Müzik tarihi

pznT...u9Nf
12 Jan 2024
55


Müzik, geçmiş ve şimdiki bilinen her kültür ve dinde zaman ve mekânlar arasında büyük çeşitlilik gösterir. En izole edilmiş kabile grupları da dâhil olmak üzere dünyadaki tüm insanlar bir müzik türüne sahip olduklarından, müziğin, insanların dünyaya yayılmasından önce atalardan oluşan topluluklarda mevcut olduğu sonucuna varılabilir. Sonuç olarak, ilk müzik Afrika'da icat edilmiş ve daha sonra çeşitli çalgılar yapmak için çeşitli materyaller kullanarak insan hayatının temel bir bileşeni hâline gelmiş olabilir.[1][2]
Bir kültürün müziği, sosyal ve ekonomik organizasyonu ve deneyimi, iklimi, teknolojiye erişimi ve dine inanılan bir kültürün tüm yönlerinden etkilenir. Müziğin ifade ettiği duygu ve fikirler, müziğin çalındığı ve dinlendiği durumlar ve müzik icra edenlere ve bestecilere yönelik tutumların tümü bölgeler ve dönemler arasında farklılık gösterir. 'Müzik tarihi' müziği (özellikle Batı sanat müziği) kronolojik açıdan inceleyen müzikoloji ve tarihin ayrı bir alt alanıdır.

Müziğin Dönemleri

Tarih öncesi müzik

Daha yaygın olarak ilkel müzik denilen tarih öncesi müzik, jeolojik tarihin çok geç bir zamanında başlamış olan tüm müziklere verilen isimdir. Tarih öncesi müzik, Avrupa'nın genelinde (ve Avrupa'dan etkilenmiş bölgelerde) Antik Müzik (MÖ 1500) ile devam etmiştir; ancak yine de izole bölgelerde mevcudiyetini sürdürmüştür.
Tarih öncesi müzik, bu nedenle teknik olarak, bu müzikle ilgili şu anda var olan herhangi bir tarihsel kaynağın ortaya çıkmasından önce var olan tüm dünya müziğini, örneğin geleneksel yerli Amerikan kabileleri müziği ve Avustralya Aborijin müziği içerir. Bununla birlikte, Avrupa dışı kıtaların -özellikle hâlâ hayatta kalanların- 'tarih öncesi' müziğine halk, yerli ya da geleneksel müzik olarak değinmek daha yaygındır. Müziğin kökeni, kayıtlı tarihten önce olduğu için bilinmiyor. Bazıları müziğin kökeninin doğal olarak oluşan seslerden ve ritimlerden kaynaklandığını düşündürmektedir. İnsan müziği, bu fenomenleri kalıplar, tekrarlar ve tonalite kullanarak yansıtabilir. Bugün bile, bazı kültürlerin müziğinin doğal sesleri taklit etmek için belirli örnekleri vardır. Bazı durumlarda, bu özellik şamanistik inançlar veya pratiklerle ilgilidir.[3] Aynı zamanda eğlence (oyun)[4][5] veya pratik (avdaki hayvanları avlama) işlevlerine de hizmet edebilir.
İlk müzik aletinin şarkı, uğultu ve ıslık çalmaya, tıklamaya, öksürmeye ve esnemeye kadar çok çeşitli sesler çıkarabilen insan sesinin kendisi olması muhtemeldir. Diğer müzik aletlerine gelince, 2008'de arkeologlar Almanya'nın Ulm yakınlarındaki Hohle Fels mağarasında kemikten yapılmış bir flüt keşfettiler.[6][7][8] Yaklaşık 35.000 yaşında olduğu düşünülen beş delikli flüt, V şeklinde bir ağızlığa sahiptir ve akbaba kanadı kemiğinden yapılmıştır. Bilinen en eski tahta flütler 2004'te Greystones, İrlanda yakınlarında keşfedildi. Ahşap kaplı bir çukur, porsuk ağacından yapılmış 30 ila 50 cm arasında, bir ucunda konik; fakat parmak deliği olmayan altı flüt içeren bir grup içeriyordu. Bir zamanlar birbirine bağlanmış olabilirler.[9]
50.000 ile 60.000 yaşları arasında bir mağara ayı uyluk kemiği olan "Divje Babe Flüt"ünün dünyanın en eski müzik aleti olduğu ve Neandertaller tarafından üretildiği öne sürülmüştür.[10][11] Ancak uyluk kemiğinin gerçekten bir müzik aleti olduğu iddiaları, uyluk kemiğinin delik üretmek için etoburlar tarafından kemirilmiş olabileceği önerisini içeren alternatif argümanlarla tartışılmaktadır.[12]

