Linea zkEVM'ye Bir Bakış

2gQa...cnte

1 Feb 2024

167

Merhaba Bulbapp üyeleri, bugün Ethereum ağına olan talep arttıkça ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmek için tasarlanmış birçok proje ortaya çıkmaya başladı.

Hepinizin bildiği ve hali hazırda mainnete geçmiş zkSync, Starknet, Optimism, Arbitrum, Base gibi Layer 2 projeleri ethereum ağının iş yoğunluğunu azaltmak için işlem görüyor olsa da Ethereum ağındaki tıkanıklığa tam olarak çözüm olamadılar.

Layer 2 Projeler

Katman 2'lerin amacı Ethereum'un ölçeklenebilirlik zorluklarını aşmak ve ağdaki iş yoğunluğunu omuzlamak için yeni yeni projeler de şuan test aşamasında ve bazıları hali hazırda işlem görüyor. Örneğin; Linea, zkSync, Scroll, Base, Optimism, Arbitrum, Starknet vb. projeler en iyi Layer 2 projeler arasında gösterilebilir.

Bu makalemde Linea çözümünün ne olduğuna, ona neden ihtiyaç duyduğumuza hızlıca bir göz atalım.

Linea Logosu

Geçtiğimiz yıl Ethereum'un ölçeklenebilirlik zorluklarını çözmek için birçok farklı çözüm oluşturuldu. Potansiyel çözümler dizisi arasında Sıfır Bilgili Ethereum Sanal Makineleri (zkEVM'ler), geliştiriciler için en popüler seçeneklerden biri olarak ortaya çıktı. Linea'nın zkEVM'si bu alanda oldukça yeni bir rakip ancak kesinlikle hızla ilgi çeken bir ürün. Linea'ya ve bugün Ethereum topluluğunun dikkatini nasıl çekmeyi başardığına bir göz atalım.

Kısaca zkEVM'ler Nedir?

zkEVM'leri derinlemesine incelemeden önce, sıfır bilgi teknolojisinin temelini destekleyen sıfır bilgi kanıtlarının (ZKP'ler) temel konsepti hakkında bilgi verelim.

zkEVM Linea vs.

Temel olarak ZKP, bir tarafın diğer tarafa belirli bilgilere sahip olduğunu göstermesine olanak tanıyan ve aynı zamanda gerçek bilginin kendisini ifşa etmekten kaçınan bir şifreleme yöntemidir. Şu anda, ZKP'lerin üretilmesi için çeşitli algoritmalar mevcuttur; en dikkate değer olanları zk-STARK'lar ve zk-SNARK'lardır.

zk-Starks - zk-Snarks

Gelin şimdi zkEVM kavramına bakalım. Temelde Ethereum'un işlemleri ve akıllı sözleşmeleri yürütme biçimini yansıtan bir zk-rollup biçimidir. zkEVM, Ethereum'un tasarımını taklit ederek geliştiriciler ve kullanıcılar için tanıdık bir ortam sunar.

ETH Zk-Rollup

Geliştiriciler, uygulama kod tabanını ve akıllı sözleşmelerini değiştirmeye gerek kalmadan uygulamalarını zkEVM'lere kolayca entegre edebilirler.

zkEVM - Linea'nın Gövde Gösterisi

MetaMask, Infura ve Truffle'ın arkasındaki ana şirket Consensys tarafından geliştirilen Linea, doldurulması gereken büyük ayakkabılarla başarılı ürünler grubuna katılıyor.

Linea tarafından geliştirilen uygulamalar

Linea özünde temel bir amaç doğrultusunda hareket ediyor: Ethereum ana ağının tanıdık kullanıcı deneyimini kopyalamak, bunu yaparken işlem hızını artırmak ve işlem maliyetlerini önemli ölçüde azaltmak - Linea'nın özyinelemesi sayesinde Ethereum'a kıyasla potansiyel olarak 20 kat daha ucuzdur. Vitalik Buterin'in sınıflandırmasına göre Linea, Type-2 zkEVM kapsamına girecek. Bir zkEVM olarak Linea, yalnızca Ethereum'un kullanıcı deneyimini yansıtmakla kalmaz, aynı zamanda neredeyse tüm mevcut Ethereum dApp'leriyle sorunsuz bir şekilde bütünleşir.

