En Önemli Savaşlar: I. Dünya Savaşı - Part 10 [Great]

5fzw...QbNr

30 Jan 2024

110

I. Dünya Savaşı

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır.
Savaş, Avusturya-Macaristan veliahtı Arşidük Franz Ferdinand'ın 28 Haziran 1914'te Gavrilo Princip adında bir Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesiyle tetiklenmiştir. Avusturya-Macaristan, Sırbistan'a bir ültimatom göndermiş ve Sırbistan'ın bu ültimatomu kabul etmemesi üzerine savaş ilan etmiştir.

Savaşın başlangıcında, Avrupa'da iki ana ittifak vardı:

İtilaf Devletleri:

İtilaf Devletleri, I. Dünya Savaşı'nda Almanya'nın önderliğindeki İttifak Devletleri'ne karşı savaşan devletler ittifakıdır. İtilaf Devletleri, Britanya İmparatorluğu, Fransa ve Rusya'dan oluşmaktadır.

İtilaf Devletleri'nin kuruluşu, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Avrupa'da yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmelere dayanmaktadır. Bu dönemde, Avrupa'da iki ana güç merkezi ortaya çıkmıştır: Birleşik Krallık ve Almanya. Birleşik Krallık, denizaşırı imparatorluğu ve ekonomik gücüyle Avrupa'nın hegemonik gücü konumundaydı. Almanya ise, hızlı ekonomik büyümesi ve askeri gücüyle Birleşik Krallık'a meydan okumaya başlamıştı.

Bu gelişmeler, Avrupa'da bir güç mücadelesinin yaşanmasına yol açtı. Bu mücadelede, Birleşik Krallık, Fransa ve Rusya, Almanya'nın yayılmacı politikalarını durdurmak için bir araya geldiler. Bu üç devlet, 1904 yılında Entente Cordiale (İyi Niyet Antlaşması) ile ittifak kurdu. 1907 yılında ise, bu üç devlete Japonya da katıldı ve Üçlü İtilaf kuruldu.

I. Dünya Savaşı'nın başlaması, İtilaf Devletleri'nin bir araya gelmelerini hızlandırdı.
Avusturya-Macaristan veliahtı Arşidük Franz Ferdinand'ın 28 Haziran 1914'te Gavrilo Princip adında bir Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesi, savaşın başlangıcı oldu. Avusturya-Macaristan, Sırbistan'a bir ültimatom gönderdi ve Sırbistan'ın bu ültimatomu kabul etmemesi üzerine savaş ilan etti.

Savaşın başlangıcında, İtilaf Devletleri'nin savaşa girmesi kesin değildi. Rusya, Sırbistan'a verdiği desteği geri çekti. Ancak, Almanya'nın Fransa'ya saldırması üzerine, Rusya tekrar savaşa girdi. Bu gelişme üzerine, Fransa da savaşa girdi.

İtilaf Devletleri, savaşta Almanya ve müttefiklerine karşı üstünlük sağladı. Batı Cephesi'nde, Almanya'yı durdurmayı başardılar. Doğu Cephesi'nde ise, Rusya'nın savaştan çekilmesi üzerine, Almanya'nın ilerlemesini durdurdular.

Savaşın sona ermesine yakın, ABD de İtilaf Devletleri'ne katıldı. ABD'nin katılımı, İtilaf Devletleri'nin zaferini kesinleştirdi.

Savaş, İtilaf Devletleri'nin zaferiyle sonuçlandı. Almanya ve müttefikleri, Versay Antlaşması'nı imzalamak zorunda kaldı. Bu antlaşma, Almanya'nın yenilgisini ve İtilaf Devletleri'nin üstünlüğünü kabul ediyordu.

İtilaf Devletleri'nin galibiyeti, Avrupa'nın siyasi ve ekonomik düzenini kökten değiştirdi. Almanya ve Avusturya-Macaristan İmparatorlukları yıkıldı. Osmanlı İmparatorluğu'nun toprakları bölündü. Sovyetler Birliği kuruldu. Milletler Cemiyeti kuruldu.

İtilaf Devletleri'nin galibiyeti, dünya tarihinde bir dönüm noktası oldu. Savaşın sonuçları, günümüz dünyasını şekillendirmeye devam etmektedir.