Antik (Eski) müzik

Taq-e Bostan, İran'da Chang çalgısı çalan Sasani kadınları (MS 379 civarı)
''Antik müzik'' ya da "Eski müzik", tarih öncesi çağın müziğini takip eden müziğe verilen isimdir. "Bilinen en eski şarkı", Suriye'deki Ugarit'te 3400 yıl öncesine dayanan çivi yazısı ile yazılmıştır. Hürrian şarkılarının bir parçasıdır, daha özel olarak Hürrian ilahi no. 6. Anne Draffkorn Kilmer tarafından deşifre edilmiş ve antik gymel gibi[13] üçlü armoniden oluştuğu ve ayrıca diyatonik dizinin bir Pisagor akortlaması kullanılarak yazıldığı gösterilmiştir. Dünyanın herhangi bir yerinden müzik notaları da dâhil olmak üzere eksiksiz bir müzik parçasının hayatta kalan en eski örneği, MS 1. veya 2. yüzyıla tarihlenen Seikilos kitabesidir.
Antik Yunanlar tarafından kullanılan çift borular ve antik gaydanın yanı sıra; vazo ve duvarlardaki antik çizimler ve yazılar (örneğin Aristo, Sorunlar, Kitap XIX.12 olduğu gibi) zamanın müzik tekniklerini betimler, polifoninin göstergesidir. Aulos'un çift borularından biri muhtemelen bir dem veya uzun ses görevi görürken, diğeri ezgisel hatlar çalardı. Yedi delikli flüt ve çeşitli telli çalgılar gibi çalgılar, İndus Vadisi uygarlığı arkeolojik alanlarından kurtarılmıştır.[14]
Hint klasik müziği (marga) Hindu geleneği, Vedaların kutsal kitaplarında bulunabilir. Dört vedadan biri olan Samaveda müziği uzunca anlatıyor.
Ravanahatha (ravanhatta, rawanhattha, ravanastron veya ravana hasta veena) Batı Hindistan'da popüler olan bir yaylı çalgıdır. Kral Ravana ve Sri Lanka'nın Hela medeniyeti arasında bir zamana ait olduğuna inanılıyor. Bu yaylı çalgı, dünya tarihindeki en eski yaylı çalgılardan biri olarak kabul edilmiştir.
İran (Pers) müzik tarihi prehistorik (tarih öncesi) zamana dayanır. Büyük efsanevi kral, Jamshid'in müziği icat ettiğine inanılır. İran müziğinin izi Elamite İmparatorluğu (MÖ 2500-644) günlerine kadar sürülebilir. Farklı dönemlerden kalma parça parça ve eksik hâlde bulunan belgeler, Antik Perslilerin müziği detaylı olarak geliştirdiklerini kanıtlar niteliktedir. Sasani dönemi (MS 226-651) özellikle, Fars'ta canlı bir müzik yaşamının varlığına işaret eden bol miktarda kanıt bırakmıştır. Barbod, Nakissa ve Ramtin gibi bazı önemli müzisyenlerin isimleri ve bu kişilerin çalışmalarından bazılarının isimleri günümüze kadar gelmiştir.
Erken müzik dönemi, Asya, Fars, Hint, Yahudi, Yunan, Roma, Mezopotamya, Mısır müziği ve Müslüman müziği de dâhil olmak üzere çağdaş ancak geleneksel veya halk müziğini içerebilir.
Yunanistan
Yunan yazılı tarihi, Antik Yunan'a kadar uzanır ve Antik Yunan tiyatrosunun önemli bir parçasıdır. Eski Yunanistan'da, karma cinsiyet koroları eğlence, kutlama ve manevi ihtiyaçlar nedeniyle icralar gerçekleştirilirdi. Çalgılar arasında çift gövdeli-çift kamışlı aulos ve telli çalgılardan lir ve özellikle kitara adı verilen özel tür vardı. Müzik, Antik Yunan'da eğitimin önemli bir parçasıydı ve erkeklere altı yaşından itibaren müzik öğretildi.

