BES (Bireysel Emeklilik Sistemi) Nedir?
Bireysel Emeklilik Sistemi
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), emeklilik dönemini rahat geçirmek için, bireylerin çalışma yaşamları süresince birikim yapmasına imkân tanıyan, sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak emeklilik gelirine ek bir gelir sağlayan özel emeklilik sistemidir.
Bu sayede ikinci bir emeklilik hakkı elde eder, emeklilik dönemlerinizde de aktif çalışma döneminizdeki yaşam standardınızı koruyabilirsiniz.
- Bireysel Emeklilik Sistemi, mevcut kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak kurulmuştur ve tamamen gönüllü katılım esasına dayalıdır.
- Bu sisteme, medeni hakları kullanma ehliyetine haiz kişiler katılabilir.
- Bireysel Emeklilik Sisteminde emekli olmanız için, sisteme ilk giriş tarihinizden itibaren 10 yıl süreyle sistemde kalmanız ve 56 yaşını doldurmanız gerekir. Emeklilik hakkınızı ileri bir tarihte de kullanabilirsiniz.
- 01 Ocak 2013 itibarı ile Bireysel Emeklilik Sistemi katılımcıları için daha avantajlı bir dönem başladı. Bireysel emeklilik hesabına yatırılan her katkı payı için devlet %30 oranında katkı sağlıyor. Devlet katkısının üst limiti aylık brüt asgari ücretin %30’u kadardır.
- Emekliliğe hak kazandığınızda elde edeceğiniz birikim tutarı, sisteme giriş yaşınız ve ödeme tutarınıza bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Sistemin İşleyişi
- BES, birikimlerin toplanması, değerlendirilmesi ve kişiye toplu para ya da maaş ödenmesi esasına dayanmaktadır.
- Bireysel emeklilik hesabınıza yaptığınız katkı payı ödemeleriniz sizin seçtiniz emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir.
- 10 yıl boyunca sistemde kalmanız ve 56 yaşını doldurmanız halinde emekliliğe hak kazanırsınız.
- Emeklilik hakkını elde ettiğinizde emeklilik hesabınızdaki birikimlerinizi toplu olarak veya belirli bir program çerçevesinde alabileceğiniz gibi yaptıracağınız yıllık gelir sigortası ile ömür boyu veya belirli süreler için düzenli olarak emekli maaşı alabilirsiniz.
- Bireysel emeklilik sisteminde 1 Ocak 2013'ten itibaren başka hiçbir yatırım aracında olmayan devlet katkısı uygulaması başladı. Sisteme yatırdığınız her katkı payı tutarının %25'i kadar ek bir tutar sözleşmenize bağlı devlet katkısı hesabınızda biriktirildi. 22 Ocak 2022 tarih ve 31727 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “7351 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile birlikte % 25 olan bu oran %30 olarak uygulanmaktadır.
Kesintisiz Dönem
01.01.2016 itibarıyla sistemde 5 yılını dolduran bireysel emeklilik katılımcısından Yönetim Gider Kesintisi ve Giriş Aidatı alınmıyor.
Emeklilik Ne Zaman?
10 yıl boyunca BES içerisinde kalıp 56 yaşını doldurduğunuz zaman, sadece -eğer BES müşterisiyseniz- Emekliliğe hak kazanmış olursunuz. Bildiğiniz gibi Sosyal Güvenlik Sistemi'nde yaşınız ve süreniz dolduğunda dilerseniz emekli olur; dilerseniz de çalışmaya devam edersiniz. Bireysel Emeklilik Sistemi'nde de dilerseniz 10 yılı ya da 56 yaşını doldurmanıza rağmen birikim yapmaya devam edebilir ve istediğiniz zaman bireysel emekli olabilirsiniz.
Emeklilik Şartları Nelerdir?
56 yaşını tamamlayan ve BES te minimum kalma süresi 10 yıl olan kişiler, bireysel emekli olmaya hak kazanır. Emekli olmaya karar verdiğiniz ve başvurunuzu yaptığınız zaman, o güne kadar yaptığınız birikim hesaplanır. Birikiminiz; ödediğiniz katkı paylarına, devlet katkısına ve fonlarınızın getirilerine göre değişiklik gösterir. Sistemde kaldığınız süre ve tercih ettiğiniz fon dağılımı fon getirilerinizi etkiler. Ödemeler ise iki şekilde yapılabilir. BES birikiminizi, aşağıdaki seçeneklerden birini tercih ederek alabilirsiniz:
1) Bireysel Emeklilik Toplu Ödemesi
Hesaplanan birikiminiz tıpkı Emekli Sandığı ya da Sosyal Sigortalar Kurumu'nda emekli olurken verilen kıdem tazminatına benzer bir şekilde hesabınıza yatırılır.
2) Bireysel Emeklilik Maaş Ödemesi
Belirli periyotlar içerisinde maaş usulü olarak birikimlerinizi almanız mümkün. Birikiminizi aylık, 3 aylık, 6 aylık ya da yıllık periyotlar ile alabilirsiniz. Ödeme periyotlarını yılda 2 kere değiştirme hakkınız olduğunu da unutmamalısınız. Yani 3 aylık ödeme almaya karar verdikten sonra ödeme planınızı yıl içerisinde aylık ya da 6 aylık olarak güncelleyebilirsiniz.
