BEŞİKTAŞ JK

Beşiktaş, Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün Süper Lig'de mücadele eden futbol takımı.[5] 1903 yılında Bereket Jimnastik Kulübü (Asıl Çerkesçe ismi Bereketiqo olup bazı kurucuların mensup olduğu Çerkes sülalesinden gelmektedir, Türkçeye Bereket olarak çevrilmiştir.[6][7][8]) adıyla kurulan Beşiktaş JK'nin, Ağustos 1911'de kurulan şubesidir.[9] Maçlarını 2012-13 sezonuna kadar 32.086 kapasiteli İnönü Stadyumu'nda oynamıştır.[10] 2012-13 sezonu sonunda kulüp, yeni stad yapım çalışmaları başlatmıştır.[11] Armasında ay-yıldız taşıma izni verilen 28 Türk kulübünden biridir. Beşiktaş, Türkiye futbol tarihinin başarılı ve en çok taraftarı olan spor kulüplerinden birisidir.[12][13]
Beşiktaş'ın toplamda 16 Süper Lig (14 Süper Lig + 2 Federasyon Kupası), 10 Türkiye Kupası ve 9 Türkiye Süper Kupası şampiyonluğu bulunmaktadır (TFF Tahkim Kurulu'nun 09.05.2002 tarih, 2002/52E ve 2002/68K sayılı kararı gereğince, 1956-57 ve 1957-58 sezonlarında Federasyon Kupası'nı kazanan Beşiktaş'ın Süper Lig şampiyonu olduğuna ve bu şampiyonlukların yıldız kriterine dahil edileceğine karar verildi.[14][15] Bu karar sebebiyle ligde elde edilen şampiyonluk sayısı, Süper Lig sezonu sayısından iki fazladır.).
Ayrıca profesyonel lig öncesi ile birlikte 14 kez Süper Lig'de, 2 kez Federasyon Kupası'nda, 2 kez Türkiye Futbol Şampiyonası'nda, 3 kez de Millî Küme'de şampiyon olmak üzere tarihinde toplam 21 Türkiye şampiyonluğu yaşamıştır.[12] Takım ayrıca 1986-87 sezonunda Şampiyon Kulüpler Kupası'nda çeyrek finale çıkarak tarihinin en iyi derecesini elde etti. Süper Lig'de Galatasaray ve Fenerbahçe'nin ardından en çok kupası olan takımdır.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

1903-1919: Kuruluş[değiştir | kaynağı değiştir]

11 Ekim 1917 tarihli Donanma dergisinde Beşiktaş Jimnastik Kulübü
Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün faaliyetlerini hızlandırdığı ilk dönemde futbol gölgede kalmışsa da 1910'ların sonundan itibaren kulüpteki atlet ve jimnastikçiler futbola daha fazla ilgi duyup kendi aralarında maçlar yapmaya başladılar. O yıllarda gençliğin ilgisi futbola kaymak üzereydi ve Beşiktaş Kulübü’nün az ilerisinde Valideçeşme ve Basiret gibi iki güçlü futbol takımı kurulmuştu.
1911 Ağustos'unda Valideçeşme futbol takımının başkanı ve kurucusu olan Ahmet Şerafettin Bey (Şeref Bey) futbolcularıyla Beşiktaş Kulübü’ne katıldı. Beşiktaşlı gençlerin kurduğu futbol takımlarını tek bir çatı altında toplamayı amaç edinen Şeref Bey’in girişimleri sonucu, Basiret Kulübü de Beşiktaş’a katıldı. Bu şekilde Futbol Şubesi, resmi olarak Kulüp’te faaliyete başladı.
Resul, Rıdvan, Behzat, Doktor Sabri, Şair Kazım, Sadi (Baltalimanı), Doktor Mehmet, Asım, Şeref, Doktor Ali ve Fahri'den oluşan ilk futbol takımının malzemelerinin masraflarını da İpekçi İhsan isimli bir sporsever karşıladı. Birinci takımın yanı sıra ikinci, üçüncü, dördüncü takımlarını da kuran futbol şubesi, Kulübümüz'ün Akaretler’deki bahçesinde futbol idmanlarını hızlandırdı. Böylece futbol Beşiktaş’ta bir anda 1 numaralı spor olmaya başladı. Ancak Balkan Savaşı'nın ardından I. Dünya Savaşı’nın da başlamasıyla Beşiktaş'ın sporcuları cephelere koştu ve spor faaliyetleri yok denecek duruma geldi.
Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle sağ kalan sporcular semte ve Kulübe dönmeye başladı. Futbol Şubesi'nin kurucusu Şeref Bey de Romanya cephesinden geri döndü. İstanbul'da düşman işgalinin olduğu yıllarda çeşitli sıkıntılar çekildi. Daha önce bir kilisenin binasına taşınan kulüp malzemelerinin bir kısmı Rumlar'ın elinde yağma olmaktan kurtarılıp, Akaretler'de başka bir binaya nakledildi. Bir taraftan düşmanla yapılan Millî Mücadele'ye yardım edildi. Diğer taraftan da futbol takımı Şeref Bey tarafından tekrar güçlü hale getirildi.

