de Suriyeli Sorunu!
Bu yazıları okurken normal bir göç olayı olduğunu düşünüyor olabilirsiniz ama değil. Yazıya geçmeden önce bir iki şeyden bahsedeceğim.
Suriyelilerin göç olayı çok ciddi bir hal almaya başladı. Kendi ülkelerinde durum normalleşmeye başladığı halde, deprem ülkesi olduğumuz halde, depremin etkilerini henüz atlatamadığımız halde, terör sorunumuz olduğu halde Bu ülke kendi insanına bakamaz durumdayken; Yüzbinlerce insan çöpten ekmek topluyor. Milyonlarca insan geçinemiyor. Binlerce evlilik, geçim sıkıntısı yüzünden bitiyor. Yüzbinlerce öğrenci maddi sıkıntılar yüzünden okul okuyamıyor. Ve daha bir çoğu... Bizim kendi sıkıntılarımız bu kadar fazlayken, Suriye'den göç etmiş insanlar burada kendilerine verilen haklar ile, insanların gözüne sokarak keyif yapıyorlar.
Yapsınlar. Gençlerimizin, rezil eğitim sistemi ile yıllarca çalışıp giremediği üniversite bölümlerine zorlanmadan gidip okuyabiliyorlar. Okusunlar. Kirasını ödeyemediği için intihar eden vatandaşlarımız varken "https://l24.im/XrO" onlara yeni inşa edilmiş konutlar tahsis ediliyor. Edilsin.
Ama insanca yapıyorlarsa... Bitmek bilmeyen Suriyeli haberleri duymaya başlıyoruz. Son olarak İzmir'de bir Suriyeli zorla girdiği evde 12 yaşında ki bir kızımızı katletti. Her şeye tamam ama buraya kadar. Bu ülkenin insanı size zor durumda olduğunuz için kapısını açtı. Siz burda it eniği gibi cirit atın diye değil. Bu kadar rahat geziyorsunuz ya; Bu ülkenin insanı size bir yudum suyu haram eder. Bırakın yerleştirildiğiniz barınakları, toprak altında sığınacak yer bulamazsınız.
İnanç farklılıkları, silahlı çatışmalar, doğal afetler, siyasal ve ekonomik sebepler nedeniyle kişilerin doğup büyüdüğü toprakları terk etmek zorunda kalması insanlık tarihi kadar eski bir olaydır.
Geçtiğimiz son yüzyılda dünya genelinde artan çatışma ortamı, etnik ve inanç temelli şiddet olayları, insan hakları ihlalleri ve ekonomik krizler göç eden ve iltica arayan insan sayısının artmasına sebep olmuştur.
Günümüzde ulaşım imkânlarında yaşanan kolaylıklar, iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler ve beraberinde yaşanan küreselleşme göç hareketin çok kısa zamanda kitlesel insan hareketi olarak gerçekleşmesine ve uluslararası bir boyut kazanmasına imkân vermektedir. Dünyada yaşanan gelişmeler sebebiyle uluslararası koruma arayan ve göç etmek zorunda kalan insan sayısının artması Türkiye’yi olumsuz olarak etkilemektedir.
Türkiye, yeryüzünde çatışma ve siyasal istikrarsızlıkların yaşandığı bölgeler ile refah seviyesi ve insan hakları standartlarının yüksek olduğu batılı ülkeler arasında uluslararası göç hareketliliği açısından önemli bir geçiş güzergâhıdır.
Coğrafi olarak uluslararası göç yolları üzerinde olması sebebiyle transit geçiş ülkesi, aynı zamanda ekonomik gücü nedeniyle de hedef ülke konumuna gelmiştir. Bunun en güncel örneği ülkelerinde yaşanan istikrarsızlık ve çatışma ortamı nedeniyle doğup büyüdüğü toprakları terk etmek zorunda kalarak Türkiye’ye sığınan iki milyondan fazla Suriye vatandaşının durumudur. Tarihsel bir sorumluluk anlayışı ile Suriyelilerin geri gönderilmemesini ve temel insan haklarına kavuşmalarını temin eden Türkiye için Suriyelilerin barınma, beslenme, sağlık ve eğitim ihtiyaçlarını karşılamanın ekonomik ağırlığı her geçen gün artmaktadır.
