Aile Dizimi Nedir? Aile Dizimi Terapisi Neden Yapılır?
Aile Dizimi Nedir ve Neden Önemlidir?
Aile dizimi, psikoterapi, geleneksel danışmanlık ve koçluk seanslarını tamamlar nitelikte bir yöntemdir. Bu terapiye göre bireylerin psikolojik durumları, doğdukları aile tarafından belirlenir. Alman psikoterapist Hellinger'e göre ailede doğru tek düzen vardır.
Bu da hiyerarşik sıralamadır. Hiyerarşik sıralama, aile üyelerinde huzur ve istikrarı sağlar. Aile üyelerinden birinin sıradanlıktan ayrılması sorunlara yol açabilir. Bu sorunlar nesiller boyu sürebilir. Yani aile dizimindeki bir bozulma psikolojik bozukluklara yol açabilir. Bir sonraki kuşaklar da bunlardan etkilenebilir.
Aile dizimi terapisi ile kişi, ailesindeki gizli dinamikleri, ilişkiler üzerindeki stres faktörlerini ele alabilir ve sonucunda iyileşme aşamasına ulaşabilir. Kişilerin endişe ve sorunlarını farklı bir perspektiften görmesini sağlar. Aile diziminin diğer terapötik yöntemlere göre daha az kısıtlayıcı olduğuna ve insanların farklı alternatif çözümleri görmesine olanak tanıdığı düşünülür.
Akrabalarınız, kan bağınızın olduğu ve dolayısıyla en güçlü bağa sahip olduğunuz insanlardır. Kan bağı yalnızca fiziksel olarak değil, duygusal olarak da ortak özellikleri barındırmanızı sağlar.
Aile diziminin amaçlarından birisi de, derinde değiştirilemeyecek kadar güçlü sevgiyi, sadakati ve bağlılığı yeniden hatırlatmasıdır.
Aile Dizimi Türleri Nelerdir?
Bir aile dizimi, danışan ve aile üyelerini içerebilir ve genellikle bir grup ortamında yapılır. Aile dizimi, grup ayarı, bireysel ayar şeklinde iki türde yapılabilir.
- Grup Ayarı: Burada terapist aile üyelerinin tavırlarını ve sözlerini yönlendirir, ancak bu bazen çok az konuşmayı gerektirebilir. Danıan, akrabalarıyla doğrudan iletişime de geçebilir, isterse kenara çekilip etkileşimlerin gelişimini de izleyebilir.
- Bireysel Ayar: Danışan, çeşitli aile üyelerini temsil etmek için, temsili oyuncaklar kullanarak kum tepsisi terapisi ile canlandırabilir. Aynı zamanda aile ağaçlarını çizerek ve aile içerisindeki dinamikleri göstererek sanat terapisini de kullanabilir. Bireysel ayarda aile dizimi, danışanın diğer aile üyeleriyle etkileşime girmesine izin vermez. Ancak terapist ve danışan, aile ilişkilerini haritasını çıkarabilir ve kişilerin tavırlarını fark etmek için uzun bir süre boyunca birlikte çalışabilir.
Aile Diziminin Faydaları Nelerdir?
Aile dizi, çözülmesi gereken çeşitli sorunlar ve duygusal olaylar için kullanılabilir. Bu terapi yönteminde pek çok fayda bulunur. Aile dizimi aşağıdaki sorunlara çözüm bulabilir:
- Endişe,
- Bağımlılık,
- Kötü alışkanlık,
- Depresyon,
- Olumsuz ilişkiler,
- Boşanma,
- Boşandıktan sonra çocukların sorunları,
- Suistimal,
- Yas,
- Takıntılı düşünceler,
- Finansal problemler,
- İş yerinde başarısızlık,
- Travma,
- Fobiler,
- Aşırı suçluluk,
- Enerjide veya duygularda tıkanmalar,
- Ailede işlev bozuklukları,
- Ebeveyn zorlukları.
Aile Dizimi Terapisi Nasıl Çalışır ve Uygulanır?
Aile dizimi diğer aile terapilerinden farklı olarak, genellikle tek bir aile üyesi veya ailenin diğer üyeleriyle sorun yaşayan çiftlerin katılmasıyla yapılır. Terapide başka hiçbir aile üyesi yoktur ve terapiye herhangi bir müdahalede bulunamazlar. Terapi sırasında, birbirleriyle akrabalık bağı olmayan kişiler bir oturumda olur.
Buradaki kişilerin hepsi kendi ailelerindeki sorunları düzeltmek ister. Oturumda herkes aynı anda bir ailenin sorunlarına odaklanır ve onun hakkında konuşulur. Oturum sırasında gruptaki her bir kişi, ailesindeki bir kişinin rolünü üstlenir. Danışmanlar rolünü yaptıkları aile üyelerinin hakkında bilgiler verir. Buradaki amaç temsil ettikleri kişilerle empati kurmak ve onları nasıl hissettiklerini anlamaktır.
Bunu yaparak ailenin dinamiklerini gözlemler ve daha önce düşünmediği yeni fikirlerle bağlantılar kurabilir. Diğer aile üyelerini canlandıran kişiler, bireyleri tanımadıkları ya da az tanıdıkları için, yeni yaklaşımlar ve öneriler sunabilirler.
