Teknik analizde kullanılan favori formasyonlar
Ters Omuz Baş Omuz Formasyonu
Ters omuz baş omuz formasyonu ( tobo formasyonu ) Teknik analizde kullanılan en popüler ve güvenilir yapılardan biridir.
Adından da anlaşılacağı gibi baş ve omuza benzer bir şekle sahiptir. Bu formasyon genellikle fiyat eğiliminde bir değişikliğe işaret eder. Bu gerçekleştiğinde, menkul kıymetin önceki düşüş trendine karşı hareket etmesi muhtemeldir.
Omuz Baş Omuz
Omuz Baş Omuz (Head and Shoulders) veya kısaca OBO (H&S) formasyonu; yukarı yönlü fiyat hareketinin tamamlandığına işaret eden, üç zirveden ikincisinin en yüksek olduğu modeldir.
Teknik analizlerde sıklıkla tercih edilen ve güvenilirliği yüksek bulunan omuz baş omuz (OBO) formasyonu, trendde dönüşün gerçekleşeceğine dair uyarı olarak algılanır.
Fiyat grafiğinde, birinci tepe (sol omuz), ardından daha yüksek bir tepe (baş) ve son bir tepe (sağ omuz) gözlenir. Bu formasyonun akabinde fiyatın aşağı yönlü hareket edeceği beklenir.
Fincan Kulp Formasyonu
Fincan kulp formasyonu oluşumu genellikle iki aşamada tamamlanır.
Formasyonun analistler tarafından tespit edilebilmesi için fincan ve kulp olarak adlandırılan özel desenin oluşması gerekir. Ayrıca önemli bir yükseliş hareketi, kupa çukurunun belirli bir yükseliş trendinin yüzde 50'sinden az olması, sap boşluğunun en alt kısmının fincan yüksekliğinin yüzde 50'sinden az olması gibi ayırt edici özellikleri bulunur.
Formasyonun gözlemlendiği durumlarda hisse senedi fiyatlarının genellikle yukarı yönde devam etmesi beklenir. Ancak yatırımcılar her zaman temkinli olmalı ve risk yönetimini sağlamalıdır.
Fincanın sağ tepesinden dibine kadar olan mesafenin ölçülüp, bu mesafenin kırılma yönde uzatılması, olası fiyat hedefini belirlemede kullanılabilir. Genel stop seviyesi ise kırılmanın aksi yönündeki kulpun hemen dışında belirlenir.
Formasyonun oluşma aşamaları adım adım şu şekilde sıralanabilir:
- Öncelikle varlığın fiyat grafiğinde belirgin bir düşüş yaşanır ve fiyatlar dip seviyeye ulaşır. Bu aşama, fincanın tabanını oluşturur.
- Ardından fiyatlar yavaş yavaş yükselmeye başlar, ancak bu aşama genellikle ani yükseliş değil, daha kontrollü bir artışla karakterizedir. Oluşan kısım, grafik üzerinde fincanın gövdesini temsil eder.
- İkinci aşamada ise fiyatlar tekrar düşüşe geçer, ancak bu sefer daha yumuşak eğilim gösterir ve önceki düşüş kadar derin olmaz. Sonucunda ise fincanın kulp kısmı ortaya çıkar.
- Kulp genellikle fincanın tabanından yukarı doğru hafif bir eğimle uzanır.
Fincan kulp formasyonu tamamlandığında yatırımcılar potansiyel trend değişikliği sinyali alabilirler.
Yükselen Kama Formasyonu
Yükselen takoz / yükselen kama soldan sağa doğru bir eğime sahip olan iki çizgiden oluşur. Alt çizgi, üst çizgiden daha dik bir şekilde yükselir ve iki çizgi arasında daralmaya başlayan bir boşluk meydana gelir. Bu şema, çoğunlukla bir düşüşün gerçekleşeceğini gösterir. Yani, yükselen takoz meydana geldiğinde fiyatın aşağı doğru hareket edeceği düşünülür.