Emeklilik Dönemi İle İlgili Bilmeniz Gereken Bazı Detaylar
Birikimlerinizi belirli periyotlar ile almaya başladıktan sonra Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) hesabınıza katkı payı ödemeniz mümkün değil. Öte yandan birikimlerinizin tamamını dilediğiniz an çekebilirsiniz. Aylık ya da farklı bir periyot ile ödemeleri almaya başladıktan sonra da yatırım araçlarında birikiminizi değerlendirebilirsiniz. Böylece hem var olan birikiminizi maaş olarak alır hem de kalan tutar ile yatırım yapmaya devam edersiniz.
Bireysel Emeklilik Gelir Planları ile emekliliğe hak kazandıktan sonra belirlenmiş bir süre içerisinde geri ödeme alabilir ya da ara ödemelerden yararlanabilirsiniz. Planlar, emeklilik hayallerinize ve beklentilerinize göre şekillendirilir. Maaşınız geri ödenirken gelir planınız içerisinde yer alan bazı kriterlere ve sizin taleplerinize göre artış ya da azalış gösterir.
BES in Avantajlı Dünyası
Yaptığınız birikimlerle kendinize ve sevdiklerinize gelecek güvencesi sunan bireysel emeklilik (BES), yatırım konusunda işinizi kolaylaştıracak pek çok avantaja da sahip. BES avantajlardan bazıları:
- Başka hiçbir yatırım aracında bulunmayan devlet katkısından faydalanarak, sisteme yapacağınız ödemeler üzerinden %30 oranında devlet katkısı* alırsınız. Örneğin, siz her ay 1.000 TL’lik bir ödeme gerçekleştiriyorsanız, devlet de bunun üzerine 300 TL katkı sağlar ve birikim hesabınıza 1.300 TL olarak yansır.
*Bir katılımcıya ödenebilecek devlet katkısı, yıllık brüt asgari ücretin %30'u ile sınırlıdır. 2024 için bu tutar maksimum 72.009,00 TL'dir.
- Bütçenize uygun ödeme tutarını yani katkı payınızı kendiniz belirleyebilirsiniz.
- Bireysel Emeklilik Sistemi’nde ödeme periyoduna kendiniz karar verebilirsiniz (Aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık).
- Dilediğiniz zaman Bireysel Emeklilik Sistemi’nde ödemelerinize ara verebilir, daha sonra tekrar devam edebilirsiniz.
- Üstelik, çocuğunuz olmasa dahi velisinin onayı ile 18 yaş altındaki çocuklara BES hesabı açabilirsiniz. Arzu ettiğiniz kişi adına da BES yaptırabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sistemi ile eşinizin, çocuğunuzun, yeğeninizin, kardeşinizin, kuzeninizin veya torununuzun geleceği için birikim yapmaya bugünden başlayabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne ne kadar erken katılırsanız, emeklilik birikiminizin de bir o kadar yüksek olacağını hatırlatmakta fayda var.
BES te Yeni Düzenleme!
BES ile bugünden biriktir, seneye de devlet katkısı kazan!
Bu yılki BES ödemeleriniz 240.030,00 TL'ye ulaştığında 72.009,00 TL devlet katkısı alabilirsiniz. 240.030,00 TL üzeri tutarlar için 2025 yılının devlet katkısı limitinden faydalanabilirsiniz.
- Yıl içerisinde BES ödemeleriniz üst limite ulaşsa dahi, ödeme yapmaya devam ettiğiniz takdirde, eklenecek devlet katkısı tutarı bir sonraki yıla aktarılır.
Bireysel Emeklilik Sistemine Güvenebilir Miyim?
Şeffaflık ve güvenliğin sağlanması adına, bireysel emeklilik sisteminde son derece sağlam bir denetim mekanizması bulunur. Emeklilik şirketlerinin faaliyetleri T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından denetlenir. Şirketlerin yılda en az bir kere bağımsız dış denetim yaptırması zorunlu olduğu gibi, fonların hesap ve işlemleri, üçer aylık dönemler itibarıyla bağımsız dış denetime tabidir. Şirketlerin günlük faaliyetleri ise Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafından elektronik ortamda izlenir. Bireysel emeklilik hesabınız, emeklilik şirketlerinin mali bünyesinden bağımsız olarak Takas bank nezdinde saklanır. Emeklilik şirketlerinin iflas etmesi durumunda, Takas bankta saklanan birikiminiz bir diğer emeklilik şirketine aktarılır ve siz sistemde kalmaya devam edebilirsiniz. Fon malvarlığı rehin edilemez, portföye ilişkin olarak yapılan işlemler haricinde teminat gösterilemez, 3. şahıslar tarafından haczedilemez ve iflas masasına dahil edilemez. Fonların ve portföy yöneticilerinin faaliyetleri ise Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yılda en az 1 kere denetimden geçer.
Kısacası arkadaşlar ben sisteme en az bir 10 yıl şans verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Peki sizlerin BES konusundaki görüşleriniz nelerdir? Yorumlarda buluşalım..