1919-1923: İlk lig maçları[değiştir | kaynağı değiştir]

27 Aralık 1929 tarihli Politika gazetesinde Beşiktaş futbol takımı.
Beşiktaş, 1920'lerin öncesinde iki ezeli rakibiyle karşılaşmamışsa da Süleymaniye ve İdman Yurdu'nu mağlup etmiş bir takımdı. 1919'da Beşiktaş ve diğer kulüplerin lige katılma isteği Lig Tertip Komitesi tarafından uzun bir süre bekletildikten sonra kabul edilmedi. Pazar günleri de azınlık takımları Pera, Araks, Maccabi, Stella, Strugglers'in yer aldığı Pazar Ligi maçları oynanıyordu.
Şeref Bey, Beşiktaş gibi cuma ligine alınmak istemeyen takımların idarecileriyle İstanbul Türk İdman Birliği Ligi adı altında bir lig kurdu. İlk sezonda Beşiktaş şampiyon olarak tarihindeki ilk şampiyonluğu kazanmış oldu. Sonraki sezon lige katılan 10 takım A Grubu'nda Beşiktaş, Hilâl, Kumkapı, Altınörs ve Türkgücü, B Grubu'nda da Darüşşafaka, Vefa, Üsküdar, Beylerbeyi ve Haliç şeklinde yer aldı. Grubunda bütün maçlarını kazanan Beşiktaş, finalde diğer grubun birincisi Darüşşafaka ile karşı karşıya geldi. 23 Temmuz 1920'de oynanan bu maçı Siyah-Beyazlı takım, 2-1 kazanarak bu ligdeki ikinci şampiyonluğunu elde etti.
Aynı yıl Pazar Ligi'ne de ilk defa katıldı. Genelde azınlık takımlarının bulunduğu ligdeki iki Türk takımı Beşiktaş ve İttihatspor anlaştılar. Beşiktaş, İttihatspor'a iki oyuncusunu verdi. Sezon sonunda İttihatspor şampiyon olurken, Beşiktaş da ikinci oldu ve Millî Mücadele dönemindeki Türk milletine moral verdiler. Sonraki sezon İttihatspor Ermeni sporcular tarafından sahiplenince, ligdeki tek Türk takım Beşiktaş hâline geldi. Bir Ermeni, bir Yahudi, üç Rum ekip ve Beşiktaş ile düzenlenen son Pazar Ligi'ndeyse 14 maçta 10 galibiyet 4 beraberlikle şampiyon Beşiktaş oldu.

