Carnal Art-Etsel Sanat Nedir?
Carnal art (etsel sanat), sanatçının kedi bedenini kullanarak uyguladığı bir çeşit performans sanatıdır. Performans sanatının belki de en uç örneklerinden biridir. Fransız sanatçı Orlan tarafından lokal anesteziyle gerçekleştirilen performansları Carnal Art olarak adlandırılır.
Orlan- Yaşasın Morfin!
Performans sanatından daha farklı bir sanat formu ortaya koyan Fransız sanatçı Orlan, performans sanatçılardan bazı yönlerden ayrılır. Performans sanatında sanatçılar genellikle kesme, biçme, yakma gibi eylemlerde bulunabilir.
Orlan performans sanatında, 1990'dan beri lokal anesteziyle performansını gerçekleştirir. Bir dizi lokal anesteziyle estetik ameliyat olur. Bu estetik ameliyatlar tüketim toplumunun dayattığı güzellik anlayışından ziyade bedeni tahribata uğratmak için yapılır.
Çağdaş Sanatçıları içerisinde sıra dışı biri olarak tanımlanan Orlan, daha çok acının tecrübesine çalıştığını söyler. Peformans sanatçılarında acı katarsis olarak karşımıza çıkabilir. Nitekim Marina Abramovic, Yoko Ono’nun performanslarında acı katarsisin gerçekleşmesidir. Ve bu performanslarda ruhsal deşarj olma durumu gözlemlenebilir. Ancak Orlan’ın performansında acı anestezi nedeniyle hissedilmez.
Azize Orlan’ın Yeniden Doğuşu
Orlan 1990-1997 yıllarına kadar sürdürdüğü ‘Azize Orlan’ın Yeniden Doğuşu’ adlı performans serisinde, Venüs, Mona Lisa, Diana, Europa gibi kadınları ilham alarak estetiklerini gerçekleştirir. Sanatçıya göre, bu kadınların temsili sanat tarihinde ideal kadını simgelemesi nedeniyle değil, onlarla ilişkilendirilen mitolojiden dolayıdır.
Sanatçının opera operasyonu adlı performansında, ameliyatın her karesi fotoğraflanır. Kafa derisi, kanlı gazlı bezler, dikiş izleri görülür. Bu performans 10.000 Fransız frangı değerinde satışa sunulduğu söylenir.
Araştırmacılara göre, Orlan performanslarında Siborg bedenin özelliklerine atıfta bulunur. Siborg bedenlerde, cinsiyete dair sınırlar ortadan kalkar. İnsan bedeninin robotlaştığı görülür.
2007'deki son çalışması, Avustralya’daki Symbiotica laboratuvarı ile yakın bir işbirliğidir. Bu performansında farklı renk, yaş ve kökene sahip deri parçalarından oluşan organik bir tabaka malzemeleriden oluşur. Deri hücrelerinin en şehvetli araçlarının kullanıldığı bir prototip biyoteknoloji ceketidir.
Başlı Kadın (1996) Phaidon aracılığıyla
Lady Gaga ve Orlan Arasındaki Sürtüşme
Orlan, çalışmalarını kopyaladığı için Lady Gaga’ya sürekli dava açar. Ancak bu davalardan bir sonuç alamaz. Sanatçı, 2013 yılında “Born this Way” müzik videosu nedeniyle mahkemeye taşıdı aslında bu davayı 2016 yılında kaybederek başka bir temyiz başvurusunda bulunmuştu.
Artnet News’in bildirdiği gibi , Fransız mahkemesi Orlan’ın Gaga’ya 10.000 € ve Universal Music Group’a 6.000 € daha ödemesine karar verdi.
31,7 milyon dolar arayan Orlan’ın getirdiği ilk iddia , Gaga’nın iki görsel parçasını kopyaladığını iddia etti: Orlan’ın yüzüne engebeli protezler taktığı Bumpload (1989) ve bir kadının kesilen kafasının yer aldığı Woman with Head (1996). Davası 2016 yılında reddedildi.
Le Journal des Arts’a göre mahkeme, sanat eserlerinin tamamen farklı ortamlar olduğuna, Orlan ve Gaga’nın davayla ilgili herhangi bir rekabetçi ligde olmadığına ve müzisyenin Orlan ile herhangi bir ilişkiden yararlanmadığına karar verdi.
