WEB3 dünyasına doğru hızla ilerlediğimiz bu günlerde; blok zincir teknolojisi ve kripto paralar, günlük hayatımızda önemli bir yer tutmaya başladı. Blok zincir teknolojisinin kullanımı arttıkça; neredeyse tüm işlemlerde merkeziyetsizlik ve şeffaflık hızla yayılıyor. Bunu bir yandan avantaj olarak görsek de, bir yandan da Web3 ün tüm hayatımıza etki etmesiyle birlikte; yapacağımız en ufak etkileşimlerin bile izlenebilir olması, yeni riskler yaratmaya başladı. Tabiki bu durum; kişisel verilerin gizliliği gibi bazı önemli konularda endişelerin oluşmasına sebep oluyor. Elbette bu sorunun da bir çözümü var!!

Zero Knowledge Proof ve Web 3.0

İlk olarak 1985 yılında tasarlanmış bir teknoloji; bugünlerde blok zincir projelerinin imdadına koşuyor. Zero Knowledge Proof yani Sıfır Bilgi İspatı! Zero Knowledge Proof; en basit anlatımıyla, bir ifadenin, ne olduğunu açıklamadan, karşı tarafa o ifadenin doğru olduğunu kabul ettirmenin bir yoludur. İfadeye ait iddaayı kanıtlamaya çalışan taraf ‘Kanıtlayıcı’, doğrulamaktan sorumlu olan taraf ise ‘Doğrulayıcı’ olarak adlandırılır. Zero Knowledge Proof Teknolojisi için youtube kanalımızda çok detaylı; rehber niteliğinde bir videomuz var, buradan ulaşabilirsiniz.
ZKP kullanan proje sayısı son dönemde oldukça arttı. Fakat bu projeler arasında, en önemlilerinden biri; şuan Polkadot ekosisteminde geliştiriliyor. Getirdiği yenilikler ile, rakiplerinden bir kaç adım öne çıkması çok muhtemel olan; Manta Network!

Manta Network Nedir?

Manta; Web3, Defi ve çok daha fazlası için, blok zincir gizlilik platformudur. Yüksek performanslı yepyeni Zero Knowledge Proof altyapısı ile, blok zincirlerin en önemli eksikliklerinden biri olan, gizlilik problemini çözmeye odaklanmıştır.
Manta; ilk günden itibaren, WEB3 ile uyumlu; ölçeklenebilir, birleştirilebilir ve gizli bir ağkurmak için çalışmaktadır. Manta ile; DeFi’lere, NFT’lere, GameFi’lere, DAO’lara ve sayısız diğer blok zincir uygulamalarına, gizlilik getirilebilir. Tam gizlilik, yüksek verim ve zincirler arası birlikte çalışabilirlik sağlamak adına zk-SNARK teknolojisini kullanan Manta Network; 4 ana uygulamaya ayrılmaktadır.

• Merkeziyetsiz Yönetim
• MantaPay
• MantaSwap
• MantaPlatform

Merkeziyetsiz Yönetim (Decentralized Governance)

Manta ve Calamari; merkeziyetsiz, kendi topluluğu tarafından kontrol edilen ve yönetilen bir merkezdir. MANTA ve KMA tokenlerini satın alıp, yönetişim tekliflerine oy vererek ve protokolün gelişimine ağırlık vererek siz de yönetime katılabilirsiniz. Calamari de nereden çıktı diye düşünüyor olabilirsiniz; konuyu bölmeyelim, bu bölümden hemen sonra merakınızı gidereceğiz.

MantaPay

MantaPay; zkSNARK kullanan, zincir üstü çok varlıklı ve korumalı bir havuzdur. Bu bir BYOT; yani Kendi tokenini getir modelindeki merkeziyetsiz ve anonim ödeme protokolüdür. MantaPay, Polkadot ve Kusama ağlarındaki tüm önemli kripto varlıkları ve daha fazlasını destekleyecektir. Manta Network’ün, Web 3’e tam anlamıyla gizlilik getirmek adına ilk odağı, merkeziyetsiz gizli para transferlerine imkan sağlayan, MantaPay’dir. Blok zincirlerinin büyük çoğunluğunun aksine; Manta’da işlemler sıfır bilgi kanıtlarıyla, NFT’lere çevrilir. Yani her işlem benzersiz yani tamamen özeldir.
Örneğin; Bitcoin’de, Alice’in Bob’a 1 BTC gönderdiği blok zincire işlenir ve herkes tarafından gözlemlenebilir. Ancak Manta network’ün sunduğu yepyeni Sıfır Bilgi Teknolojisi sayesinde, işlemler gizlidir ve dışarıdan gözlemlenemez.
Sektörde, gizli para transferlerine imkan veren, Zcash ve Monero gibi projeler de bulunmaktadır. Bu projelerle; gönderen ve alıcı cüzdan adresleri ile birlikte, gönderilen miktar da gizli kalacak şekilde coin transferi yapılabiliyor. Ama Manta’nın farkı işte burada başlıyor. Manta Network; bir gizlilik tokeni oluşturmak yerine, bir gizlilik aracı oluşturuyor.