İncil dönemi

"Arp ile Davut",
Paris mezmurlar kitabı,
c. 960, Konstantinopolis
Easton'un İncil Sözlüğü'ne göre Jubal, İncil tarafından müzik aletlerinin mucidi olarak adlandırılmıştır (Gen. 4:21). İbraniler müziğin geliştirilmesine çok şey verdi. Bütün tarihleri ve edebiyatları bunun bol kanıtlarıyla doludur. Tufan'dan sonra, müzikten ilk Laban ve Yakup arasındaki konuşmalarda bahsedilir (Gen. 31:27). Kızıldeniz'e zaferle geçtikten sonra, Musa ve İsrail çocukları kurtuluş şarkılarını söylediler (Örn. 15). Ancak Samuel, David ve Solomon dönemi, İbranice şiirde olduğu gibi İbranice müziğin de altın çağıydı. Müzik ilk kez sistematik olarak geliştirildi. Peygamberlerin okullarında eğitimin önemli bir parçasıydı (1 Sam 10: 5). Artık bir grup profesyonel şarkıcı da ortaya çıktı (2 Sam. 19:35; Eccl. 2: 8). Bununla birlikte Solomon Tapınağı büyük müzik okuluydu. Hizmetlerinin yürütülmesinde sürekli olarak eğitimli şarkıcı ve çalgılar çalan gruplar sürekli olarak kullanıldı (2 Sam. 6: 5; 1 Chr. 15:16; 23; 5; 25: 1-6). Özel hayatta da müzik İbraniler arasında önemli bir yer tutmuş gibi görünmektedir (Ekl. 2: 8; Amos 6: 4–6; İsa. 5:11, 12; 24: 8, 9; Ps. 137; Jer. 48 : 33; Luka 15:25).[15]
Semitik ve erken Yahudi-Hristiyan kültürünün tarihini ve antropolojisini inceleyen müzik ve tiyatro akademisyenleri, İbranilerin klasik kültürlerindeki tiyatro ve müzik etkinliği ile Yunanların ve Romalıların daha sonraki kültürlerinin kültürleri arasında ortak bağlantılar keşfettiler. Ayin denilen bir sosyal olgu içinde, bir dizi çağrışım veya yakarış içeren dua etme biçimi, performansın ortak alanı olarak bulundu. Journal of Religion and Theatre (Din ve Tiyatro Dergisi), en eski ayin formları arasında, "İbrani ayininin zengin bir müzikal geleneğe eşlik ettiğini" belirtmektedir:[16]

Eski müzik

Eski müzik, MS 476'da, Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasından 18. yüzyılın ortalarında Barok döneminin sonuna kadar Avrupa klasik geleneğinin müziğidir. Bu muazzam zaman dilimi içinde müzik son derece çeşitlidir ve geniş bir coğrafi alanda çok sayıda kültürel geleneği kapsar; Orta Çağ Avrupa'sının geliştiği kültürel grupların çoğunda zaten çok az şey bilinen müzikal gelenekler vardı. Bu kültürleri Orta Çağ'da birleştiren Roma Katolik Kilisesi'ydi ve müziği bu dönemin ilk bin yılı boyunca müzikal gelişimin odak noktasıydı.

Batı sanat müziği

Orta Çağ müziği

Erken Orta Çağ'da müzikal yaşam kuşkusuz zengin olmasına rağmen, sanatsal tasvirleriyle, müzikle ilgili yazılarla ve diğer kayıtlarla kanıtlandığı gibi MS 800 öncesinden günümüze kalabilen ve en büyük kısmı olan Gregoryan ilahisi denilen, Roma Katolik Kilisesinin yalın ezgileri olan dinsel ayin müziğidir. Papa I. Gregory'nin, adını müzik repertuvarına verdiği ve kendisi de bir besteci olduğu, genellikle ayininin müzikal bölümünün şu anki hâliyle yapıcısı olduğu iddia edilir; ancak katkıları hakkında ayrıntılar veren kaynaklar ölümünden sonra yüz yıldan fazla bir tarihe aittir. Birçok müzik bilgini, bu şöhretin bir efsanenin abartılmasından kaynaklandığına inanmaktadır. Ayin repertuvarının çoğu Gregory ve Charlemagne arasındaki yüzyıllarda anonim olarak oluşturulmuştur.
9. yüzyıl boyunca birkaç önemli gelişme yaşanmıştır. Birincisi, Kilise tarafından birçok ilahi geleneği birleştirmek ve birçoğunu Gregoryan ayini lehine bastırmak için büyük bir çaba verilmiştir. İkincisi, en eski polifonik müzik, organum olarak bilinen paralel olarak söylenen bir şarkı biçimidir. Üçüncüsü ve müzik tarihi için en büyük önemi olan notasyon, yaklaşık beş yüz yıllık bir aradan sonra yeniden icat edilmiştir; ancak modern müzisyenlerin verdiği hassasiyet ve esnekliğe sahip bir perde ve ritim gösterimi sisteminin gelişmesi birkaç yüzyıl daha alacaktır.
1100'den sonraki dönemde gelişmiş olan birkaç polifoni okulu: müziğin genellikle uzayan bir ses üzerinde hızla hareket eden bir parti ile karakterize edilen St. Martial organum okulu; besteci Léonin ve Pérotin'i içeren ve 1200 civarında ikiden fazla parti için ilk müziği üreten Notre Dame polifoni okulu; Galiçya'daki Santiago de Compostela'nın müzikal kaynaşım merkezi, Orta Çağ'ın sonlarında birçok geleneğin müzisyenlerinin Codex Calixtinus'ta hayatta kalan müzisyenlerin bir araya geldiği bir yer ve Worcester fragmanları ve Old Hall El yazmaları ile ayakta kalan İngiliz okulu. Bu okulların yanı sıra, din dışı şarkıların enerjik geleneği olan troubadours, trouvères ve minnesänger denilen gezgin müzikçilerin ve ozanların canlı geleneği gelişmiştir. Erken Rönesans'ın din dışı müziğinin çoğu, 13. yüzyılın başlarında Albigensian Haçlı Seferi sırasında, kültürü büyük ölçüde yok edilen troubadur'ların, saray şairlerinin ve seyyar müzisyenlerin formlarından, fikirlerinden ve müzikal estetiğinden evrildi.
Geç 13. yüzyıl boyunca geliştirilmiş dinsel müzik biçimleri motet, conductus, discant ve clausulae'dir. Alışılmadık bir gelişme Geisslerlieder'dir, 13. yüzyılın ortalarında (Kilise tarafından bastırılana kadar) ve Kara Veba sırasında ve hemen sonrasında, toplu histerinin iki dönemi boyunca faaliyetlerinin kaydedildiği ve müziğin notaya alınarak belgelendirildiği 1350 civarında iki dönem boyunca kamçılı gezgin grupların müziğidir. Müzikleri, halk müziği veya kıyamet metinleri şarkılarıyla karışmıştır. Avrupa müzik tarihindeki 14. yüzyılda, erken Rönesans idealleri ve estetiği ile çok ortak olmasına rağmen, konvansiyonda müzikte rta çağ dönemi ile gruplanan ars nova tarzı hâkimdir. Zamanın hayatta kalan müziğinin çoğu din dışıdır ve balad, rondo gibi düzenlenmiş form kullanma eğilimindedir. Bu biçimlerdeki çoğu parça, muhtemelen çalgı eşliği ile bir-üç ses içindir: ünlü bestecileri Guillaume de Machaut ve Francesco Landini'dir.