Suriye’den Türkiye’ye sığınmacı akını 29.04.20111 tarihinde Suriye’de yaşanan çatışmalardan kaçan 250-300 Suriye vatandaşının Türkiye’ye sığınma talebinde bulunmasıyla başlamıştır. Suriye krizinin başladığı 2011 yılında Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin verilerine göre en fazla sığınmacı ağırlayan ilk on ülke arasında yer almayan Türkiye, barındırdığı Suriyeli sığınmacı sayısının artmasıyla, 2014 yılı sonunda en fazla sığınmacı ağırlayan ülkeler listesinde ilk sırada yer almaya başlamıştır.
Sıralamanın ilk üç ülkesi olan Türkiye, Pakistan ve Lübnan dünyadaki sığınmacı sayısının yüzde otuzunu barındırmaktadırlar Suriye’de dört milyon civarında insan ülke dışına göç etmek zorunda kalmıştır. BMMYK verilerine yerinden edilen Suriyeliler yoğunluklu olarak Türkiye, Lübnan, Ürdün, Irak, Mısır olmak üzere beş komşu ülkeye sığınmışlardır.
Türkiye Suriye’ye komşu ülkeler arasında en fazla sığınmacıyı ağırlayan ülke konumuna gelmiştir. Rusya, Çin, Katar, Sudi Arabistan, Kuveyt gibi zengin ve güçlü ülkeler Suriyelilere kapılarını tamamen kapatmış durumdadırlar
Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyeliler ile evrensel mülteci profili hemen hemen aynıdır. Ancak Türkiye’de Suriyeli sığınmacıların toplumsal kabulü çok fazla sorunsuz ve hızlı olmuştur. Bunda en büyük etken sınır illerimizde bulunan vatandaşlarımızla akrabalık ilişkilerinin mevcut olması ve büyük oranda aynı etnik köken ve dinden olması, aynı dilin konuşuluyor olmasıdır. Her ne kadar akrabalık bağları olsa da kültürel çok büyük farklılıklar olmasa da Suriyeli sığınmacıların sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda Türkiye’ye olumlu ve olumsuz etkileri olmaktadır.
Türkiye'de birçok siyasi parti, Suriye'deki iç savaşın sona ermesiyle birlikte Suriyelilerin ülkelerine geri dönmeleri zamanının geldiği görüşünde. Türk siyasi hayatında faaliyet gösteren partilerin büyük çoğunluğu bu konuda ya yeni bir eylem planı açıkladı ya da parti programında dile getirdi. İktidardaki AK Parti'nin "açık kapı" politikası sonucu Türkiye'nin güney komşusu Suriye'deki iç savaş nedeniyle evlerini terk eden milyonlarca Suriyeli Türkiye'ye sığındı.
21.12.2023 tarihli verilere göre İkamet izni ile Türkiye'de bulunan yabancıların illere göre dağılımı ve geçici koruma kapsamında Suriyelilerin illere göre dağılımı belli oldu. Buna göre Türkiye Genelinde geçici koruma statüsünde toplam 3 milyon 222 bin 12 Suriyeli bulunuyor.
Ancak birçok siyasi parti, akademisyen ve halkın bir kısmı bu sayıların gerçeği yansıtmadığı, asıl rakamın yüksek doğum oranıyla birlikte bundan çok daha yüksek olduğu görüşünde. Bazı çevreler bu sayıya Türkiye'nin Suriye topraklarındaki operasyonlar sonucunda hizmet götürme sorumluluğu üstlendiği yaklaşık beş milyonluk nüfusa da ekliyor.
Türkiye'de halkın büyük çoğunluğu Suriyeli sığınmacıları birçok sosyal ve ekonomik sorunun sebebi olarak görüyor. Ekonomik sorunların derinleşmesi de, Suriyelilere oturum, çalışma, eğitim ve vatandaşlık verilmesi uzun süredir toplumun birçok kesiminde hissedilen rahatsızlığın artmasına neden oluyor.
Türkiye'de birçok siyasi parti, Suriye'deki iç savaşın sona ermesiyle birlikte Suriyelilerin ülkelerine geri dönmeleri zamanının geldiği görüşünde. Türk siyasi hayatında faaliyet gösteren partilerin büyük çoğunluğu bu konuda ya yeni bir eylem planı açıkladı ya da bu konudaki görüşlerini parti programlarında dile getirirdi.
.......................................................