Manta; Bring Your Own Token yani Kendi Tokenini Getir özelliğini, tüm ekosisteme sunar ve güç aldığı, Polkadot Cross Chain Messaging teknolojisi ile; DOT/KUSAMA ekosisteminde yer alan tüm tokenleri desteklemektedir. Ayrıca Manta; gelecekte, blok zincirler arası köprüler aracılığıyla, Polkadot’a ek olarak, tüm blok zincirlerdeki tokenlere gizlilik katabilmeyi hedeflemektedir.


MantaPay ‘e bu gizliliği sağlayan bir diğer temel kavram Shielded Address yani korumalı adreslerdir. Korumalı adresler, Manta’daki özel varlıklarınız için tekrar tekrar kullanılabileceğiniz adreslerdir. Bu adresler, gerçek adresiniz ile ilişkilendirilmez. Böylece MantaPay ile gizliliğinizden endişe etmeden işlem yapar ve on chain analizlerde ifşa edilmezsiniz.
Görüntüleme anahtarı, korumalı bir adresin harcama sırrını sızdırmadan tüm harcama geçmişinin görülmesine olanak tanır. Her korumalı adres, tek bir görüntüleme anahtarına karşılık gelmektedir. Bu, hem muhasebe hem de mevzuat uyumluluğu için kullanışlıdır.

Mantaswap

MantaSwap; zkSNARK teknolojisi ile desteklenen, AMM tarzı merkeziyetsiz bir borsadır. Uniswap ve Curve gibi DEX’lerin aksine, finansal gizliliğiniz burada korunur olacak.

Mantaplatform

Manta Platform, programlanabilir özel varlıkları sunar. Geliştiriciler; Web 3 dünyasının daha önce hiç görmediği heyecan verici ve gizliliği koruyan uygulamalar oluşturabilir. Örneğin, özel bir NFT açık artırması yapabileceksiniz.
Mantaswap ve Mantaplatform şuan prototip aşamasında ve geliştirilmeleri devam etmektedir.
Şimdi; Manta’nın daha da iyi anlaşılabilmesi için, üzerinde geliştirildiği Polkadot ekosisteminden de, kısaca bahsetmek istiyoruz.
Polkadot; gaz fee’lerin yüksekliği ve ölçeklenebilirlik sorunlarıyla boğuşan Ethereum’a, alternatif olarak; Ethereum kurucu ortağı Gavin Wood ve bir grup yazılımcı tarafından, 2016’da oluşturuldu. Polkadot bir blokzincirden ziyade, Blok Zincir Merkezi gibidir ve Katman-1 projelerin bağlanabileceği bir merkez gibi tasarlanmıştır. Manta network; Polkadot’un bu önemli özelliğinden yararlanarak, diğer katman-1 ağların tümüne ulaşmayı hedeflemektedir.
Bu arada, Polkadot’a bağlanan ve ağ üzerinde çalışan; Manta gibi ağlara Parachain denir. Polkadot ağında yer almak isteyen parachainlerin 1–1 kopyaları yani ikizleri; ilk olarak Polkadot’un test ağı olan Kusama ’da test edilir. Ancak kusama ağında yapılan işlemler, gerçek mali değerlere sahip olduğundan, diğer blok zincir test ağlarından büyük bir farkla ayrılmaktadır. Bunu anlatmak istedik çünkü; Manta Network ‘ün de, Kusamada bir ikizi var; Calamari Network
Calamari; şuan Kusama ağında hali hazırda aktif bir projedir ve Calamari token, ekosistemde yüksek bir hacimle işlem görmektedir. Bu yazımızda Calamari ’ye daha fazla değinmeyeceğiz; ileride Calamari projesini de ayrı bir yazı ile anlatırız. Bu arada farkettiyseniz; Calamari ekosistemde aktif dedik çünkü Calamari’nin KMA tokeni şuan; Bybit, Huobi, Kucoin, Gate ve Mexc gibi önemli büyük borsalarda alınıp satılabiliyor.