Rönesans müziği

Giovanni Pierluigi da Palestrina (c. 1525-1594)
Müzikte Rönesans'ın başlangıcı, diğer sanatlarda Rönesans'ın başlangıcı kadar açık bir şekilde belirlenememektedir ve diğer sanatlardan farklı olarak, İtalya'da değil, kuzey Avrupa'da, özellikle bugünkü orta ve kuzey Fransa, Hollanda ve Belçika'da başlamıştır. Franko-Flaman okulu olarak bilinen Burgonyalı bestecilerin stili, 14. yüzyıl sonlarında ars subtilior stilinin ritmik ve notasyon karmaşıklığına karşı ilk tepkiydi ve açık, söylenebilir ezgisellik ve dengeli çok seslilik içermekteydi. 15. yüzyılın ortalarında Burgonya okulunun en ünlü bestecileri Guillaume Dufay, Gilles Binchois ve Antoine Busnois idi.
15. yüzyılın ortalarında, Flaman ve komşu bölgelerden besteciler ve şarkıcılar Avrupa'ya, özellikle İtalya'ya papal şapeli ve sanatın aristokrat patronları tarafından iş buldukları yerlere (Medici, Este ve Sforza aileleri gibi) yayılmaya başlamışlardı. Amacına uygun şekilde dinsel veya din dışı amaçlar için uyarlanabilen akıcı ve basit polifoni tarzlarını kendileriyle birlikte taşıdılar. O zamanki dinsel müzik eserlerinin temel formları mass (missa), motet ve laude (bir şarkı türü) idi, din dışı biçimler chanson, frottola ve daha sonra madrigal idi.
Matbaanın icadı, müzikal stillerin yayılması üzerinde büyük bir etkisi oldu ve Franko-Flaman müzisyenlerinin yayılmasıyla ile birlikte, Charlemagne egemenliğindeki Gregoryan ilahisinin birleşmesinden bu yana Avrupa müziğinde ilk gerçek uluslararası stilin oluşmasına katkıda bulundu. Karmaşık doku ve kanonik biçimlerin ayrıntılı kullanımına sahip, tartışmalı tarzda müzik yazmış olan Johannes Ockeghem'i da içeren Franko-Flaman okulunun orta kuşağının bestecileri, 15. yüzyılın son on yıllarında kitlelerin en ünlü bestecilerinden Jacob Obrecht ve muhtemelen Palestrina'dan önce Avrupa'nın en ünlü bestecisi olan ve 16. yüzyılda herhangi bir şekilde en büyük sanatçılardan biri olarak tanınan Josquin des Prez'dir Josquin'den sonraki kuşak, kontrpuanın artan karmaşıklığını keşfetmiştir; muhtemelen en aşırı ifade, canzona ve ricercar gibi erken çalgısal müziği etkileyen, en sonunda Barok fügal biçiminde doruğa ulaştırmış olan Nicolas Gombert'in müziğidir.
16. yüzyılın ortalarında, uluslararası tarz bozulmaya başladı ve çok çeşitli stilistik eğilimler ortaya çıktı: Giovanni Pierluigi da Palestrina'nın müziğinde örneklenen Trent'in Karşı Reformasyon Konseyi tarafından yönlendirildiği gibi kutsal müziğin sadeliğine doğru bir eğilim; Ferrara Luzzaschi Okulu'nun ve yüzyılın sonlarında yaşayan madrigalist Carlo Gesualdo'nun avangard tarzında aşırı ifadeye ulaşan madrigal'deki karmaşıklık ve kromatikliğe doğru bir eğilim; ve antiphonal zıtlıklar yaratmak için San Marco di Venezia Bazilikası'nın mimarisini kullanan Venedik okulunun görkemli, şaşırtıcı müziği. Venedik okulunun müziği, hepsi 1600 yıllarında birkaç on yıl içinde gerçekleşen orkestrasyonun, süslü çalgısal parçaların ve sürekli bas partisinin gelişimini içeriyordu. Venedik'teki ünlü besteciler arasında Andrea ve Giovanni Gabrieli'nin yanı sıra dönemin sonundaki en önemli yenilikçilerden Claudio Monteverdi de vardı.