İtilaf Devletleri'nin üyeleri ve savaşa giriş tarihleri şu şekildedir:

Birleşik Krallık: 4 Ağustos 1914
Fransa: 3 Ağustos 1914
Rusya: 1 Ağustos 1914
Japonya: 23 Ağustos 1914
Sırbistan: 29 Temmuz 1914
Karadağ: 5 Ağustos 1914
İtalya: 23 Mayıs 1915
Yunanistan: 23 Ekim 1916
Portekiz: 23 Mart 1916
Romanya: 27 Ağustos 1916
ABD: 6 Nisan 1917

İttifak Devletleri:

İttifak Devletleri, I. Dünya Savaşı'nda Almanya, Avusturya-Macaristan ve Osmanlı İmparatorluğu'ndan oluşan devletler ittifakıdır. Bu ittifak, 28 Haziran 1914'te Avusturya-Macaristan veliahtı Arşidük Franz Ferdinand'ın öldürülmesi üzerine kurulmuştur.
İttifak Devletleri'nin kurulmasına yol açan nedenler arasında, Almanya'nın yayılmacı politikaları, Avusturya-Macaristan'ın Balkanlarda hegemonya kurmak istemesi ve Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarını genişletmek istemesi sayılabilir.

İttifak Devletleri bayrağı

İttifak Devletleri'nin üyeleri ve savaşa giriş tarihleri şu şekildedir:

Almanya: 1 Ağustos 1914
Almanya bayrağı

Avusturya-Macaristan: 28 Temmuz 1914
AvusturyaMacaristan bayrağı

Osmanlı İmparatorluğu: 29 Ekim 1914
Osmanlı İmparatorluğu bayrağı

Bulgaristan: 14 Ekim 1915
Bulgaristan bayrağı

İttifak Devletleri, savaşta İtilaf Devletleri'ne karşı üstünlük sağlayamadı. Batı Cephesi'nde, Almanya'yı durdurmayı başaramadılar. Doğu Cephesi'nde ise, Rusya'nın savaştan çekilmesi üzerine, Almanya'nın ilerlemesini durduramadılar.

Savaş, İtilaf Devletleri'nin zaferiyle sonuçlandı. İttifak Devletleri, Versay Antlaşması'nı imzalamak zorunda kaldı. Bu antlaşma, İttifak Devletleri'nin yenilgisini ve İtilaf Devletleri'nin üstünlüğünü kabul ediyordu.

İttifak Devletleri'nin yenilgisi, Avrupa'nın siyasi ve ekonomik düzenini kökten değiştirdi. Almanya ve Avusturya-Macaristan İmparatorlukları yıkıldı. Osmanlı İmparatorluğu'nun toprakları bölündü. Sovyetler Birliği kuruldu. Milletler Cemiyeti kuruldu.

İttifak Devletleri'nin yenilgisi, dünya tarihinde bir dönüm noktası oldu. Savaşın sonuçları, günümüz dünyasını şekillendirmeye devam etmektedir.

Savaş, Avrupa'da başlayan bir çatışma olarak başladı, ancak kısa sürede dünyanın dört bir yanına yayıldı. Savaşın önemli cepheleri şunlardı:

1.Batı Cephesi: Almanya ve Fransa arasındaki savaş

Batı Cephesi, Birinci Dünya Savaşı sırasında Almanya ve Fransa arasında gerçekleşen savaş bölgesidir. Bu cephe, savaşın en uzun ve en kanlı cephesiydi.

Savaş, 4 Ağustos 1914'te Almanya'nın Belçika'yı işgaliyle başladı. Almanya, Belçika'yı işgal ederek Fransa'ya daha kısa bir yol açmayı umuyordu. Ancak, Belçika ordusu ve İngiliz kuvvetlerinin direnişiyle karşılaştı.

Almanya, Fransa içlerine ilerlemeye devam etti. Ancak, Marne Muharebesi'nde (6-12 Eylül 1914) İtilaf Devletleri'nin karşı saldırısıyla karşılaştı ve geri çekilmek zorunda kaldı. Bu muharebe, Batı Cephesi'nde bir çıkmazın doğmasına yol açtı.

Batı Cephesi'nde, 1914'ten 1918'e kadar, iki taraf arasında sürekli çatışmalar yaşandı. Bu çatışmalarda, milyonlarca asker öldü veya yaralandı.

