Tutum Ölçümü

• Tutumları doğrudan gözlemek olanaksız
• Kabul ya da davranışa hazır oluş hali
• İnanç, kanı , davranış yönleri
• Thurstone (1924) Kanıları, sözel ifadelerle ölçeriz.
• Nümerik analiz şansı verir.
• Taraflı - nötr - tarafsız sınıfları veriyor.

Derecelendirme Ölçekleri

-Sürekli - Tek boyutluluk(madde analizi gösterir) - Doğrusallık

Maddenin Özellikleri

• Olumluluk yanlılığını kırmak için ters madde kullanmak lazım.
• Genelde ölçek toplam puanı kullanılır.

Madde seçiminde kullanılan ölçütler

• Ölçek maddesi konuyla ilgili olma(örtülü,dolaylı olabilir)
• Ayırt edici olmalı ( Farklı düzeyleri göstermeli )
• Sayıca yeter olmalı

Tutum ölçeği geliştirme yaklaşımları

Bogardus sosyal mesafe ölçeği

• Etnik gruplar için tasarlandı
• 7 sonrası eklendi
• Gerçekten boyut mu ölçüyor, eleştirilmekte

Thurstone eşit görünen aralıklar ölçeği

• Psikofizik ilkelerinden esinlendi
• Madde havuzunu 11 grupta sınıflandırılmaları istenmiştir.
• Araştırmacı yanlılıkları girebilir.

Likert tutum ölçeği

• Toplamalı sıralama tekniği
• Beşli ( yedili) derecelendirme

Karşılaştırma

• Thurstone (rasyonel) juri - Likert deneysel
• Likert daha çok ayrıntı verir. ( güvenilirlik geçerlilik daha yüksek)

Guttman tutum ölçeği

• Tek boyutluluk problemini çözmeye çalışmıştır.
• Skologram olarakda bilinir.
• Yığılmalı ölçek yaklaşımı
• %80 üstü olanlar ayırt edici olmadığı için çıkartılır
• En yüksekten en düşüğe
• Uygulama alanı dar ama güvenirliği yüksek

Osgood duygusal anlam ölçeği

• Sıfat çiftleri kullanılır ( hızlı-yavaş)

Değer Ölçümü

• Ajzene göre doğru yanlış düşünce ve inançlarımız
• Kültürel ölçütü gösterir.
• Değerler tutumun en temel yapısıdır.
• Literatürde schwartsın değerler kuramı daha baskın (Portre Ölçekleri)

Güvenilirlik: Tutarlılık. Bir ölçme aracının ölçme sonuçlarındaki kararlılık derecesi.
Testten alınan puan = gerçek puan +- hata
Gerçek puan kişinin bir testteki ortalaması, standart sapması ile ölçmenin standart hatası

Test güvenirliğini bulma yöntemleri

Testin tekrarı yöntemi

• Ölçülen nitelik kararlıysa bu yöntem kullanılır.
• Kısaysa kişi soruları hatırlat uzun arada etki çok olur.
• Pearson momentler çarpımı korelasyonu

Parelel formlar güvenirliği
Aynı güçlük seviyesinde 2 test
Testi yarılama yöntemi

• İç tutarlılık olarak da bilinir.
• Tek-çift madde olarak kullanmak önemli
• Spearman - Brown eşitliği gonbach

İç tutarlılık güvenirlik katsayıları

• -1 - 1 arası
• 0 veya 1 kullananlar için kuder- richardon

Ölçmenin standart hatası
Güvenilirlik katsayısı .70 olsa yeter önemli konularda .98
Güvenirliliği nasıl yükseltiriz?

1. Madde sayısını yükseltebiliriz
2. Faktör ve madde analizi

Faktör analizi kavramı alt boyutlar halinde gruplandırıyor
Madde-toplam korelasyon maddenin ölçeğin tamamıyla korelasyonu
en az .30 çok korelasyonda istemeyiz en fazla .70
https://www.youtube.com/@AblukaPsikoloji