Köy Enstitüleri

Rahmetli büyük babam, köy enstitülerinin yetiştirdiği köy öğretmenlerindendi. Anlattıklarıyla ve öğrendikleriyle hep gurur duydum. Bilinen eğitim anlayışının aksine; 1964 senesinde otomatik zamanlayıcıyı kullanarak fotoğraflar çekmiş mesela. Bazılarını gördüm. Enstitüde öğretmişler fotoğraf çekmeyi. Ya da çoçukken doktorun yazdığı penisilin iğnelerini o vururdu bize mesela. Nerden bildiğini sorunca da; "e köye atanırdık biz. öğretmen olurdu ama her köyde kasabaya yakın değildi. şimdiki gibi sağlık ocağı da doktor da yoktu köylerin çoğunda. mecbur öğretmenler yapardı köyün belkide en okumuşları oldukları için. Zaten onu da okulda öğrettiler bize."derdi. Okul dediği Köy Enstitüsü işte...


Size biraz tarihini aktarmak istedim.

Yukardaki görsel büyük babamın okulundan.

Buyurun yazıya...

Türkiye'de köy enstitüleri, eğitim alanında önemli bir reform hareketinin bir parçası olarak 1940'larda kurulan okullardır. Köy enstitüleri, dönemin eğitim anlayışına karşı bir tepki olarak ortaya çıktı. İlk köy enstitüsü, 17 Ekim 1940 tarihinde Bolu'da açıldı ve ardından Türkiye genelinde birçok köy enstitüsü kuruldu.
Köy enstitüleri, öncelikle kırsal bölgelerdeki köy çocuklarına eğitim sağlamayı amaçlayan bir modeli benimsedi. Bu okullar, öğrencilerine sadece temel eğitimi değil, aynı zamanda tarım, hayvancılık, zanaat, el sanatları gibi becerileri de öğretmeyi hedefledi. Böylece, köy enstitüleri öğrencileri, kendi köylerine dönerek hem tarım ve hayvancılık faaliyetlerine katkıda bulunacak hem de topluluklarına liderlik edecek donanıma sahip olacaklardı.
Köy enstitüleri, öğrencilere eğitimlerinin yanı sıra toplumsal sorumluluk, dayanışma ve kolektif çalışma gibi değerleri de aşılamayı amaçlıyordu. Bu okullar, öğrencilere sadece bireysel başarı değil, aynı zamanda toplumlarına hizmet etme sorumluluğunu da öğretmeyi amaçlayan bir pedagoji anlayışına sahipti.
Ancak, köy enstitüleri zamanla ideolojik tartışmalara ve eleştirilere maruz kaldı. Özellikle siyasi değişiklikler ve ideolojik farklılıklar nedeniyle, 1950'lerin sonlarına doğru köy enstitüleri kapatılmaya başlandı. 1954 yılında yayımlanan 657 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile köy enstitüleri kapatılarak yerine köy ilkokulları açılması kararı alındı.
Bugün köy enstitüleri, Türkiye'nin eğitim tarihinde önemli bir dönemeç olarak değerlendirilir. Tartışmaların odağı olmuş olmalarına rağmen, köy enstitüleri döneminin eğitim anlayışına ve toplumsal yapıya etkisi büyük bir öneme sahiptir