SÜPER KUPA VE TARİHÇESİ
Türkiye Süper Kupa, Türk futbolunun iki büyük takımı Süper Lig şampiyonu ve Türkiye Kupası galibinin karşılaştığı, her yıl düzenlenen bir futbol organizasyonudur.
1966’dan 2023'e kadar, Türkiye Süper Kupa farklı takımlar tarafından kazanılmış, Galatasaray en çok zaferi elde eden takım olmuştur.
TÜRKİYE SÜPER KUPA NEDİR?
Türkiye Süper Kupa, her yıl Süper Lig şampiyonu ile Türkiye Kupası galibi arasında oynanan, bir karşılaşmadır.
Türkiye Süper Kupa, her yıl futbolseverlerin büyük bir merakla beklediği, Türk futbolunun zirvesindeki iki takımın mücadelesine sahne olan, prestijli ve heyecan verici bir organizasyondur. Bu özel etkinlik, Süper Lig'in şampiyonunu ve Türkiye Kupası'nın galibini bir araya getirerek, yeni sezonun adeta bir açılış seremonisi niteliği taşır.
1966 yılında Cumhurbaşkanlığı Kupası ismiyle futbol dünyasına giriş yapan bu karşılaşma, 1998 yılına kadar her sene futbol takviminin vazgeçilmez bir parçası olarak düzenlenmiştir.
98’den sonra bir süreliğine ara verilen bu gelenek, 2006 yılından itibaren "Türkiye Süper Kupası" adı altında futbol takvimimizdeki yerini yeniden almıştır. O tarihten bu güne kadar Türkiye Süper Kupa, her yıl, futbolseverlerin beklentilerini karşılayan bir şölene olarak takip edilegelmiştir.
Türkiye Süper Kupa, takımların sezon öncesi form durumlarını gözlemlemek ve taktiksel deneyler yapmak için de bir fırsat sunar. Bu maç, aynı zamanda teknik direktörler için, yeni transferlerin uyum sürecini değerlendirmek ve takım dinamiklerini sınamak adına önemli bir platform olma özelliği taşır.
Süper Kupa'nın getirdiği rekabet ve kazanma arzusu, takımlar için moral ve motivasyon kaynağı olmakla kalmaz, taraftarlara da yeni sezonun ilk kupasını kazanmanın sevincini yaşama şansı sunar.
TÜRKİYE SÜPER KUPA TARİHÇESİ
Türkiye Süper Kupa tarihçesi, Türk futbolunun köklü geleneklerinden birini yansıtır. İlk olarak 1966'da, 1965-66 sezonunun lig ve kupa şampiyonları Beşiktaş ile Galatasaray'ın karşılaşmasıyla başlayan bu serüven, Galatasaray'ın zaferiyle kupanın ilk sahibini bulmasını sağladı.
Başlangıçta Cumhurbaşkanlığı Kupası adı altında yürütülen bu rekabet, 1981 ve 1982 yıllarında (12 Eylül dönemi) Devlet Başkanlığı Kupası ismiyle anıldı. 1998 yılına dek 33 kez oynanan Türkiye Süper Kupa, bu 33 yıllık dönemde Galatasaray, 10 kez galibiyet kazanarak kupayı en çok kazanan takım ünvanını elde etti.
9 yıl süren bir aradan sonra, Süper Kupa ismiyle yeniden düzenlenmeye başlayan organizasyon, futbol takviminin Mayıs-Haziran döneminden Ağustos ayına taşınmıştır.
Türkiye Süper Kupa Ankara sınırlarından çıkarılmış, bu şekilde hem yurt içinde hem de yurt dışında düzenlenerek ulusal bir boyut kazanmıştır.
Bu anlamlı ve heyecan verici mücadeleler dizisi, Türkiye Süper Kupa mücadelesinin salt bir futbol organizasyonu olmanın ötesinde, Türk futbolunun zengin tarihini ve kültürünü kutlayan bir geleneğe dönüştüğünün kanıtıdır.
TÜRKİYE SÜPER KUPASININ ÖNEMİ
Türkiye Süper Kupası, yıl boyu süren çetin mücadelelerin ardından Süper Lig şampiyonu ile Türkiye Kupası'nın sahibini karşı karşıya getirir. Bu, bir yandan takımların sezon içindeki performansını taçlandırırken, diğer yandan yeni sezonun başlangıcına damgasını vuran bir törensel havaya bürünür.
Kupanın kaldırılması, bir önceki sezona ait zaferlerin resmiyet kazandığı, futbolcuların ve taraftarların emeklerinin en üst düzeyde takdir edildiği anı temsil eder. Türk futbol kültüründe Türkiye Süper Kupa özel bir yere sahiptir; çünkü bu, sadece bir takımın değil, bir topluluğun, bir şehrin hatta bazen bir bölgenin gururunu ve sevincini ifade eden bir zafer sembolüdür.