Avrupa'nın birçok yerinde yüzyılın sonlarında aktif ve farklılaşmış müzikal gelenekleri vardı. İngiltere'de, Thomas Tallis ve William Byrd gibi besteciler Avrupa kıtasında yazılı olana benzer bir tarzda kutsal müzik yazarken, aktif bir yerel madrigalci grup, İtalyan formunu İngiliz zevklerine uyarladı: ünlü besteciler Thomas Morley, John Wilbye ve Thomas Weelkes idi. Tomás Luis de Victoria, Palestrina ve birçok besteci, sade müzikler ve yeni bir çalgı olan gitar için çok sayıda sade eserler yazarken, İspanya kendi çalgısal ve vokal tarzlarını geliştirdi. Almanya, Protestan koralleri üzerine inşa edilmiş, dinsel müzik için bir temel olarak Roma Katolik Gregoryan ilahisinin yerini alan ve görünüşü orada Barok döneminin başlangıcını tanımlayan, Venedik okulunun stilini ithal eden çok sesli biçimler geliştirdi. Buna ek olarak, Alman besteciler çok sayıda org müziği yazdılar ve J. S Bach'ın çalışmalarında zirveye ulaşan daha sonraki Barok org tarzının temelini oluşturdular. Fransa, akım içinde öne çıkan Guillaume Costeley ve Claude Le Jeune gibi bestecilerle din dışı şarkılarda kullanılan musique mesurée olarak bilinen (kısaca tanımı: uzun hece ve uzun ses, kısa hece ve kısa ses şeklinde ölçüsel olarak akıcı ve tek bir ritimsel özellik üzerinde devam eden bir çok sesli müzik biçimini, Antik Yunan müziğinin çağdaş bir imitasyonu düşüncesiyle geliştirme akımı) benzersiz bir müzikal diksiyon tarzı geliştirdi.
Çağın en devrimci hareketlerinden biri, 1570 ve 1580'lerde Floransa'da ironik bir şekilde gerici bir niyeti olan Florentine Camerata'nın çalışmasıyla gerçekleşti. Çağdaş müzikal ahlaksızlık olarak gördüklerinden memnun olmayan bir grup öncü, antik Yunanların müziğini eski konumuna getirme (ya da restorasyon etme) niyetine giriştiler. Aralarındaki öncüler, astronom Galileo Galilei'nin babası Vincenzo Galilei ve Giulio Caccini idi. Çalışmalarının meyvesi, monodi olarak bilinen deklare edici tek sesli bir şarkı stili ve buna karşılık gelen aşamalı dramatik bir biçimdi: bugün opera olarak bilinen bir form. 1600 civarında yazılan ilk operalar Rönesans'ın sonunu ve Barok dönemlerinin başlangıcını da tanımlamaktadır.
1600 öncesi müzik tonal sistemden ziyade modaldı. 16. yüzyılın sonlarında Gioseffo Zarlino ve Franchinus Gaffurius'un modların dizileri üzerine yazıları gibi çeşitli teorik gelişmeler doğrudan ortak uygulanan tonalitenin gelişmesine yol açtı. Majör ve minör diziler eski kilise modları üzerinde baskın gelmeye başladı, bu özellik ilk başta eserlerdeki kadans noktalarında en belirgin olan; ancak yavaş yavaş yaygınlaşan bir özellikti. Barok döneminin tonal müziğiyle başlayan 1600 sonrası müzik, genellikle ortak-uygulama dönemi (Orta barok dönemden 1900'lere uzanan, müzikte tonal sistemin kullanıldığı dönem) olarak adlandırılır.