Bu danışan için çok aydınlatıcı bir deneyim olabilir. Aile dizimi terapisinden yalnızca danışan değil, diğer kişiler de faydalanır. Temsil ettikleri ancak tanımadıkları kişileri canlandırırken, hiç düşünmedikleri fikirleri tanıma fırsatı yakalayabilirler. Bu da kendi sorunlarına çözüm olabilir.
Aile dizimine bir örnek verilecek olursa; Bir terapiste danışan tüm danışmanların aile geçmişleri hakkında kısa bir görüşme yapılır ve aile ağacını belirlemesi için ödevler verilir. Bu kısa görüşmede aile dizi terapisinde hangi tür bir sistem uygulanacağı belirlenir.
Bu belirlemede şu anki olan aileyi yeniden tasvir etmek veya geçmişteki aile sistemini tasvir etmek arasında seçim yapılır. Danışan buna karar verdikten sonra, diğer danışanlar arasındaki kendisine kimin eşlik edeceğini seçer. İlla ki bir insan olmak zorunda değildir. Danışanın isteğine göre cansız bir varlık da kişileri canlandırabilir. Her şey ayarlandıktan sonra danışanlar canlandırmaya başlar. Bu şekilde aile içerisindeki sorunların düzelebileceği düşünülür.
Aile Dizimi Zararları Nelerdir?
Aile dizimi hakkında bazı olumsuz düşünceler vardır. Bu düşüncelere göre aile dizimi, ataerkil görüşe dayanır ve bu da ailedeki sorunun karşı tarafın hatası olduğuna varmak demektir. Diğer olası zararlar ise şu şekilde sıralanabilir.
- Aile dizimi terapisi bilimsel olarak kanıtlanmış bir olgu değildir ve belirsizlikleri bulunur. Böyle oluşu terapinin güvenilirliğinin sorgulanmasına yol açabilir.
- Terapi aile içindeki dinamikleri ve sorunları ortaya çıkardığı ve bunlara odaklandığı için aile üyelerinin farklı algılanmasına yol açabilir.
- Eğer aile dizimi terapisini yapan terapist yeterince bilgili, deneyimli değilse aile içinde daha fazla sorun oluşmasına yol açabilir. Bu yüzden, başvurulan terapistin eğitimi, deneyimleri dikkatlice incelenmeli ve ona göre bir seçim yapılmalıdır.
- Terapi aile üyelerinin arasındaki güvensizliği arttırabilir. Ailedeki kişi veya kişiler verilen önerilere şüpheci olabilir. Bu da, terapinin amacına ulaşmasının önüne geçebilir.
- Aile dizimi terapisinde kişilerin davranışları gözler önüne serildiği için, kişilerde rahatsızlık yaratabilir. Bu yüzden kişiler duygularını açığa çıkarmada isteksiz davranabilir ve terapiyi stresli buldukları için yapmak istemeyebilir.
Farklı terapi yöntemlerinde olduğu gibi, aile diziminde de olabilecek faydalar ve zararlar vardır. Bu yüzden terapiye başlamadan önce iyice düşünülmesi ve aile üyelerinin beklentilerini karşılayıp karşılamadığına bakılmalıdır. Aynı zamanda görüşülen terapistin, aileye uygunluğuna da bakılması tavsiye edilir.
Aile Dizimi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
AILE DIZIMI TERAPISINDE HANGI TEKNIKLER UYGULANIR?
Aile dizimi terapisinde farklı teknikler kullanılabilir. Bunlar rol yapma, aile ağaçları yapma, çözüme odaklanma, duyguları ifade etme şeklinde sıralanabilir. Her ailenin yapısı farklı olduğu için, duruma uygun olan teknikler seçilir ve uygulanır.
AILE DIZIMI GÜVENLI MI?
Aile dizimi, danışanın aile içindeki rolleri ve çatışmaları anlamasına yardımcı olur. Kişiyi geçmişe götürmeden aile sorunlarını çözmeye yardımcı olur. Geçmişteki travmalarını tekrar danışana yaşatmadığı için güvenli olabilir.
AILE DIZIMI KAÇ SEANS YAPILIR?
Aile dizimi iyileşme gerektiren aile ilişkilerinde genel olarak 2 ile 4 seans arasında değişiklik gösterir. Her terapi seansında 2 ile 5 arasında ilişki ele alınabilir. İlk seanlar bir iki hafta arayla yapılabilirken, bazen de ay arası verilebilir.
AILE DIZIMI TERAPISINE KIMLER KATILIR?
Aile dizimi terapisine katılanlar gerçek aile üyelerinden oluşmaz. Aile dizimi terapisi 25 kişilik gruplar halinde yapılabilir. 25 kişilik gruptan 15 kişi aktif roldedir. Geri kalan katılımcılar bu dört ailenin üyelerini temsil eder.
AILE DIZIMI YAPTIRANLARIN YORUMLARI NEDIR?
Aile dizimi terapisi yaptıranlar, terapiden sonra korkularının, zayıflıklarının yerine pozitif duygular geçtiğini belirtir.