Aynı zamanda, Türkiye Süper Kupası, futbolun birleştirici ve coşku yaratan gücünü en iyi şekilde yansıtan etkinliklerden biridir. Rakip takımların taraftarlarını aynı tribünlere çeker, ülke genelinde futbolseverler arasında birlik ve beraberlik duygusunu pekiştirir.
Kupa, yalnızca sahada bir mücadele olarak kalmaz; aynı zamanda futbolun estetik ve toplumsal değerlerini sergiler. Bu kupanın kazanılması, takımlar için prestijli bir unvan ve taraftarlar için yıllar boyu anlatılacak bir destan anlamına gelir.
TÜRKİYE SÜPER KUPA KURALLARI
Türkiye Süper Kupa'nın formatı ve kuralları, turnuvanın temelini oluşturur ve bu heyecan dolu mücadelenin her yıl adil bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.
Kupa, önceki sezonun Süper Lig şampiyonu ile Türkiye Kupası sahibini bir araya getirir. Böylece sahada yalnızca en iyi performansı sergileyen takımlar yer alır. Eğer bir takım hem ligi hem de Türkiye Kupası'nı kazanmışsa, bu durumda Süper Lig şampiyonu, Türkiye Kupası finalinde mağlup olan takımla karşı karşıya gelir. Bu, her iki başarının da kutlanmasını ve bir sezonun tüm zorluklarının ardından iki farklı şampiyonun sahada yarışmasını sağlar.
Maçın oynanış biçimi standart futbol kurallarını takip eder, ancak bu özel etkinlik için belirlenmiş özel kurallar da bulunur. Normal süresi içinde bir galibin belirlenememesi halinde, maç uzatmalara gider. Uzatma dakikalarında da eşitlik bozulmazsa, kazananı belirlemek için penaltı atışlarına başvurulur.
Bu kurallar, her iki takım için de eşit şans sunarak, mücadelenin en adil şekilde sonuçlanmasını amaçlar. Süper Kupa, bu kurallar çerçevesinde her yıl futbolun ruhunu, rekabetini ve adil oyununu vurgulayan bir şölen olarak Türk futbol takvimindeki yerini alır.
1966-2023 ARASI TÜRKİYE SÜPER KUPA İSTATİSTİKLERİ
Kulüp
Kazandığı Maç Sayısı
Kaybettiği Maç Sayısı
Kazanma Yüzdesi
Şampiyonluk yılları
Galatasaray
16
9
%64
1966, 1969, 1972, 1982, 1987, 1988, 1991, 1993, 1996, 1997, 2008, 2012, 2013, 2015, 2016, 2019
Trabzonspor
10
3
%77
1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1983, 1995, 2010, 2020, 2022
Beşiktaş
9
12
%43
1967, 1974, 1986, 1989, 1992, 1994, 1998, 2006, 2021
Fenerbahçe
9
9
%50
1968, 1973, 1975, 1984, 1985, 1990, 2007, 2009, 2014
Göztepe
1
1
%50
1970
Akhisar Belediye Spor
1
1
%50
2018
MKE Ankaragücü
1
1
%50
1981
Eskişehirspor
1
0
0
1971
Konyaspor
1
0
0
2017
Bursaspor
0
3
%0
Altay
0
2
%0
Antalyaspor
0
1
%0
Gençlerbirliği
0
1
%0
Kocaelispor
0
1
%0
Sakaryaspor
0
1
%0
Kayserispor
0
1
%0
İstanbul Başakşehir
0
1
%0
Sivasspor
0
1
%0
En çok karşılaşan takımlar
Maç sayısı
Takım
Takım
Karşılaştıkları finaller
8
Beşiktaş (3)
Galatasaray (5)
1966, 1982, 1991, 1993, 1994, 1998, 2006, 2016
6
Fenerbahçe (3)
Galatasaray (3)
1973, 1985, 1996, 2012, 2013, 2014
6
Beşiktaş (2)
Fenerbahçe (4)
1974, 1975, 1989, 1990, 2007, 2009, 2011
4
Fenerbahçe (1)
Trabzonspor (3)
1978, 1979, 1983, 1984
3
Beşiktaş (1)
Trabzonspor (2)
1977, 1992, 1995
TÜRKİYE SÜPER KUPA FİNALİNİ EN ÇOK KAZANAN TAKIM HANGİSİDİR VE KAÇ KEZ KAZANMIŞTIR?