Barok dönem (1600-1750)

Jean Jacques Rousseau'ya göre "barok müzik, armoninin açık seçik olmadığı, modülasyonlar ve uyumsuzlukla dolu entonasyonları güç ve hareketi zor olan müziktir". Yapı sanatı ile ilgili ilk tanımla 1788 yılında "Encyclopédie méthodique"te karşılaşılmaktadır: "Mimarlıkta barok, tuhaflığın bir nüansıdır". Öyle anlaşılıyor ki bu isim, dönemin başlangıcında resim ve heykel çalışmalarındaki değişikliklere gösterilen şaşırmış reaksiyon sonucu çıkmıştır.
Barok müzik dönemi eserleri batı klasik müziği içinde çok önemli bir yer almakta ve dönemimizde de popüler olarak çalınmakta ve dinlenmektedir. Barok müzik dönemi Johann Sebastian Bach, Antonio Vivaldi, Jean-Baptiste Lully, Arcangelo Corelli, Claudio Monteverdi, Jean-Philippe Rameau ve Henry Purcell gibi bestecilerin eserlerini kapsamaktadır. Barok müzik dönemi müzikteki başlıca büyük yeniliği "fonksiyonel tonalite" kavramının çok geliştirilmesindedir. Bu dönemdeki besteciler ve çalgıcılar çok daha ayrıntılı ve incelikli müziksel süsler uygulamaya başlamışlar; müziksel notasyon şeklini değiştirmişler ve müziksel çalgıları yeni teknikler kullanarak çalmaya başlamışlardır. Barok müziği döneminde müziksel çalgılarla müzik icra edilmesinin ebadı, kapsam genişliği ve karmaşıklığı artmıştır. Barok müzik dönemi opera görsel sanatının kurulup, geliştirilip, yaygınlaştırılması dönemidir. Bugün kullanılan müzik terimleri ve kavramlarının çoğunluğu Barok müzik döneminde ortaya çıkartılmış ve o zamandan beridir kullanılagelmiştir.

Klasik Dönem (1750–1820)

Klasik stilin Barok stilden farkı, Klasik stildeki eserlerin Barok stildeki eserlerden daha sade olmasıdır. Barok dönemin kapanmasına yol açan etkenlerden biri de piyanonun icadıdır. Klasik dönemde her orkestrada klavyeli çalgı bulundurma zorunluluğu kalkmış, piyano orkestraya katıldığı zaman da mutlaka solist görevi görür olmuştur. Dönemi seçkinleştiren bir başka şeyse senfoninin yaygınlaşmasıdır. Dönemin ünlü bestecileri Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart, Christoph Willibald Gluck ve Muzio Clementi'dir.

Romantik Dönem (1820–1900)

Müziğin kilise ve saray egemenliği altından çıkıp halka yayıldığı, kalıpların ve düzenin yıkılıp yerine daha özgür olan romantizmin geldiği dönemdir. Kendi içinde 3 döneme ayrılır:

Modern Dönem (20. yüzyıl ve günümüz)

Modern dönem içerisinde Romantizmi sürdürenler (Richard Strauss, Gustav Mahler, Sergey Rahmaninov, Edward Elgar) olduğu gibi müziğin genel kimliğini değiştiren asıl Modern besteciler (Claude Debussy, Maurice Ravel, Bela Bartok, İgor Stravinski, Dimitri Şostakoviç, Sergey Sergeviç Prokofyev) kendilerine has bir stil geliştirmiştir. Alban Berg ile Aşlerdir. George Gershwin klasik müzikle cazı birleştiren besteciler arasında en ünlüsüdür. Edgard Varèse, elektronik müzik akımını başlatmıştır. Arnold Schönberg ve öğrencilerinden Weber atonal müzik akımının yaratıcısı ve ilerleticisi olmuşlardır. Carl Orff, ilkel çağların müzikleri ve metinlerini yeniden canlandırıp modernize etmiştir. Ayrıca Türkiye'de çok sesli müziğin başlaması da bu döneme rastlar (Cemal Reşit Rey, Ahmet Adnan Saygun, Necil Kazım Akses). Günümüzde Krzysztof Penderecki, Arvo Pärt, Peter Machajdík gibi besteciler de modern dönemi sürdürmektedirler.

Popüler müzik

Popüler müzik, geniş kitlelere hitap eden ve genel olarak müzik endüstrisi aracılığıyla dağıtılan müzik. Popüler müzik, müzik eğitimi olmayan veya çok az eğitim almış kişiler tarafından beğenilebilir ve icra edilebilir. Terim, ilk olarak ABD'deki 1880'ler Tin Pan Alley dönemi müziği için kullanılmıştır.
Popüler müzik bazen "pop müzik" olarak bilinse de, bu iki terim aslında farklıdır. Popüler müzik, nüfusun geniş bir kesiminin beğenisine hitap eden çeşitli müzik türleri için genel bir terim iken, pop müzik genellikle popüler müzik içindeki spesifik bir müzik türünü ifade eder.
Popüler müzik parçaları genellikle kolayca eşlik edilebilen melodilere sahiptir. Şarkı yapısı genelde "verse-chorus" şeklinde veya şarkı boyunca tekrar eden "nakarat" ve bölümler arası geçiş sağlayan "köprü"den oluşur. 1960'lardan 2000'lerin ortalarına kadar albüm dönemi olarak bilinen dönemde albümler, İngilizce popüler müzik kaydı ve tüketimindeki en baskın formdu.
2000'li yıllarda şarkıların dijital ses dosyaları olarak sunulmaya başlamasıyla, müziğin bir ülkeden veya bölgeden diğerlerine yayılması daha kolay hâle geldi. Bazı popüler müzik formları küreselleşirken, diğerleri bulunduğu bölgenin kültüründe popüler olmaya devam etti. Küreselleşen dünyanın bir sonucu olarak bazı müzik türleri de birbirinden etkilendi ve yeni popüler müzik formları oluştu.

