LAYER-0 LAYER-1 LAYER-2 NEDİR?

Güncelleme tarihi: 7 Ağu 2023
Kripto varlıkların sınıflandırılması esnasında çokça duyduğumuz Layer ( Katman) nedir ? Sınıflandırmada esnasında ne gibi farklar vardır. En BASİT şekilde açıklamaya çalışalım.




LAYER 1
Bitcoin Ehereum Solana Aptos v.s. gibi coinlere Layer 1 sınıfına alıyoruz. Ana ayırt edici özellikleri üzerinde uygulamalar geliştirilebilmesi. Token olarak gördüğümüz varlıklar örneğin Sand Mana aslında Ethereum üzerinde çalışır. Layer 1 ler ekosistem adıylada anılır. Geliştirici olarak sizlerde gerekli kod bilgisine sahip iseniz ( veya github gibi sitelerden hazır kodları kullanarak) bu uygulamaları ortaya çıkarabilir ve yep yeni bir token üretebilirsiniz ki bir çok scam ( dolandırıcı) proje hazır kodlar ile ortaya çıkıyor.


Kripto paralar ve blockchain hakkındaki her türlü sorunuz için telegram kanalımıza davetlisiniz. Kanala katılmak içinTIKLAYIN


LAYER 2
Layer 1 ler işlem hacmi arttıkça sorunlar yaşamaya başlar. Ölçeklenebilirlik, yüksek gas fee gibi sorunlar ortaya çıkar. Layer 2 ler güvenilir Layer 1 lerin ekosistemi üzerinde daha hızlı ve güvenlikten ödün vermeden çalışan üst katman uygulamalarıdır. En ünlüleri Ethereum üzerinde çalışan Matic, Optımısım ve Arbitrumdur. Layer 2 lerin çalışma tarzı işlemleri derleyip toplayıp Layer 1 üzerindeki bir blok üzerine gömmek şeklindedir. Gerçek hayattan bir örnek vermek gerekirse bir Volvo araç düşünelim bu Ethereum olsun, ancak Volvo güvenlik önlemleri nedeniyle 180 km/h üstüne geçemiyor çünkü yapılma amacı güvenli seyahat. Biz Volvo alt yapısını alarak motoruna bir Ferrari bloğu ile değiştirir, süspansiyon ve diğer sürüş elemanlarını iyileştirir isek bize daha hızlı ancak halen volvo kadar güvenli bir araç ortaya çıkar. Layer 2 ler üzerine inşaa edildikleri Layer 1 lerin güvenlik ve piyasa tarafından benimsenmişliğini kullanır. Bu sayede insanlar bildiği tanıdığı projenin üzerinde çalışan bu uygulamalara daha çok güvenir.



LAYER 0
Layer 1 yani ekosistemler arasında iletişim kurmayı sağlayan baz uygulamalardır. İki ekosistem arası bir bilgi iletimi veya dışarıdan alınan bir veriye ihityaç duyulduğunda en güvenli yöntem Layer 0 sistemleridir. En ünlü Layer 0 Avax, Cardaono ve Polkadottur.

Bu yazıda amaç kullanıcı için temel bilgileri sade ve anlaşılır bir şekilde sunmaktır.