ETHEREUM
Ethereum, ERC-20 kod sistemi sayesinde birçok kripto para biriminin altyapısını oluşturan merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu bir blok zinciridir.[1] Ethereum blok zincirinin kurumsal kripto para birimi ise Ether'dir.[2] Ether, Bitcoin'den sonra en büyük piyasa değerine sahip sanal paradır.[3]
Ethereum, 2013 yılının sonlarında kripto para araştırmacısı ve programcısı Vitalik Buterin tarafından yeni nesil bir blok zinciri olarak önerilmiştir. Ethereum'un geliştirilmesi için gereken maddi kaynak 2014 Temmuz ve Ağustos aylarında kitle fonlaması yöntemiyle internet üzerinden toplanmıştır. Ethereum, 30 Temmuz 2015’te, 11.9 milyon sanal birime karşılık gelecek şekilde “ön madencilik” yöntemiyle hayata geçirilmiştir.[4]
Ether ya da kısa adıyla ETH, Ethereum platformu tarafından üretilen kripto para birimidir. Ether, kripto cüzdanlar arasında takas edilebilir ve madencilik hesaplamalarını karşılamak için kullanılabilir. Ethereum, merkezi olmayan Turing sanal makinesinin [Ethereum Virtual Machine (EVM)] kullanımına olanak verir. Bu sanal makine komutları uluslararası internet ağını kullanarak çalıştırabilir. “Gas”, kendi içinde fiyat hesaplama mekanizmasıdır, spam riskini azaltmak ve kaynakları İnternete yüklemek için kullanılır.[5]
2016 yılında, DAO projesinin çöküşünün sonucu olarak, Ethereum 2 farklı blok zincire ayrılmıştır. Yeni oluşan versiyon Ethereum (ETH) olarak bilinmektedir. Platformun özgün sürümü ise Ethereum Classic (ETC) adıyla yoluna devam etmiştir. Ethereum’un piyasa değeri 2017 yılında %13,000 büyümüştür.[6]
Ocak 2016 itibarıyla, Ethereum protokolü saniyede 25 işlem yapabilir hale gelmiştir.[7] 19 Aralık 2016'da ise Ethereum ilk defa bir gün içinde bir milyon işlemi aşmıştır.[8]
En büyük ikinci kripto para birimi olan Ethereum ağının yerel kripto para birimi olan Ether (ETH), 21 Ekim 2021 tarihinde 4 bin 366 dolara ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesini görmüştür.[9]
Etimoloji
Vitalik Buterin, Ethereum adını bilimkurgu romanlarından esinlenerek seçmiştir. O bu hususta şunları söylemektedir:[10]
Bu ismi gördüğümde fark ettim ki, diğer alternatif isimlere göre bu ad bana çok daha güzel gelmişti. Bu durumun Ethereum kelimesinin kulağa güzel gelmesi ve "ether" kelimesini içermesinden dolayı olduğunu düşünüyorum. Ether, evrene nüfuz eden ve ışığın hareket etmesini sağlayan teorik bir olgudur.
Tarih
Vitalik Buterin, Ethereum'u piyasaya sürme sürecinden önce Bitcoin'in kripto paralarla ilgili kuramsal bir altyapı oluşturmaktan uzak olduğunu düşünmüştür. İşte bu görüş Ethereum'un ortaya çıkmasını sağlamıştır.[11]
Ethereum'un oluşturulma sürecinde çalışan kişiler Vitalik Buterin, Mihai Alisie, Anthony Di Iorio ve Charles Hoskinson’dur. Ethereum projesinin resmi olarak geliştirilmesi 2014 yılının başlarına tekabül etmektedir. Geliştirme aşamasından sonra blok zincirin işlerliğini sağlamak üzere kâr amacı gütmeyen, Ethereum Vakfı kurulmuştur. Ethereum'a ilk sermaye girişleri 2014 yılının temmuz ayında çevrimiçi talep toplama yöntemiyle sağlanmıştır. Bu noktada Ether alımları Bitcoin ile takas yolu ile yapılmıştır.
Kurumsal Ethereum İttifakı
Mart 2017’de, çeşitli blok zincir kuruluşları, araştırma grupları ve 500 firma temsilcisi Kurumsal Ethereum İttifakı'nı desteklediğini açıklamıştır. Mayıs 2017'ye gelindiğinde kâr amacı gütmeyen bu ittifaka ConsenSys, CME Group, Cornell Üniversitesi, Toyota Araştırma Enstitüsü, Samsung SDS, Microsoft, Intel, J.P. Morgan, Cooley LLP, Merck KGaA, DTCC, Deloitte, Accenture, Banco Santander, BNY Mellon, ING ve Kanada Ulusal Bankasını da içeren 116 üye katıldığını bildirmiştir. Temmuz 2017 döneminde Ethereum İttifakı eski şirketlere ek olarak MasterCard, Cisco Systems, ve Scotiabank’ı da içeren 150’nin üzerinde üye sayısına ulaşmıştır.[12]
Kilometre taşları
SürümKod adıYayın tarihiEski sürümOlimpiyatMayıs 2015Eski sürümSınır30 Temmuz 2015Eski sürümHomestead14 Mart 2016Gelecek dağıtım(VByzantium) Metropolis16 Ekim 2017Gelecek dağıtım(VConstantinople)MetropolisBelirlenecekGelecek dağıtımHuzurBelirlenecekEski sürüm
Son sürüm
Gelecek dağıtım
Ethereum platformunun çeşitli prototipleri bu kuruluş tarafından kavram kanıtlamanın bir parçası olarak Frontier ağı öncesinde geliştirilmiştir. “Olympic” adlı prototip, halka açık beta ön sürümü ile çıkan son prototipti. Olympic ağı, kullanıcılarına Ethereum blok zincirinde buldukları hatalar karşılığında 25000 ether sağladı."Frontier" Temmuz 2015'te Ethereum platformunun geçici deneysel sürümü olarak çıktı.[13][14]
"Homestead" ilk yazılım döngüsü ürünü olarak düşünülebilir. Satın alma ve satma süreçlerinin güvenlik iyileştirmelerini içeren bir üründür.[15][16]
Ether
Ether, kullanıcıların yaptıkları işlemleri tutması amacıyla Ethereum’un çıkardığı temel kripto para birimidir. Gaz ödemeleri, işlemlerin hesaplama ücreti ve diğer durumlar için kullanılır. Ether ETH kodu altında listelenir ve kripto para değişimlerinde işlem görür. Yunan alfabesinde büyük Xi karakteri olan (Ξ) sembolü ile simgelenir. Aynı zamanda Ethereum dünyasında işlem ücretleri ve hesaplamaları ödemek için de kullanılır.[17]