Avrupa dışında klasik müzik

Afrika

Sahra-altı Afrika müziği, bu geniş bölgenin tüm bölgelerinde ortak özellikler sergileyen güçlü ritmik yapıya sahiptir, Arthur Morris Jones (1889-1980) birçok yerel yaklaşımı tek bir ana sistem olarak tanımlamıştır. Atlantik üzerinden Amerika kıtasına taşınan Batı Afrika ritmik teknikleri Amerika'nın çeşitli müzik tarzlarında temel bileşenlerdir.

Bizans

Bizans müziği (Yunanca: Βυζαντινή Μουσική) tören, festival veya kilise müziği olarak Yunanca metinlerden oluşan Bizans İmparatorluğu'nun müziğidir. Yunan ve yabancı tarihçiler, eklesiastik (dinî) tonların ve genel olarak Bizans müziği sisteminin tümünün eski Yunan sistemi ile yakından ilişkili olduğu konusunda hemfikirdir, ayrıca icra tarzının ve (5. yüzyıldan itibaren artan doğrultuda) bestecilerin isimlerinin ve bazen de her müzik eserinin koşullarının ayrıntılarının bilindiği en eski müzik türüdür.

Asya

Asya müziği Arabistan, Orta Asya, Doğu Asya, Güney Asya ve Güneydoğu Asya'nın müzik kültürlerini kapsar.

Hindistan

Hint müziği, dünyanın en eski müzik geleneklerinden biridir.[17] İndus Vadisi medeniyeti'nden, yedi delikli flüt gibi dans[18] ve müzik aletleri (bazıları artık kullanılmıyor) gösteren heykeller kalmıştır. Harrappa ve Mohenjo Daro'dan Sir Mortimer Wheeler tarafından yapılan kazılarda çeşitli telli çalgılar ve davullar bulunmuştur.[19] Rigveda, mevcut Hint müziğinin unsurlarına sahiptir, ölçü ve ezgisel modu göstermek için bir müzik notasyonuna sahiptir.[20] Erken Hint müzik geleneği ayrıca "Samagan" olarak bilinen üç aksan ve vokal müziğinden de bahseder (Sama, ezgi anlamına gelir ve Gan şarkı söylemek anlamına gelir).[21] Hindistan'ın klasik müziği iki önemli geleneği içerir: güney Karnatik müziği ve kuzey Hint klasik müziği. Hindistan'ın klasik müzik geleneği binlerce yıldır dinsel esin, kültürel ifade ve eğlence kaynağı olarak günümüzde Hintlerin yaşamları için önemli olmaya devam etmektedir.
Hint klasik müziği (marga) raga ya da tek seslidir ve tek ezgi çizgisine dayanır ve talas ile ritmik olarak aracılığıyla organize edilir. Karnatik müzik büyük ölçüde adama ile ilgilidir; şarkıların çoğu Hindu tanrılarına hitap eder. Sevgi ve diğer sosyal konuları vurgulayan birçok şarkı vardır. Karnatik müziğinin aksine, Hint müziği sadece eski Hindu müzik gelenekleri, Vedik felsefesi ve yerli Hint seslerinden değil, aynı zamanda Afgan Mughals'ın Farsça icra uygulamalarından da etkilenmiştir. Hint klasik müziğinin kökenleri, Hindu geleneğinin bir parçası olan Vedalar'ın en eski kutsal kitaplarında bulunabilir. Dört vedadan biri olan Samaveda müziği uzunca tanımlamaktadır.

Çin

Çin klasik müziği, Çin'in geleneksel sanat veya saray müziğidir. Üç bin yıldan eskiye uzanan uzun bir geçmişi vardır. Müzik notalarının yanı sıra kendine özgü notasyon sistemleri, çalgıları ve stilleri veya müzik türleri vardır. Çin müziği pentatonik-diyatoniktir, Avrupa etkisinde olduğu gibi bir oktav (5+7 = 12) on iki yarım ses aralığına sahiptir.

Orta Doğu
İran

Eski İranlılar müzik ve şiire büyük önem verdiler. 7. yüzyıl tabağında Sasani dönemi müzisyenleri tasvir edilmiştir. British Museum.
Fars müziği, İran ve Fars dilleri konuşulan ülkelerinin müziğidir: musiqi, bilim ve sanat müziği ve muzik, ses ve performans müziği Sakata 1983. (Bkz: İran Müziği, Afganistan Müziği, Tacikistan Müziği, Özbekistan Müziği).