Savaş, 11 Kasım 1918'de İtilaf Devletleri'nin zaferiyle sona erdi.

Batı Cephesi'ndeki önemli muharebeler şunlardır:

Marne Muharebesi (6-12 Eylül 1914)
Ypres Muharebesi (1915-1918)
Somme Muharebesi (1 Temmuz-18 Kasım 1916)
Verdun Muharebesi (21 Şubat-18 Aralık 1916)
Aisne Muharebesi (16 Nisan-16 Mayıs 1917)
Meuse-Argonne Muharebesi (26 Eylül-11 Kasım 1918)

Batı Cephesi'ndeki savaş, insanlığın tarihindeki en yıkıcı savaşlardan biri olmuştur. Savaşta yaklaşık 16 milyon asker öldü ve 20 milyon asker yaralandı. Savaş, ayrıca, Avrupa'nın siyasi ve ekonomik düzenini kökten değiştirmiştir.

2.Doğu Cephesi: Rusya ve Almanya/Avusturya-Macaristan arasındaki savaş

Doğu Cephesi, I. Dünya Savaşı sırasında Almanya, Avusturya-Macaristan ve Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında gerçekleşen savaş bölgesidir. Bu cephe, savaşın en geniş cephesiydi.

Savaş, 1 Ağustos 1914'te Almanya'nın Rusya'ya savaş ilan etmesiyle başladı. Almanya, Rusya'yı hızlı bir şekilde yenmeyi ve Fransa'ya saldırmak için bir cephe açmayı umuyordu. Ancak, Rusya'nın güçlü ordusu ve geniş toprakları, Almanya'nın planlarını altüst etti.
Savaş, 1914'ten 1918'e kadar, iki taraf arasında sürekli çatışmalarla devam etti. Bu çatışmalarda, milyonlarca asker öldü veya yaralandı.

Savaş, 1917'de Rusya'nın savaştan çekilmesiyle birlikte, Almanya'nın lehine döndü. Almanya, Doğu Cephesi'nde ilerlemeye devam etti ve 1918'de Polonya'yı işgal etti.
Savaş, 11 Kasım 1918'de İtilaf Devletleri'nin zaferiyle sona erdi.

Doğu Cephesi'ndeki önemli muharebeler şunlardır:

Tannenberg Muharebesi (26-30 Ağustos 1914)
Masurian Gölü Muharebesi (7-14 Eylül 1914)
Galley Gölü Muharebesi (13 Ağustos 1915)
Gorlitsky Muharebesi (1915)
Kiev Muharebesi (1917)
Brest-Litovsk Antlaşması (3 Mart 1918)

Doğu Cephesi'ndeki savaş, insanlığın tarihindeki en yıkıcı savaşlardan biri olmuştur. Savaşta yaklaşık 6 milyon asker öldü ve 10 milyon asker yaralandı. Savaş, ayrıca, Avrupa'nın siyasi ve ekonomik düzenini kökten değiştirmiştir.

Doğu Cephesi'ndeki savaşın sonuçları, şunlardır:

Rusya'nın savaştan çekilmesi, Almanya'nın lehine bir dönüm noktası oldu.
Savaş, Rusya'nın iç karışıklıklara sürüklenmesine ve 1917 Bolşevik Devrimi'ne yol açtı.
Savaş, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünü hızlandırdı.
Savaş, Avrupa'nın siyasi ve ekonomik düzenini kökten değiştirdi.

3.Japonya-Almanya Cephesi: Japonya ve Almanya arasındaki savaş

Japonya-Almanya Cephesi, Birinci Dünya Savaşı sırasında Japonya ve Almanya arasında gerçekleşen savaş bölgesidir. Bu cephe, savaşın en az bilinen cephesidir.

Savaş, 23 Ağustos 1914'te Japonya'nın Almanya'ya savaş ilan etmesiyle başladı. Japonya, Almanya'nın Çin'deki yayılmacı politikalarına karşıydı. Ayrıca, Almanya'nın İttifak Devletleri'nin yanında savaşa girmesini de tehdit olarak görüyordu.

Japonya, Çin'deki Alman üslerini ele geçirmek için harekete geçti. 7 Kasım 1914'te Japon birlikleri, Almanya'nın Çin'deki en önemli üssü olan Tsingtao'yu ele geçirdi.