Manta ‘nın ana odağı olan, Polkadot ayağındaki Manta Network ise; geliştirme aşamasında ve token olarak daha piyasaya sürülmedi. Takım; hedefledikleri Web 3.0, Defi, NFT ve çok daha fazlasına yönelik tam gizlilik ve güvenlik için, sağlam adımlar atıyor ve yola gün ve gün güçlenerek devam ediyorlar.
Henüz ön satış ve listeleme programı açıklanmayan Manta için; bunu bir avantaj olarak düşünebiliriz. Böyle önemli projelere erken yatırım yapabilme fırsatı çoğu kez yakalanmıyor, çünkü siz projeyi gördüğünüzde zaten iş işten geçmiş oluyor. Sosyal medyada takip, etkileşim ve topluluklarında aktif olma fırsatını erkenden yakalamak, çok büyük önem arz ediyor. Ayrıca, birazdan detaylarını anlatacağımız; projenin Testnet Aşamalarınakatılarak, ilk kazananlardan olabilirsiniz. Ödül etkinlikleri ve Airdroplar ile tokenleri herkesten önce toplayabilirsiniz.
Buraya kadar, Manta projesinin genel amacının anlaşıldığını düşünüyoruz. Whitepaper ‘a dalıp teknik detaylara girmeden önce; projenin partnerlerine yatırımcılarına değinelim.

Manta Network Partnerler ve Yatırımcılar

İlk bakışta; Polkadot ağından, Acala ve Parallel Finance başta olmak üzere, önemli projelerin; Manta’nın partnerleri arasında yer aldığını görebiliyoruz. Yatırımcılarda ise; piyasanın en büyük finans kuruluşlarından bir kaçı hemen göze çarpıyor; özellikle BinanceLabs. Dünyanın en büyük borsası Binance ‘in yatırım ayağı olan Binance Labs; Manta’ya yaptığı stratejik yatırımın yanı sıra, Manta Network’ün merkeziyetsiz zincir üstü gizlilik sağlayan yenilikçi ürünler, hizmetler ve teknolojiler geliştirme çalışmalarını da destekliyor. Projenin Dot ağında açık arttırma ile ön satışa sunulmasının ardından, Binance borsasında listelenmesi de çok muhtemel görünüyor. Hatta Binance daha önce kendi platformunda da, Dot Stakeleyerek Polkadot Açık Artırmaları düzenlemişti; Manta Network için de aynı şekilde yapabilirler diye düşünüyoruz. Bu arada Dot Slot Müzayede nedir? Polkadot ön satış detayları ile ilgili makalemizi buradanincelemenizi öneririz.
Böyle önemli bir projeye yatırım yapan tabiki sadece Binance değil; Solana ağının en büyük yatırım ayağı olan Alameda Research de projenin destekçileri arasında bulunuyor. Ayrıca; Polychain Capital, Defiance Capital, Parafi Capital, Multicoin ve Spartan gibi önemli fon sermaye grupları Manta ’ya yatırım yapmış durumda. Manta da; bu kadar büyük destek ve yatırımdan aldığı güçle; sağlam ve emin adımlarla geliştirmelerine devam ediyor.

Manta Network Yol Haritası (Roadmap)

2020 senesinin son çeyreğinde; merkeziyetsiz bir anonim ödeme sistemi oluşturmak için, Web3 vakıf hibesi alarak yola başladı. 2021 senesine gelindiğinde ise; ilk olarak, Calamari network aktif edildi, Manta Network’ün ilk testneti yayınlandı ve önemli capitallerden yatırım toplamaya devam ettiler. 2022’ye Binance yatırımı ile bomba gibi başlayan Manta Network, arkasından sırasıyla Polkadot cross-chain messaging özelliğini kitaplığına ekledi ve Testnetin 2. aşamasını devreye aldılar. Yol haritalarını sürekli güncel tutan Manta Network ile ilgili gelişmeleri; daha detaylı olarak, notionuygulamasından da adım adım takip edebilirsiniz.
2022 3. çeyrekte tamamlanması planlanan en önemli hedef başlangıçta Proof-of-Authority Yetki Kanıtı (PoA) olarak dağıtılan tokenler; şimdi ağ güvenliği, teşvik ve tokenekonomisinde önemli etkiye sahip Delegated Proof-of-Stake — Temsil Edilen Hisse Kanıtı’na (DPoS) geçiyor. Ayrıca bu çeyreğin sonunda staking özelliği başlayacak ve ek olarak yine yakın gelecekte MantaPay; Calamari ağında başlatılacak.
Haydi gelin artık Manta Network’ün Testnetlerine bir göz atalım.