Linea Ürün Lideri Declan Fox şunları söyledi: "Eğer bir Solidity geliştiricisiyseniz, Linea üzerinde geliştirme yapmak tam olarak Ethereum üzerinde geliştirme yapmak gibidir."

Solidity Logo Görseli

Linea'nın Öne Çıkan Ürünleri

Linea'nın MetaMask, Truffle ve Infura gibi köklü ConsenSys araçlarının entegrasyonu...

Bu entegrasyonlar, geliştiricilerin örneğin MetaMask web3 cüzdanı aracılığıyla kullanıcılarla kolayca bağlantı kurmasına olanak tanır. Linea'nın ana ağının, MetaMask cüzdan uzantısının ağ seçeneklerine otomatik olarak dahil edilmesi dikkat çekicidir. Bu, kullanıcıların ağ ayrıntılarını manuel olarak girme ihtiyacını ortadan kaldırır, böylece kullanıcı deneyimini geliştirir ve daha kusursuz hale getirir.

Ethereum dapp'lerini bildiğiniz ve sevdiğiniz araçlarla ölçeklendirin

Ethereum'un oluşum bloğundan Consensys, gezegendeki merkeziyetsizlik için en güçlü güç olacak şekilde oluşturuldu. Ethereum gibi ağlar aracılığıyla insanlığın daha fazlasını başarabileceğine inanıyoruz. Ekiplerimiz, diğer kamu mallarımız gibi Linea projesini de tam merkeziyetsizlik bakış açısıyla ve açık gelişim taahhüdüyle yönlendirecek.

Vortex ve Arcane: Linea'nın Şirket İçi Prova Sistemi

Linea'nın teknolojisi, aritmetik şemalara ve iç kanıt sistemlerine yaklaşımı açısından diğer zkEVM'lerden ayrılıyor. Linea'nın işlem doğrulama süreci, bilgisayar programlarının Linea'ler tarafından anlaşılabilen matematiksel ifadelere dönüştürülmesi anlamına gelen aritmetizasyonla başlar. Bu, işlemleri izlere ve hesaplama doğruluğunu doğrulayan bir dizi kısıtlamaya dönüştürür.

Linea - Vortex ve Arcane

Daha sonra Linea, hesaplamayı optimize ederek ve belirli algoritmalar kullanarak kanıt boyutunu azaltmak, kanıt verimliliğini ve kompaktlığı sürekli olarak artırmak için tescilli bir iç kanıt sistemi olan Vortex ve Arcane'i kullanır. Çoklu yinelemelerden ve dahili optimizasyonlardan sonra kanıt, dış kanıt sistemi Plonk tarafından daha da sıkıştırılır.

Bu mimari tasarım, Linea'ya ZKP'leri hızlı bir şekilde oluşturma ve doğrulama yeteneğiyle donatarak işlemlerin gizliliğini ve güvenliğini sağlar. Linea, iç prova sistemlerinde özyinelemeli optimizasyon stratejilerini son sıkıştırma aşamasıyla birleştirerek uygulayarak, provaların boyutunu etkili bir şekilde azaltırken aynı zamanda genel performansı artırarak kullanıcılara hızlı ve verimli işlem deneyimleri sağlar. Bu yenilikçi teknolojik yaklaşım, ölçeklenebilir merkezi olmayan uygulamalar oluşturmak için güçlü bir ağ oluşturarak Linea'yı zkEVM ortamında farklı kılıyor.

Linea & Web3

Linea'nın Kapsamlı Uygulamaları ve Güçlü Ekosistemi

Mayıs ayında başlayan 9 haftalık yolculuk test ağı aşaması boyunca Linea, tamamı 5 milyondan benzersiz adresten kaynaklanan ve 30 milyondan fazla işlemi gerçekleştirerek dikkate değer bir başarı elde etmişti. Bu başarı, Linea'yı Goerli test ağında bugüne kadarki en büyük ve aktif projelerden biri haline getiriyor.

