Kısıtlayıcı Zorunlu Hareket Tedavisi (CIMT) ile Engellerimizi Aşmaya
Kısıtlayıcı Zorunlu Hareket Tedavisi (CIMT)
Bugün ki yazımda sizlere Kısıtlayıcı Zorunlu Hareket Tedavisinden yani ingilizcesinin kısaltmasını daha çok bildiğimiz CIMT terapiden bahsedeceğim. Artık fizik tedavi rehabilitasyonunda özellikle de nörolojide güncel yaklaşımlar hasta odaklı ilerleyip hastaya özgü ve günlük yaşama adapteliğini arttırmaya yönelik tedavi modaliltelerine yönelim görülmektedir.
CIMT, ilk olarak 1970'lerde inme sonrası üst ekstremite fonksiyonunu iyileştirmek amacıyla tasarlanmış bir nörorehabilitasyon tekniğidir. kısaca inmenin tanımı da yapalım ki hangi hasta grubunda daha çok kullanıldığını bilelim. İnme; beyin damarlarına giden kan akışının aniden kesilmesine bağlı olarak gelişen, zihinsel ve fiziksel yeti kaybına neden olan serebrovasküler bir sağlık sorunudur. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı verilerine göre inme yaşam kalitesini etkileyen hastalıklar içerisinde ilk sırada yer alır. İnme kurtulanların yaklaşık %80'inde üst ekstremitede günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirme becerilerini etkileyen motor bozuklukları kalır (Kwakkel, 2016).
İnmede Görülen Motor Defisitler:
- belirli kasların zayıflığı,
- anormal kas tonusu ,
- anormal postür,
- anormal hareket sinerjileri,
- omuz kuşağındaki yapılar arasındaki hareketlilik eksikliği
- bir hareket modeli içindeki bileşenlerin yanlış zamanlaması
İnmede görülen yukarıdaki motor defisitlerin sonucunda hastalar başarılı GYA için etkilenen ekstrimiteyi kullanmaktan giderek kaçınabilir. Bu yüzden CIMT terapisine ihtiyaç duyulmaktadır.
CIMT Nasıl Uygulanır?
CIMT, üst ekstremitelerde kullanılıp, hastanın sağlam tarafı bağlanarak kısıtlanıp sadece hasta ekstremite ile hareket etme ve verilen görevi yerine getirerek uygulanan tedavi modalitesidir. Sonuç olarak sağlıklı ekstremite kullanımını azaltıp hasta ekstremite kullanımını arttırarak motor fonksiyonları iyileştirme beklenir. Bu sayede paretik olmayan üst ekstremitenin kısıtlanmasıyla hasta, paretik ekstremitenin kaslarını ve sinir yollarını aktive etmeye zorlanır, nöroplastisiteyi ve kullanıma bağlı kortikal yeniden organizasyonu teşvik eder.
CIMT Tedavisine Uygun Hasta Kriterleri
Araştırmacılar tarafından 10 x 10 x 10 uygunluk kriterleri;
- Etkilenen elde 10 derece aktif bilek ekstansiyonu
- Etkilenen elde 10 derece aktif başparmak abdüksiyonu
- Etkilenen eldeki 2., 3. ve 4. parmağın en az 2 sinin 10 derece aktif ekstansiyonu
CIMT Protokolu
uyanma saatlerinin %90: paretik olmayan kolun yastıklı bir eldivenle immobilizasyonu
görev odaklı: günde 6 saat / min. 2 hafta / çok sayıda tekrar içeren eğitim
uygulanan aktivitelerin klinik ortamdan hastanın ev ortamına hem uyumunu hem de transferini geliştirmeye yönelik davranışsal stratejiler
CIMT’in Bileşenleri
Şekillendirme: •Motor bir görevin giderek zorlaştırıldığı bir eğitim yöntemidir.
•Şekillendirme programları, öncelikle temel görev dizisinden seçilen 10-15
görevden oluşan bireyseldir.
Görev Pratiği: •Yaklaşık 15-20 dakika süren bireysel fonksiyonel görevlerin tekrarlı olarak
uygulanmasıdır.
•Görevin sonunda nasıl performans gösterdikleri hakkında geri bildirim verilir.
Transfer Paketi: •Klinikteki kazanımların günlük hayata aktarılması için tasarlanmıştır
•Engellerin aşılması için problem çözümüne olanak sağlar
•Ev günlüğü tutularak hastadan tedavi dışındaki saatlerde hangi aktiviteleri
nasıl yaptığını (eldivenli yada eldivensiz) kaydetmesi ve kaydedilen
aktiviteler bir sonraki seansta fizyoterapist ve hasta arasında tartışılması sağlanır
Güncel Literatür
CIMT'in inme geçiren hastalarda aktivite ve katılım sonuçlarını iyileştirmek için geleneksel tekniklerden üstün olup olmadığını belirlemek amacıyla Azevedo ve ark. sistematik derleme araştırmasını yapmışlardır.Sonuç olarak CIMT'i geleneksel tedavilerle karşılaştırıldığında; GYA'da üst ekstremitenin fonksiyonel kullanımında ve fonksiyonel bağımsızlıkta daha anlamlı kazanımlar sağladığını, inme geçirenlerde üstün aktivite ve katılım sonuçları sağladığını saptamışlardır.
Kaynakça: de Azevedo JA, Barbosa FDS, Seixas VM, da Silva Scipioni KRD, Sampaio PYS, da Cruz DMC, Piscitelli D, Chui KK, de Freitas Zanona A. Effects of constraint-induced movement therapy on activity and participation after a stroke: Systematic review and meta-analysis. Front Hum Neurosci. 2022 Dec 5;16:987061. doi: 10.3389/fnhum.2022.987061. PMID: 36545351; PMCID: PMC9760712.
makale linki: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnhum.2022.987061/full
Diğer çalışmlarda tek başına CIMT yerine diğer tedaviler (ayna terapisi, bilateral kol eğitimi...) ile kombine olarak kullanılmasının semptomları daha iyileştireleceği görülmüştür.
Fizik tedaviye yönelik güncel yaklaşımları merak ediyorsanız. Takipte Kalın.
Okuğunuz için teşekkür ederim.
Bir önceki blogumdaki motor imgeleme hakkında bilgi edinmek isterseniz okuyabilirsiniz.