Manta Network Testnet

labs.pusulafinans.com sitemizden ulaşabileceğiniz, Manta network Dolphin Testnet -2’nin, an itibariyle devam ettiğini belirtelim. Aylarca süren geliştirmenin ardından Manta Network, kullanıcılara gizlilik haklarını daha hızlı ve daha güvenli bir şekilde geri verecek Dolphin v2’yi piyasaya sürdü. Dolphin v2; Calamari ve Manta’da yayınlanmadan önce protokolleri test etme ve deneme şansı sunmaktadır.
Aralık 2021’de piyasaya sürülen Dolphin V1, 6.000 benzersiz cüzdan adresi ile 60.000’den fazla benzersiz işlem gerçekleştirdi. Dolphin v1’in amacı, çekirdek topluluktan mümkün olduğunca çok geri bildirim toplamak olduğundan herhangi bir teşvik ödül programı bulunmamaktaydı. Buna rağmen, 500 yanıt ve binlerce geri bildirim toplandı ve Dolphin v2’yi oluşturmak için tek tek incelendi. V2 testmet aşaması için V1 testnet aşamasından farklı olarak; teşvik ödül programı da açıklandı. Dolphin v2 ile ilgili geri bildirim formunu doldurarak ve Gleam kampanyasındaki diğer talimatları tamamlayarak Airdrop Ödüllerine hak kazanabilirsiniz. Tekrar hatırlatalım; testnete ve ödül etkinliğine katılmak için sitemizdeki talimatları adım adım takip edebilirsiniz. Testnete buradan ulaşabilirsiniz.
Ayrıca ilerleyen dönemlerde MantaSwap ve MantaPlatform prototipleri de teste açılacak, yani sürekli takip ederek ve aktif olarak; projenin ilk kazananlarından olabilirsiniz.
Şimdi sıra geldi biraz da, Manta ekosisteminin ve uygulamalarının çalışmasını sağlayan teknikdetaylara dalmaya; Manta; bizlere iki ağsunuyor; daha önce de bahsettiğimiz, Kusamadaki Calamari Network ve bu videomuzun da asıl konusu olan, Manta Network. Manta, geliştiricilerin; birlikte çalışabilir, kullanımı kolay, yüksek performanslı, denetlenebilir, uçtan uca gizlilik garantili ve merkeziyetsiz uygulamalar oluşturmasına olanak tanır.
Bu arada Manta’nın bu kadar etkili ve önemli bir proje olmasındaki en önemli etkenlerden birisi projenin ekibi. Ekipte; Harvard, MIT, Algorand gibi önemli kurumlarda görev almış, tecrübeli birçok ABD’li kripto para birimi uzmanı, profesör ve akademisyenler var. Sosyal medyada aktifler ve projeyi sürekli sunumlarla anlatıyor, tanıtıyorlar.
Geleneksel finansla karşılaştırıldığında; Defi’ler merkeziyetsiz olduğu için daha önemlidir. Ancak mevcut DeFi hizmetleri; gizlilik, ölçeklenebilirlik, kullanım kolaylığı ve likiditekonusunda hala kritik sorunlar yaşamaktadır. Her ne kadar işlemler anonim de olsa, kötü niyetli kişiler kullanıcı kimliklerini adreslerle eşleştirmek için işlem grafiği analizini kullanabilir. Blok zincir bilgileri değiştirilemez olduğundan, kullanıcı gizliliği sızıntısının maliyeti de ölçülemez oluyor.

Manta Network ve Zero Knowledge Proofs

Tam gizlilik ve güvenliği, gerçeğe bir adım daha yaklaştırmak için Manta; iki temel sıfır bilgi kavramı sunmaktadır. zkAssets ve zkAddresses yani Sıfır Bilgi Varlıkları ve Sıfır Bilgi Adresleri

zkAssets nedir?

zkAssets; gizlilik, bütünlük ve erişim politikasının, sıfır bilgi kanıtlarıyla korunduğu, yeni bir kripto varlık sınıfıdır. Basit tabirle gerçek coinlerin aynadaki yansıması gibi düşünebiliriz. Resimde görünen Alice’in Bob ile olan tüm işlemlerinde kullanılan bilgiler ve varlıklar zincir üzerinde gizli kalacaktır. Zk Assets ’ler ayrıca aşağıdaki özelliklere sahiptir:

• Esnek Varlık Türleri : Örneğin ERC20 benzeri coinler veya NFT’ler olabilir.
• Varsayılan Gizlilik yani varlık sahibinin adresinin ve varlıkların türüleri zincir üzerinde şifrelenir.
• Vasiyette Açıklama: Daha spesifik olarak, varlık sahipleri, harcama gizli anahtarını ifşa etmek zorunda kalmadan, varlık işlem geçmişini denetçilere ifşa edebilir.
• Yapılandırılabilir Varlık Politikası : zkAssets veren kuruluş, bir zkAssets’in erişim kontrol politikalarını özelleştirebilir. Örneğin, KYC kuralları, saldırıya uğramış varlıkları kara listeye alma yeteneğine sahip olmak veya sahip olmamak gibi erişim kontrol politikaları oluşturulabilir.

zkAddress nedir?

zkAddress; zkAssets için ortak anahtar altyapısıdır ve 3 önemli bölümden oluşur.

