Bitcoin’in Kısa Tarihi

Bitcoin, Satoshi Nakamoto takma isimli (nick name), geliştirici veya geliştiriciler tarafından geliştirilmiş ilk dağıtık yapıda, merkezsizleştirilmiş dijital para birimidir. Nick Szabo’nun Bitgold ve Wei Dai’nin b-money isimli Bitcoin’den önce var olan ve Bitcoin geliştirilirken geliştirici ya da geliştiricilerine ilham verdiği düşünülen dağıtık yapıda sınırlı arza sahip dijital kripto para projeleri bulunmaktadır. Hal Finney tarafından geliştirilen ve daha gelişmiş bir versiyonu Bitcoin geliştirilirken kullanılan Proof-of-Work gibi çalışma prensipleri de Bitcoin’den önce geliştirilmiş ve Bitcoin teknolojisinde kullanılmıştır. Bu yönüyle Satoshi Nakamoto tarafından geliştirilen Bitcoin, farklı proje ve teknolojilerden ilham alınarak ve kullanılarak geliştirilmiş bir projedir.
Bitcoin adının geçtiği ve kamusal olan ilk veri 18 Ağustos 2008 tarihinde bitcoin.org alan adının satın alınmasıdır. Bu tarih Bitcoin’in tarihsel gelişiminde gidebildiğimiz en eski tarih olma özelliği taşımaktadır. 31 Ekim 2008 tarihinde ‘cryptography mailini list’ isimli kapalı bir mail grubu üzerinden, yazarının Satoshi Nakamoto olarak gösterildiği meşhur Bitcoin.pdf dosya isimli Bitcoin makalesi, ‘Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System’ (Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi) yayımlanmıştır.
Bitcoin makalesinde Bitcoin’in ne olduğu, teknolojisi, çalışma sistemi ve diğer teknik özellikleri anlatılmıştır. Makalede Satoshi Nakamoto isminin hemen altında iletişim için satoshin@gmx.com isimli bir de mail adresine yer verilmiştir. Makaleye https://bitcoin.org/bitcoin.pdf linkinden ulaşabilirsiniz. 9 Kasım 2008 tarihinde Bitcoin projesi, açık kaynak kodlu projelerin kayıt edilerek yüklendiği ve diğer kullanıcılara sunulduğu SourgeForge.net isimli siteye kaydedilmiştir.2009 yılına gelindiğinde Bitcoin’in Blockchain ağı kullanıma hazır hale gelmiş ve ilk açık kaynak kodlu Bitcoin cüzdan uygulaması yayımlanmıştır. Bitcoin ağında, madencilik (mining) faaliyeti olarak adlandırılan ve bilgisayarların işletim sistemi ve işlemci gücü ile Bitcoin üretimi faaliyeti ilk olarak Satoshi Nakamoto tarafından yapılmıştır. Bitcoin ağında oluşturulan (kazılan) ilk blokun ismi ‘Genesis Block’tur. 50 Bitcoin ödüllü ‘Block 0’ veya ‘Block 1’ olarak farklı şekillerde isimlendirilen ilk bitcoin blokuna Satoshi Nakamoto bir mesaj kaydetmiştir. Mesaj ‘3 Ocak 2009’ tarihli The Times’da yayımlanan ‘Chancellor on brink of second bailout for banks’ (Şansölye, Bankalar için ikinci kurtarma planının eşiğinde) isimli başlıktır. Nakamoto’nun ilk blokun üretilme tarihini ispatlamak için böyle bir mesaj bıraktığı tahmin edilmektedir.