Japonya, ayrıca, Pasifik Okyanusu'ndaki Alman kolonilerini de ele geçirmek için harekete geçti. 1914'ün sonunda, Japon birlikleri Almanların Mariana Adaları, Karolina Adaları ve Marshall Adaları'nı ele geçirdi.

Savaş, 11 Kasım 1918'de İtilaf Devletleri'nin zaferiyle sona erdi.

Japonya-Almanya Cephesi'ndeki önemli muharebeler şunlardır:

Tsingtao Muharebesi (7 Kasım 1914)
Mariana Adaları Seferi (1914)
Karolina Adaları Seferi (1914)
Marshall Adaları Seferi (1914)

Japonya-Almanya Cephesi'ndeki savaşın sonuçları, şunlardır:

Japonya, Çin'deki Alman nüfuzunu ortadan kaldırdı.
Japonya, Pasifik Okyanusu'ndaki Alman kolonilerini ele geçirdi.
Japonya, İtilaf Devletleri'nin zaferinde önemli bir rol oynadı.

Japonya-Almanya Cephesi, savaşın en az bilinen cephesidir. Ancak, bu cephe, Japonya'nın Pasifik'teki yükselişinin başlangıcı olarak kabul edilir.

4.Osmanlı Cephesi: Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri arasındaki savaş

Osmanlı Cephesi, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri arasında gerçekleşen savaş bölgesidir. Bu cephe, savaşın en geniş cephelerinden biridir.
Savaş, 29 Ekim 1914'te İtilaf Devletleri'nin Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etmesiyle başladı. İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun İttifak Devletleri'ne katılmasını engellemek ve Orta Doğu'daki nüfuzunu genişletmek istiyordu.

Osmanlı İmparatorluğu, savaşa girmeden önce, İtilaf Devletleri ile bir barış anlaşması imzalamak için girişimlerde bulundu. Ancak, İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşa girmesini engellemek için bu girişimleri reddetti.

Savaş, 1914'ten 1918'e kadar, iki taraf arasında sürekli çatışmalarla devam etti. Bu çatışmalarda, milyonlarca asker öldü veya yaralandı.

Savaş, 11 Kasım 1918'de İtilaf Devletleri'nin zaferiyle sona erdi.

Osmanlı Cephesi'ndeki önemli muharebeler şunlardır:

Çanakkale Muharebeleri (1915)
Kafkasya Cephesi (1914-1918)
Suriye-Filistin Cephesi (1914-1918)
Irak Cephesi (1914-1918)
Hicaz-Yemen Cephesi (1914-1918)

Osmanlı Cephesi'ndeki savaşın sonuçları, şunlardır:

Osmanlı İmparatorluğu, savaştan yenik çıktı ve topraklarının büyük bir bölümünü kaybetti.
Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü, Orta Doğu'da yeni bir siyasi düzenin kurulmasına yol açtı.
Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açtı.

Osmanlı Cephesi, savaşın en önemli cephelerinden biridir. Bu cephe, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşüne ve Orta Doğu'nun yeniden şekillenmesine yol açtı.

Osmanlı Cephesi'ndeki savaşın bazı önemli olayları şu şekilde sıralanabilir:

Çanakkale Muharebeleri: Osmanlı İmparatorluğu, Çanakkale Boğazı'nı geçerek İstanbul'u ele geçirmek isteyen İtilaf Devletleri'ni durdurdu. Bu muharebe, İtilaf Devletleri'nin savaşta bir dönüm noktası oldu.
Kafkasya Cephesi: Osmanlı İmparatorluğu, Rusya'ya karşı savaştı. Bu cephede, Osmanlı İmparatorluğu bazı başarılar elde etti, ancak 1917'de Rusya'nın savaştan çekilmesi üzerine, cephe İtilaf Devletleri'nin lehine döndü.
Suriye-Filistin Cephesi: Osmanlı İmparatorluğu, İngiltere ve Fransa'ya karşı savaştı. Bu cephede, Osmanlı İmparatorluğu bazı başarılar elde etti, ancak 1918'de İngiliz ve Fransız kuvvetlerinin Suriye ve Filistin'i ele geçirmesi üzerine, cephe İtilaf Devletleri'nin lehine döndü.
Irak Cephesi: Osmanlı İmparatorluğu, İngiltere'ye karşı savaştı. Bu cephede, Osmanlı İmparatorluğu bazı başarılar elde etti, ancak 1917'de İngiliz kuvvetlerinin Bağdat'ı ele geçirmesi üzerine, cephe İtilaf Devletleri'nin lehine döndü.
Hicaz-Yemen Cephesi: Osmanlı İmparatorluğu, Arap milliyetçilerine karşı savaştı. Bu cephede, Osmanlı İmparatorluğu bazı başarılar elde etti, ancak 1918'de Arap milliyetçilerinin Mekke ve Medine'yi ele geçirmesi üzerine, cephe İtilaf Devletleri'nin lehine döndü.