• zkAddress: Her türlü zkAsset’i almak için bir zkAddress gereklidir.
• Görüntüleme anahtarı: Bir zkAddress in tam işlem geçmişini görüntülemek için özel bir işlem anahtarıdır.
• Harcama Sırrı: Rastgele oluşturulur ve diğer iki anahtarı yani zkAdress ve görüntüleme anahtarını üretir.

Manta’nın bir diğer uygulaması da; Manta Signer

Manta Signer

Signer; Manta Network, Calamari Network ve Dolphin Testnet ile kullanım için bir gizli yönetici ve sıfır bilgi kanıtı üreticisidir.
Manta Signer ’a Neden İhtiyaç Var?
ZKP’ler Manta protokollerinin tasarımı ve işlevselliğinin ayrılmaz bir parçasıdır. Sadece sizin bildiğiniz sırlar, blok zincirlerde kimliğinizi temsil eder. Signer, bu sırların hesaplamalı uzantısı olacak ve bunlara dayanarak kanıtlar oluşturur. Ardından, defteri yalnızca sizin yapabileceğiniz değişikliklerle güncellemek için bu kanıtları blok zincirine gönderebilirsiniz. Amaç, sonunda imzalayandan kurtulmak için sıfır bilgi kanıtı oluşturma performansını iyileştirmektir.
Son olarak; yakın zaman sonra piyasaya sunulacak olan Manta tokenin, detaylarını da anlatmak istiyoruz!

Manta Token

$MANTA token; ağ kullanımlarında gizliliği koruyan, DeFi’deki büyümeden yararlanan ve token burne sahip ilk deflasyonist yönetişim tokenidir. Ayrıca MANTA token sahipleri yönetimde söz sahibi olup, teklif götürme hakkına sahip olmanın yanısıra Manta Pay ve Manta Swap kullanım ücretlerinden doğan gelir ile ödüllendirilir. Manta Yönetişim Protokolün başlıca gelir kaynakları 3’e ayrılıyor.
Gelirler kullanıcıların,

1. Temel tokenlerini eşdeğer sayıda gizlilik tokenler ile değiştirmesiyle (%0,1)
2. Gizlilik tokenlerini temel tokenlere çevirmesiyle (% 0.1)
3. Bir adresten diğer bir adrese transfer etmesiyle kazanılır.

Bu sürekli gelirler, $MANTA tokenlere geri ödeme ve yönetim değeri gibi avantajlar getirecek.


MANTA tokenlerin toplam miktarı 1.000.000.000 adet ile sınırlı olacak. %38’i madencilik ödüllerine ayrılmış olan Tokenlerin, %18’i ise geliştirmeye ayrılmış durumda. Takım ve danışmanların payı toplam %15; Erken, stratejik ve ön satış payı ise, %29 ile sınırlı kalacak.
Staking Fonksiyonu ile; Oyun teorisi olarak adlandırdıkları mekanizma ile, tokensahiplerini dürüst davranmaya teşvik edecekler. İyi toplayıcılar bu mekanizma tarafından ödüllendirilirken, kötü toplayıcılar ağdaki paylarını kaybedecekler. Bu mekanizma ile, ağın güvenli kalması sağlanacak. Bu arada Stake ödülü, işlem ücreti tahsilatlarından gelecek.

Son Söz

Hiçbir merkeziyetsiz swap platformu, teknik zorluklar nedeniyle, mevcut Polkadot ekosisteminde veya diğer kripto dünyasında kullanıcı gizliliğini uçtan uca koruyamamaktadır. Manta bu boşluğu mükemmel bir şekilde dolduracak şekilde geliştiriliyor. Manta; özellikle kurumsallar olmak üzere gizlilik korumasına ihtiyaç duyan tüm kullanıcılar için vazgeçilmez olacak. Bu nedenle, Manta’nın Polkadot ekosisteminde ve tüm kripto para piyasasında gizlilik korumalı merkeziyetsiz lider bir platform olmasını bekliyoruz.