Yükselen kama formasyonu, düşük ya da yükseliş fark etmeksizin her trendde gerçekleşir. Yükseliş trendi esnasında ortaya çıktığında bir tersine dönüşün sinyalini verir. Fiyatın farklı bir yönde hareket edeceği ve destek çizgisini aşacağı düşünülür. Bir düşüş trendinde oluştuğunda ise düşüşün devam edeceğini, fiyatın aynı şekilde aşağı doğru gideceğini gösterir.
Genel olarak yükselen kama formasyonunda dip fiyatlardaki artış, yükselen tepelerden daha hızlı bir şekilde gerçekleşir. Destek çizgisinin açısı, trend çizgisinden daha büyüktür. Ayı piyasasında gerçekleşen kama formasyonu, belli bir süre tepki alımlarıyla fiyatın artacağını; fakat destek çizgisinin aşağı yönlü kırılmasının ardından düşüş trendine geçileceğini gösterir.
Düşen Kama Formasyonu
Düşen takoz / düşen kama ise yükselen takozdan farklı bir anlam ifade eder. Varlığın fiyatında sürekli olarak düşüş olduğunda kama grafiğinin üstüne ya da altına çizgiler yakınsar.
Yakınsama, yükseliş formasyonunun başlayacağı noktalarla düşüş formasyonunda geri dönüşü niteler. Bu gerçekleştiğinde düşüş trendi yükselişe geçer. Daralan bir ticaret aralığı aşağı doğru bir eğime sahip olduğu zaman düşen kama meydana gelir. Genellikle düşen takozlar, düşüş trendinin sonunda meydana gelen geri dönüş sinyalleridir. Bununla beraber bazen güçlü bir yukarı hareketin ortasında da ortaya çıkabilir. Bu noktada ise kamanın sonunda genel yükseliş eğilimi devam eder.
Takoz formasyonu örnek ve türlerini ayrıntılı bir şekilde inceledikten sonra piyasa hareketleri hakkında daha rahat fikir sahibi olabilirsiniz. Kama türlerinin oluşumunu belirlediğinizde piyasanın hangi yönde hareket edeceğini belirleyebilirsiniz.
Takoz formasyonunu etkin bir şekilde kullanabilmek için ilk olarak desenin düşen mi yoksa yükselen mi olduğunu belirlemek gerekir. Bu tespiti doğru yaptıktan sonra fiyat hareketlerini daha rahat bir biçimde takip edebilirsiniz.
Üçlü Tepe Formasyonu
Üç tepe grafiği, yükseliş trendinin bittiğini ve düşüş trendinin başladığını gösteren bir formasyondur. İlgili modelde destek seviyesinin üzerinde üç adet zirve noktası vardır. Burada ilk zirve, güçlü bir alım trendiyle oluşur ve sonra boyun çizgisine kadar iniş gerçekleşir.
Grafik, üç zirvenin sonunda fiyatların destek seviyesine dokunmasıyla sona erer. Böylece ilgili formasyon için gerekli koşullar grafik üzerinde oluşmuş olur.
Üçlü Dip Formasyonu
Üç dip grafiği ise tepe modelinin aksine düşüş trendinin ardından gelen yükselişin habercisidir. Modelleme, direnç seviyesinin altındaki üç zirve nokta ile meydana gelir. Güçlü düşüş trendinden sonra gerçekleşen ilk zirvede grafik boyun çizgisine geri döner. Üç tepe noktası oluşturduktan sonra boyun çizgisini kıran hacimler, yükseliş eğiliminin sonlandığını belirtir.
Hatırlatma: Hiçbir teknik gösterge tek başına fiyat tahmini yapmak için yeterli değildir. Hemen her indikatör verisinde olduğu gibi, mum desenleri de diğer piyasa verileriyle birlikte kullanıldığında anlam ifade eder.
Teknik analize ayrılan süre kadar temel analize de zaman ayrılmalı hiç biri tek başına sağlıklı bir sonuç veremez