Temmuz ayında ConsenSys, Linea ana ağının alfa sürümünü ETHCC'de halka tanıttı ve bu çok önemli bir başarıya işaret ediyor. O zamandan bu yana Linea, aralarında Aave , PancakeSwap , Beefy ve Sushiswap gibi büyük isimlerin de bulunduğu 150'den fazla dApp'in ağ üzerinde konuşlandırılmasıyla büyük ilgi topladı.

Linea Ekosistemi 7 Günlük Kullanıcı Sayısı

Özellikle, haftalık 100.000'den fazla aktif kullanıcının ağa geri dönmesiyle tutarlı bir kullanıcı tutma oranı söz konusudur; bu da ağın büyüyen popülerliğini ve aktif kullanıcı tabanını vurgulamaktadır.

L2 Beat tarafından bildirildiği üzere Linea, son 30 gün boyunca yaklaşık 2,8 milyon dolar değerinde işlemi başarıyla gerçekleştirdi. Şu an itibariyle ağın Kilitli Toplam Değeri (TVL) 41 milyon dolar seviyesinde bulunuyor ve bu da Linea'nın çekebildiği önemli değeri ve katılımı yansıtıyor.

https://l2beat.com/scaling/projects/linea?selectedChart=activity

Linea ekosisteminin büyümesini hızlandırmak amacıyla ConsenSys, Linea Ekosistem Yatırım Ortaklığını (EIA) tanıtıyor. Bu ittifak 30'dan fazla seçkin risk sermayesi firmasının koalisyonundan oluşuyor. ÇED'in temel amacı, geliştiricilere sermaye, geliştirici kaynakları ve Linea ağının bir parçası olma yolunda net bir yol sağlayarak onları güçlendirmektir.

Linea'nın Sıradaki Projesi Nedir?

Linea, ana ağa çıkışının ardından ağın gelişim rotasını belirleyen beş aşamalı kapsamlı bir yol haritasını açıkladı. Ekip, her aşamayı daha geniş Linea Ekosistemi ve topluluğuyla işbirliği yaparak aşamalı olarak tamamlamayı planlıyor. Her aşamada Linea ağı, Ethereum'un güvenliğiyle güçlendirilmiş, tamamen olgunlaşmış bir toplamaya dönüşme nihai hedefine doğru ilerlemektedir.

Linea aracılığıyla görüntü

Linea taahhütlerini yerine getirirse, halihazırda Consensys Ekosisteminin bir parçası olan pek çok kullanıcıyla birlikte uygulamalarını toplu olarak dağıtmak isteyen geliştiricilerin en iyi tercihlerinden biri haline gelecek.

Linea Ekosistemi

Linea'nın piyasaya sürülmesi, Ethereum geliştiricileri, özellikle de Consensys ürünleriyle entegre olmuş olanlar için yeni bir tasarım alanı açıyor. Linea ile DeFi, oyun, merkezi olmayan kimlik, merkezi olmayan sosyal ağların yanı sıra NFT'ler gibi çeşitli sektörleri kapsayan çeşitli ölçeklenebilir merkezi olmayan uygulama dApp'lerinin ortaya çıktığını görebiliyoruz...

Geliştirici misin?

DeFi'den NFT Gaming'e ve DAO'lara kadar tüm favori dapp'lerinizin keyfini çıkarın ve web3 devrimine katılabilirsiniz: https://linea.build/apps
Dapp'ınızı göndermek için Linea'nın Discord'una katılın ve #submit-project kanalına girin.

Linea Resmî Linkler:

Özetlemek Gerekirse

Bugün Linea ve alternatif Katman 2 projelerinden bahsettik. Ethereum ağına olan talep arttıkça Linea'ya ve benzer katman 2 projelerine olan ilginin artması kaçınılmazdır. Bu yazımla Linea çözümünü anlamada bir miktar yardımcı olduğumu düşünüyorum ve bir sonraki makalemde görüşmek üzere!

Buraya kadar okuduğunuz için çok teşekkür ediyorum...

Yazdığım bilgiler yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir. Aksi belirtilmediği sürece, yatırımlarınız ve yatırım stratejileriniz, diğer ürün veya hizmetlerin kullanımı hakkında karar vermek sizin sorumluluğunuzdadır. Yatırım hedeflerinizi, kişisel koşullarınızı ve mâli durumunuzu dikkate alarak yatırım kararlarınızı kendiniz vermelisiniz.