Bitcoin’in blockchain ağı hayata geçirildikten sonra ilk bitcoin işlemi Satoshi Nakamoto ile Hal Finney arasında 12 Ocak 2009 tarihinde gerçekleşmiştir. Nakamoto, Finney’e 10 Bitcoin göndermiştir. Böylece Hall Finney Bitcoin’in ilk alıcısı ve destekçisi olmuştur. 5 Ekim 2009 tarihinde, New Liberty Standard isimli borsa tarafından ilk defa Bitcoin’e kur değeri verilmiştir. New Liberty Standard tarafından belirlenen kur değeri 1 Amerikan Doları’na karşılık 1,309.03 Bitcoin’dir.22 Mayıs 2010 tarihine gelindiğinde Bitcoin ile ilk gerçek mal alışverişi yapılmıştır. BitcoinTalk forumu üzerinden Laszio Hanyecz isimli kullanıcı 10 bin Bitcoin karşılığında 2 adet pizza satın almıştır. Kayıtlara ilk çevrimiçi Bitcoin alışverişi olarak geçmiştir. 11 Temmuz 2010 tarihinde slashdot.org isimli haber sitesinde Bitcoin’den bahsedilmiştir ve Bitcoin’in kullanıcı sayısında hızlı bir artış meydana gelmiştir. 12 Temmuz 2010 tarihinde Bitcoin/Dolar kurunda 10 kat artış yaşanmış ve Bitcoin 0,008 Dolar’dan 0,08 Dolar’a yükselmiştir.17 Temmuz 2010 tarihinde oldukça önemli bir gelişme olarak ilk Bitcoin borsası MtGox hizmete başlamıştır. 1 Ekim 2010 tarihinde ilk madencilik girişimi ‘Open CL’ kurulmuştur. 9 Şubat 2011 tarihinde 1 Bitcoin, 1 Amerikan Doları değerine ulaşmıştır. 10 Şubat 2011 tarihinde Slashdot ve Hacker News’de Bitcoin’den bahsedilmiş, bitcoin.org sitesine çok sayıda kullanıcı tarafından erişim sağlanmıştır. 22 Mart 2011 tarihinde WeUseCoins isimli bir girişim tarafından ‘What is Bitcoin’ isimli bir video yayınlanmıştır. Video kısa sürede viral olmuş ve 8 milyon kişiye ulaşmıştır. Mart 2011 tarihinden itibaren Bitcoin borsası sayısı hızlı bir şekilde artmaya başlamış ve Bitcoin, Euro, Sterlin gibi para birimleri ile satılmaya başlanmıştır.
23 Nisan 2011 tarihine gelindiğinde Bitcoin 10 milyon Amerikan Doları piyasa hacmine ulaşmıştır. 22 Haziran 2011 tarihinde iPad için geliştirilen ilk mobil uygulama ‘Bitcoins Mobile’ geliştirilmiştir. 20 Ağustos 2011 tarihinde New York’da World Expo sergisinde ilk Bitcoin konferansı düzenlenmiştir. Eylül 2011’de Vitalik Buterin tarafından ‘Bitcoin Magazine’ isimli dergi yayın hayatına girmiştir. 27 Eylül 2012 tarihinde ‘Bitcoin Foundation’ (Bitcoin Vakfı) kurulmuştur. Bitcoin Vakfı, Bitcoin’in geniş kitlelerce benimsenmesi, standardize edilmesi ve açık kaynak protokolünün desteklenmesi adına önemli girişimlerde bulunmuştur.2012 yılından itibaren farklı kurlara endeksli çok sayıda Bitcoin ve kripto para borsası kurulmuştur. Bitcoin’in açık kaynak kodlu teknolojisini kullanarak ve geliştirerek yeni kripto paralar ortaya çıkmıştır. Bitcoin ile ilgili etkinliklerin sayısında önemli bir artış meydana gelmiştir. 28 Mart 2013 tarihinde Bitcoin’in piyasa hacminin 1 milyar dolara ulaşması ile birlikte Bitcoin kurumsal yatırımcıların ve devletlerin de dikkatini çekmeye başlamış ve devletler Bitcoin ile ilgili yasaklama ya da vergilendirme gibi yasal düzenlemeler yapmaya başlamışlardır.
28 Ocak 2014 tarihinde Bitcoin Vakfı Başkan Vekili kara para aklama suçundan yakalanmış ve Bitcoin’in fiyatında sert bir düşüş gerçekleşmiştir. Aralık 2014’te Microsoft, Xbox oyunları ve Windows yazılımının satışında Bitcoin’i kabul etmiştir. Şubat 2015’te Bitcoin’in değeri 262 Amerikan Doları seviyesine ulaşmıştır. Mart 2016’da Japonya Bitcoin’i yasal bir para birimi olarak kabul etmiştir. 2017 yılından itibaren düzenleyici finansal kuruluşlar ve hukukçular nezdinde Bitcoin’in yasal bir para birimi olarak benimsenmesi süreci hız kazanmış ve piyasa hacmindeki artışla birlikte Bitcoin’in değeri 20.000 Dolara kadar yükselmiştir. 2017’nin sonu ve 2018’in ilk aylarında kullanıcıların yoğun Bitcoin satışları neticesinde Bitcoin 3.000 Amerikan Doları seviyesine kadar düşmüştür. Bu makalenin kaleme alındığı 7 Eylül 2019 tarihi itibariyle Barimeks verilerine göre Bitcoin yaklaşık olarak 60.000 Türk Lirası ($10.500) değerindedir.