Örnekler

Bazı müzik örnekleri.
1.Müziğin erişim tarihi:28 Mart 2018 tarihi 3 Ocak 2002
2.Müziğin arşiv tarihi:3 Ağustos 2002

Kaynakça

  1. ^ The Origins of Music. Cambridge: MIT Press. 2001. ISBN 978-0-262-73143-0. 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
  2. ^ Krause, Bernie (2012). The Great Animal Orchestra: Finding the Origins of Music in the World's Wild Places. New York: Little Brown/Hachette
  3. ^ Diószegi 1960: 203
  4. ^ Nattiez: 5
  5. ^ "Inuit Throat-Singing". www.mustrad.org.uk. 3 Ocak 2002. 3 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2018.
  6. ^ Conard (2009). "A female figurine from the basal Aurignacian of Hohle Fels Cave in southwestern Germany". Nature. 459 (7244): 248-52.
  7. ^ Wilford (24 Haziran 2009). "Flutes Offer Clues to Stone-Age Music". The New York Times. 28 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2009.
  8. ^ "Schwäbische Alb: Älteste Flöte vom Hohle Fels". epoc.de. 7 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2018.
  9. ^ "Wooden pipe find excites Irish archaeologists". abc.net.au. 10 Mayıs 2004. 5 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2018.
  10. ^ "The Neanderthal Flute". Divje-babe.si. 1 Şubat 2018. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2019.
  11. ^ "Neanderthal flute – the oldest musical instrument in the world (60,000 years)". The National Museum of Slovenia. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2019.
  12. ^ Cajus (1 Nisan 2015). "'Neanderthal bone flutes': simply products of Ice Age spotted hyena scavenging activities on cave bear cubs in European cave bear dens". Royal Society Open Science. 2. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020 – Royal Society vasıtasıyla.
  13. ^ Kilmer, Crocker, Brown, Sounds from Silence, 1976, Bit Enki, Berkeley, Calif., LCCN-76-16729-{{{3}}}
  14. ^ The Music of India. Abhinav Publications. 28 Mart 1996. ISBN 978-81-7017-332-8. Erişim tarihi: 28 Mart 2018 – Google Books vasıtasıyla.
  15. ^ Easton's Bible Dictionary, "Music", 1897
  16. ^ "A Theatre Before the World: Performance History at the Intersection of Hebrew, Greek, and Roman Religious Processional" The Journal of Religion and Theatre, Vol. 5, No. 1, Summer 2006.
  17. ^ World Music: The Basics By Nidel Nidel, Richard O. Nidel (p. 219)
  18. ^ World History: Societies of the Past By Charles Kahn (p. 98)
  19. ^ World History: Societies of the Past By Charles Kahn (p. 11)
  20. ^ World Music: The Basics By Nidel Nidel, Richard O. Nidel (p. 10)
  21. ^ The Music of India By Jamila Massey, Reginald Massey (p. 13)

Konuyla ilgili yayınlar

  • Lee, Yuan-Yuan ve Shen, Sinyan. (1999). Çin Müzik Aletleri (Çin Müzik Monograf Serisi). Kuzey Amerika Çin Müzik Derneği Yayınları. 1-880464-03-9 ISBN   1-880464-03-9
  • Shen (1987). "Acoustics of Ancient Chinese Bells". Scientific American. 256 (4): 94.
  • Merker, Brown, Steven, eds. (2000). Müziğin Kökenleri. MIT tuşuna basın. 0-262-23206-5 ISBN   0-262-23206-5.
  • Reese, Gustave (1954). Rönesans'ta müzik. New York, WW Norton & Co. 0-393-09530-4.
  • Bangayan, Phil, Bonet, Giselle ve Ghosemajumder, Shuman (2002) "Dijital Müzik Dağıtımı" (Kayıtlı Müzik Endüstrisinin Tarihi), MIT Sloan Yönetim Okulu.
  • Hoppin, Richard H. (1978). Ortaçağ Müzik. New York, WW Norton & Co. 0-393-09090-6.
  • Schwartz, Elliot ve Godfrey, Daniel (1993). Müzik 1945'ten beri. Simon ve Schuster Macmillan. 0-02-873040-2 ISBN   0-02-873040-2
  • Kilmer, Crocker, Brown, Sessizlikten Sesler, 1976, Bit Enki, Berkeley, Kaliforniya, LCCN-76-16729-{{{3}}}.
  • Helmholtz, Tone Dover'ın Duyumları.
  • Yeşil, Emily. Adanmış Müzik, 1785-1850. Rochester Üniversitesi Yayınları, 2019.
  • A Popular History of Music: From Gregorian Chant to Jazz. Dell. 1956. Yazar, New York Times'ın müzik muhabiri ve Time'ın müzik editörü ve bir besteciydi.

Dış bağlantılar


Get fast shipping, movies & more with Amazon Prime

Start free trial
Enjoy this blog? Subscribe to Arden

5 Comments