1923-1956: Ezeli rekabetin başlangıcı, İstanbul ve Türkiye şampiyonlukları[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Ligleri[değiştir | kaynağı değiştir]

10 Ocak 1931 tarihli Milliyet gazetesinde Beşiktaş futbol takımı.1 Nisan 1933 tarihli Gol Spor dergisinde Beşiktaş futbol takımı17 Haziran 1933 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Şeref Bey'in anısına simsiyah formalarla sahaya çıkan Beşiktaş takımı.
Cuma ve Pazar liglerinin sona ermesinden sonra Türkiye çapında bir futbol şampiyonası düzenlenmesine karar verildi. Bu şampiyonaya katılacak takımların belirlenmesi için ise İstanbul Ligi kuruldu. Beşiktaş, eleme usulü oynanan 1923-24 sezonunda üç maçı da kazanarak finale çıkıp, Galatasaray ile eşleşti. 22 Ağustos 1924'te oynanan maç tarihteki ilk Beşiktaş-Galatasaray derbisi oldu. Galatasaray'ı finalde Refik Osman ve Edip'in golleriyle 2-0 yenen Beşiktaş, bu ligin ilk şampiyonu oldu. 22 Kasım 1924'te ise Beşiktaş ve Fenerbahçe, bir dostluk maçında tarihlerinde ilk kez karşı karşıya geldiler. Bu maçı Fenerbahçe 4-0 kazandı. İki takım arasındaki ilk karşılaşma ise 1926-27 sezonunda oynandı ve maç 0-0'lık beraberlikle sonuçlandı.
1931-32 sezonunda maç hasılatlarının dağıtımı konusunda Galatasaray ve Fenerbahçe, federasyonla anlaşamayarak ligden çekilme kararı aldı. 6 Kasım 1931'de Beşiktaş, Fenerbahçe'yle oynayacağı maç ile sezonu açması gerekirken rakibinin gelmemesi ile maçı hükmen kazandı. Sezonun ilk yarısında Beşiktaş ikisi hükmen olmak üzere 4 galibiyet, 1 beraberlik alarak ligi birinci tamamladı ancak maç hasılatları konusunda ezeli rakiplerinin yanında olan Beşiktaş, sorun çözülemeyince devre arasında ligden çekildi.
Beşiktaş, İstanbul Ligi'nde ikinci şampiyonluğunu 1933-34 sezonunda kazandı. Bir sezon sonra Şeref Bey, Çırağan Sarayı bahçesini alıp kulübün malı yapıp, futbol sahası hâline getirmişti. İsim olarak "Şeref Stadı" belirlendi ancak daha sonra kavgalar çıkıp asılan tabela indirildi. Kulüp içindeki bu huzursuzluk futbol takımına da yansıdı ve son iki maçtaki puan kayıplarıyla şampiyonluk gitti.
Birkaç sezonluk huzursuzluk döneminden sonra Beşiktaş 1937-38 sezonunda Fenerbahçe ve Güneş SK ile aynı puan aldı. Takımlar aralarında maç yapmayı beklerken Güneş kulübünün baskılarıyla daha önce kullanılmayan "averaj" kuralı ile şampiyonluk Güneş Kulübü'ne verildi. Bu sezondan sonra Beşiktaş İstanbul Ligi'ndeki en iyi dönemini yaşadı. Namağlup üçüncü olan kadrosunu değiştirmeyen Beşiktaş, 5 sezon üst üste şampiyon oldu. Bu sezonlardan üçünü namağlup, ikisini 18 maçta 18 galibiyet ile bitirdi. 1943-44 sezonunda ikinci oldu ancak sonraki iki sezonu yine namağlup olarak şampiyon bitirip "Yenilmez Armada" adını aldılar.[16] Bu dönemde Beşiktaş'ta, Hüsnü Savman, Vedii Tosuncuk, Hüseyin Saygun, Şeref Görkey, Eşref Bilgiç, Hakkı Yeten, Şükrü Gülesin, Kemal Gülçelik, Faruk Sağnak gibi Türk futbolunun önemli isimleri yer alıyordu.
1946 şampiyonluğu ardında bir üçüncülük, iki ikincilik alan Beşiktaş kadroyu yeniledi. Kadrosuna Nusret Ülük, Ali İhsan Karayiğit, Süleyman Seba, Recep Adanır, Şevket Yorulmaz gibi gençleri ekledi ve 1950 ve 1951 yıllarını da şampiyon olarak bitirip İstanbul Ligi'nin son iki şampiyonluğunu aldı.