Türkiye Süper Kupa finalini en çok kazanan takım, 16 kez ile Galatasaray'dır. Sarı-kırmızılı ekip, bu prestijli kupayı ilk olarak 1966 yılında müzesine götürmüş ve sonrasında 1969, 1972, 1982, 1987, 1988, 1991, 1993, 1996, 1997, 2008, 2012, 2013, 2015, 2016 ve en son 2019 yıllarında olmak üzere kupayı toplamda 16 defa kazanarak rekorun sahibi olmuştur. Bu başarılarıyla Galatasaray, Türkiye Süper Kupa'nın en fazla zafer yaşayan ve turnuvanın tarihine adını altın harflerle yazdıran takımı olarak öne çıkar.
TÜRKİYE SÜPER KUPA FİNALİNE EN ÇOK KATILAN TAKIM HANGİSİDİR?
Türkiye Süper Kupa finaline en çok katılan takım, 25 kez ile Galatasaray'dır. Galatasaray, 1966 yılındaki ilk katılımından başlayarak, 1969, 1971, 1972, 1973, 1976, 1982, 1985, 1987, 1988, 1991, 1993, 1994, 1996, 1997, 1998, 2006, 2008, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2018 ve 2019 yıllarında olmak üzere toplamda 25 kez Türkiye Süper Kupa finalinde mücadele etmiştir. Bu sayı ile Galatasaray, turnuvada en çok final oynama rekorunun da sahibidir.
TÜRKİYE SÜPER KUPA TARİHİNDE ÜST ÜSTE EN ÇOK KAZANAN TAKIM HANGİSİDİR?
Türkiye Süper Kupa'da üst üste en çok kazanan takım, 5 kez ile Trabzonspor'dur. Bu başarılı seriyi 1976, 1977, 1978, 1979 ve 1980 yıllarında gerçekleştirmiştir.
TÜRKİYE SÜPER KUPA TARİHİNDE EN ÇOK KAZANMA BAŞARISI GÖSTEREN TEKNİK DİREKTÖR KİMDİR?
Türkiye Süper Kupa'da en çok kazanan teknik direktör, beş kez ile Fatih Terim'dir. Terim, bu başarıyı Galatasaray'ın başında 1996, 1997, 2012, 2013 ve 2019 yıllarında elde etmiştir.
TÜRKİYE SÜPER KUPA TARİHİNDE KAYDEDİLEN EN FARKLI GALİBİYETLER HANGİ MAÇLARDA GERÇEKLEŞMİŞTİR?
Türkiye Süper Kupa'da en farklı galibiyetler şu maçlarda kaydedilmiştir:
- Galatasaray, 1972'de Ankaragücü'nü 3-0 mağlup etmiştir.
- Beşiktaş, 1974'te Fenerbahçe'yi 3-0 ile geçmiştir.
- Trabzonspor, 1980'de Altay'ı 3-0 yenmiştir.
- 1996'da Galatasaray, Fenerbahçe'yi yine 3-0 mağlup etmiştir.
- 2010 yılında Trabzonspor, Bursaspor karşısında 3-0'lık bir galibiyet almıştır.
- En son olarak Trabzonspor, 2022'de Sivasspor'u 4-0 gibi büyük bir farkla yenmiştir.
SÜPER LİGİ VE TÜRKİYE KUPASI’NIN KAZANAN AYNI TAKIM OLDUĞUNDA TÜRKİYE SÜPER KUPA HANGİ TAKIMLAR ARASINDA OYNANIR?
Bir takım hem Süper Lig'i hem de Türkiye Kupası'nı kazandığında, Türkiye Süper Kupa, Süper Lig şampiyonu ile Türkiye Kupası finalinde mağlup olan finalist takım arasında oynanır. Bu durum, kupa kazanma fırsatını kaçıran takıma ikinci bir şans verir ve futbolun rekabetçi ruhunu destekler.
2006-2023 ARASINDA TÜRKİYE SÜPER KUPA HANGİ TAKIMLAR TARAFINDAN KAZANILDI?
- 2006 yılında Beşiktaş,
- 2007 ve 2009 yıllarında Fenerbahçe,
- 2008 yılında Galatasaray,
- 2010 yılında Trabzonspor kupayı kazandı.
- 2011 yılında şike davası nedeniyle maç oynanmadı.
- 2012 ve 2013 yıllarında Galatasaray üst üste kazanarak dominasyonunu sürdürdü.
- 2014 yılında Fenerbahçe, Galatasaray'ı penaltılarda yenerek kupayı aldı.
- 2015 ve 2016 yıllarında Galatasaray yeniden zaferler elde etti.
- 2017'de Konyaspor ve 2018'de Akhisarspor kupanın yeni sahipleri oldular.
- 2019 yılında Galatasaray, lig ve kupa şampiyonu olarak Akhisar Belediyespor'u yenerek kupayı kazandı.
- 2020'de Trabzonspor ve 2021'de Beşiktaş kupayı kaldırdı.
- 2022 yılında Trabzonspor, Sivasspor karşısında zaferle kupanın sahibi oldu.