5.Afrika Cephesi: Almanya ve İtilaf Devletleri arasındaki savaş

Afrika Cephesi, I. Dünya Savaşı sırasında Almanya ve İtilaf Devletleri arasında gerçekleşen savaş bölgesidir. Bu cephe, savaşın en geniş cephelerinden biridir.

Savaş, 4 Ağustos 1914'te Almanya'nın Belçika'yı işgaliyle başladı. Almanya, Belçika'yı işgal ederek Fransa'ya daha kısa bir yol açmayı umuyordu. Ancak, Belçika ordusu ve İngiliz kuvvetlerinin direnişiyle karşılaştı.

Bu sırada, Almanya'nın Afrika'daki sömürgeleri de tehdit altındaydı. İtilaf Devletleri, Almanya'nın Afrika'daki sömürgelerini ele geçirmek için harekete geçti.

Savaş, 1914'ten 1918'e kadar, iki taraf arasında sürekli çatışmalarla devam etti. Bu çatışmalarda, milyonlarca asker öldü veya yaralandı.
Savaş, 11 Kasım 1918'de İtilaf Devletleri'nin zaferiyle sona erdi.

Afrika Cephesi'ndeki önemli muharebeler şunlardır:

Togo Muharebesi (26 Ağustos 1914)
Kamerun Muharebesi (28 Ağustos 1914)
Afrika Boynuzu Muharebeleri (1914-1918)
Sudan Muharebeleri (1915-1918)
Doğu Afrika Muharebeleri (1914-1918)
Libya Muharebeleri (1914-1918)

Afrika Cephesi'ndeki savaşın sonuçları, şunlardır:

Almanya, Afrika'daki sömürgelerinin büyük bir bölümünü kaybetti.
İtilaf Devletleri, Afrika'daki nüfuzunu genişletti.
Afrika'da yeni siyasi düzenin kurulmasına yol açtı.

Afrika Cephesi, savaşın en önemli cephelerinden biridir. Bu cephe, Almanya'nın Afrika'daki sömürgelerinin kaybına ve Afrika'da yeni siyasi düzenin kurulmasına yol açtı.

Afrika Cephesi'ndeki savaşın bazı önemli olayları şu şekilde sıralanabilir:

Togo Muharebesi ve Kamerun Muharebesi: Bu muharebelerde, Almanya'nın Afrika'daki sömürgeleri, İtilaf Devletleri tarafından hızlı bir şekilde ele geçirildi.
Afrika Boynuzu Muharebeleri: Bu muharebelerde, İngiltere, İtalya ve Osmanlı İmparatorluğu arasında çatışmalar yaşandı. Bu muharebeler, İtilaf Devletleri'nin zaferiyle sonuçlandı.
Sudan Muharebeleri: Bu muharebelerde, İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu'nu Sudan'dan çekilmeye zorladı.
Doğu Afrika Muharebeleri: Bu muharebelerde, Almanya ve İngiltere arasında uzun ve kanlı çatışmalar yaşandı. Bu muharebeler, İngiltere'nin zaferiyle sonuçlandı.
Libya Muharebeleri: Bu muharebelerde, İtalya, Osmanlı İmparatorluğu'nu Libya'dan çekilmeye zorladı.

Savaş, insanlığın tarihindeki en yıkıcı savaşlardan biri olmuştur. Savaşta yaklaşık 16 milyon kişi ölmüş ve 20 milyon kişi yaralanmıştır. Savaş, ayrıca, Avrupa'nın siyasi ve ekonomik düzenini de kökten değiştirmiştir.

Savaş, aşağıdaki sonuçlara yol açmıştır: