Kripto Cüzdan Rehberi
Merhaba Bulbapp okurları.
Blockchain teknolojisi, dijital para işlemlerini giderek daha kullanışlı, pratik ve erişilebilir hale getirdi. Ancak kripto kullanıcılarının sayısı arttıkça kripto para birimleriyle ilgili siber hırsızlık oranları da artıyor. Bu nedenle kripto para biriminin nasıl çalıştığını, nasıl saklandığını ve ister dijital ister fiziksel olsun bir kripto cüzdanında nelere bakılması ve dikkat edilmesi gerektiğini anlamak çok önemlidir.
Bu kılavuzda sırasıyla:
- Kripto cüzdanı nedir?
- Kripto cüzdanları nasıl çalışır?
- Kripto cüzdan türleri nelerdir?
- Kripto cüzdanı nasıl kurulur?
- Bir kripto cüzdanında nelere dikkat edilmeli?
sorularına cevap bulacaksınız.
Kripto Cüzdanı Nedir?
Kripto para cüzdanları veya basitçe kripto cüzdanları, yatırımcıların bir blockchain ile etkileşime geçmek için gereken güvenli dijital kodları sakladığı yerlerdir. Adlarının sizi inandırmasına rağmen, kripto para birimlerini aktif olarak saklamazlar.
Kripto cüzdanlarının adresinizle ilişkili kriptoyu blok zincirinde bulması ve onunla etkileşime girmeleri gerekir. Aslında kripto cüzdanlar, defter oldukları kadar bir cüzdan da değiller. Bir blockchain ağındaki sahibinin kimliği ve hesabı olarak işlev görüyorlar ve işlem geçmişine erişim sağlıyorlar.
Kripto Cüzdanları Nasıl Çalışır?
Birisi kripto cüzdanınıza Bitcoin, Eth, Bnb veya başka türde bir dijital para birimi gönderdiğinde, aslında herhangi bir para transferi yapmıyorsunuz demektir. Yaptıkları şey, cüzdanınızın adresine sahiplik hakkının imzalanmasıdır. Yani blockchaindeki kriptonun artık kendi adresine değil, sizin adresinize ait olduğunu doğruluyorlar.
Bu işlem için iki dijital kod gereklidir: Bir genel (public key) anahtar ve bir özel (private key) anahtar.
Genel anahtar, kripto cüzdan sağlayıcısı tarafından otomatik olarak oluşturulan bir dizi harf ve rakamdan oluşur.
Örneğin, bir ortak anahtar şu şekilde görünebilir: bnb10t97cn3zwfue8emqxquwzhfgc0f4nu74lx4quw
Özel anahtar, sayı ve harflerden oluşan başka bir dizidir ancak yalnızca cüzdan sahibinin bilmesi gerekir.
Örneğin, bir ortak anahtar şu şekilde görünebilir: 4871d8b01b7dbbaa2d952f4b6aa184aa9fcec4aeb3f5be53e6e8d48503351c02
Kripto veya blockchain cüzdanını bir e-posta hesabı olarak düşünün. Bir e-posta almak için insanlara e-posta adresinizi vermeniz gerekir. Bu, kripto cüzdanları durumunda genel anahtarınız olacaktır ve herhangi bir blockchain işleminin parçası olmak için onu başkalarıyla paylaşmanız gerekir.
Ancak asla birine e-posta hesabınıza erişmesi için şifreyi vermezsiniz. Kripto cüzdanları için bu şifre, hiçbir durumda başka biriyle paylaşılmaması gereken özel anahtarınızın eşdeğeridir.
Kripto cüzdan kullanıcıları, bu iki anahtarı kullanarak, işlem gören para biriminin veya işlemin bütünlüğünden ödün vermeden işlemlere katılabilirler. Dijital cüzdanınıza atanan genel anahtarın, gönderilen veya alınan tüm fonların kimliğini doğrulamak için özel anahtarınızla eşleşmesi gerekir. Her iki anahtar da doğrulandıktan sonra kripto cüzdanınızdaki bakiye buna göre artacak veya azalacaktır.
Kripto Cüzdan Türleri
Kripto cüzdanları genel olarak iki gruba ayrılabilir: sıcak cüzdanlar ve soğuk cüzdanlar.
Temel fark, sıcak cüzdanların her zaman internete bağlı olması, soğuk cüzdanların ise çevrimdışı tutulmasıdır.
Sıcak Cüzdanlar
Sıcak cüzdanlar internet bağlantısı kesilemeyen dijital araçlardır. Kullanıcılar, para birimlerini izlemek ve ticaret yapmak için bu yazılımlara bir telefondan veya masaüstü bilgisayardan erişebilirler. Bazı sıcak cüzdanlara web üzerinden veya tarayıcı uzantıları aracılığıyla da erişilebilir; bu da onları çok çeşitli cihazlarda kullanabileceğiniz anlamına gelir.
Sıcak cüzdanların en büyük avantajı kolaylık sağlamasıdır.
Genel ve özel anahtarlarınız, cüzdanınızın ilgili uygulamasında veya web sitesinde saklanır ve şifrelenir; dolayısıyla, belirli bir cihazla sınırlı olmadıkça, onlara çevrimiçi bağlantı olan her yerden erişebilirsiniz. Bu erişim kolaylığı, onları daha sık ticaret yapan ve bitcoin harcamayı düşünenler için ideal kılmaktadır.
Sıcak cüzdanlara her zaman çevrimiçi olarak erişilebildiğinden, daha büyük bir siber saldırı riskiyle de karşı karşıya kalırlar. Bilgisayar korsanları, cüzdanınızı destekleyen yazılımdaki gizli güvenlik açıklarından yararlanabilir veya sisteme sızmak için kötü amaçlı yazılım kullanabilir. Bu, özellikle kripto hırsızlarının genel hedefi olan kripto borsalarının barındırdığı web cüzdanları için tehlikelidir.
ARTILARI
- Son derece kullanışlı, internet bağlantısı olan her yerden erişilebilir.
- Özel anahtarı kaybederseniz erişimi kurtarmak, soğuk cüzdanlara göre daha kolaydır.
EKSİLERİ
- Soğuk cüzdanlara göre daha az güvenlidir ve çok çeşitli saldırılara karşı savunmasızdır.
- Saklama cüzdanlarında anahtarlarınız borsanın sunucularında tutulur.
Soğuk Cüzdanlar
Soğuk cüzdanlar, dijital anahtarlarınızı çevrimdışı olarak bir donanım parçası veya kağıt parçası üzerinde saklar. Donanım cüzdanları genellikle bir bilgisayara bağlıyken kripto almanıza, satmanıza ve ticaret yapmanıza olanak tanıyan bir USB sürücü biçiminde gelir. "Kağıt" (Paper Wallet) cüzdanlarda anahtarlarınıza, bir kağıt parçası üzerine yazılmış veya metal gibi başka bir malzeme üzerine kazınmış QR kodlarının çıktısı yoluyla erişilebilir.
Soğuk depo cüzdanları kasıtlı olarak hacklenmesi zor olacak şekilde tasarlanmıştır. Cüzdan sahibi bir tür kimlik avı saldırısına düşmediği sürece, bilgisayar korsanlarının cüzdan sahibinin anahtarlarını uzaktan ele geçirmesinin hiçbir yolu yoktur. Bir hırsızın önce kriptonuza erişmek için kullanılan USB sürücüsünü ele geçirmesi ve ardından bir şekilde şifresini kırması gerekir.
Bu yüksek güvenlik seviyesi, cüzdan sahiplerinin hata yapmasına neden olabilir. USB sürücünüzü veya kağıdınızı kaybederseniz ve özel anahtarınız bir yerde yedeklenmemişse, kriptonuza erişimi etkili bir şekilde kaybetmişsiniz demektir. Bir tohum cümlesi aracılığıyla yeniden erişim kazanmayı mümkün kılan sıcak cüzdanlarla karşılaştırıldığında, iki anahtarlı güvenlik sistemi nedeniyle soğuk cüzdanda erişimin kurtarılması çoğu durumda imkansızdır.
ARTILARI
- Çevrimdışı depolama sayesinde sıcak depolama cüzdanlarından daha güvenlidir.
- Birçok donanım cüzdanı sıcak depolama cüzdanları tarafından desteklenir.
EKSİLERİ
- İşlemler ortalama olarak daha uzun sürer.
- Dijital anahtarlarınızın yedeğini almadan para birimlerini kurtarmak neredeyse imkansızdır.
Kripto Cüzdanı Nasıl Kurulur?
Bir kripto para birimi cüzdanı oluşturmak, genellikle birkaç dakikadan fazla sürmeyen basit bir işlemdir. Sıcak cüzdanlar ve soğuk cüzdanların kurulum süreçleri farklı olduğundan ilk adım, kullanmak istediğiniz kripto cüzdan türünü belirlemektir. Daha sonra aşağıdakileri yapmanız gerekecektir:
Sıcak cüzdanlar için…
1. M-cüzdanı indirin. Herhangi bir yazılımı indirmeden önce cüzdanın yasal olduğundan emin olmalısınız. Kripto dolandırıcılıkları giderek yaygınlaşıyor ve bir cüzdanın arkasındaki şirketin gerçekten var olup olmadığını bilmek önemli. Web cüzdanları için, bilgilerinizi çalmak amacıyla oluşturulmuş sahte bir sürümde değil, doğru web sitesinde olduğunuzu doğrulayın.
2. Hesabınızı ve güvenlik özelliklerinizi ayarlayın. Saklama amaçlı olmayan bir cüzdan kullanıyorsanız, bu, size rastgele 12 ila 24 kelimelik bir kelime dizisi olan özel anahtarınızın verileceği zamandır.
Bunları kaybederseniz veya unutursanız kriptonuza erişemezsiniz.
Kurulum işlemi sırasında veya sonrasında iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) ve biyometrik gibi ek güvenlik araçlarını etkinleştirebilirsiniz.
Saklama cüzdanlarının süreci biraz daha karmaşıktır ve kimliğinizi doğrulamak için Müşterinizi Tanıyın (KYC) adı verilen bir doğrulama sürecinden geçmeniz gerekecektir.
3. Kripto cüzdanınıza para ekleyin. Saklanmayan cüzdanlar için, tüm cüzdanlar fiat para birimiyle doğrudan kripto satın almanıza izin vermediğinden kriptoyu başka bir yerden aktarmanız gerekebilir. Saklama cüzdanlarına gelince, bazı durumlarda kripto satın almadan önce bunları kredi veya banka kartı kullanarak finanse etmeniz gerekecektir.
Soğuk cüzdanlar için…
1. Cüzdanı çevrimiçi satın alın. Soğuk cüzdan satın alırken üçüncü taraf satıcılardan kaçının. Cihaza önceden müdahale edilmesi gibi sorunları önlemek için ürünü doğrudan geliştiriciden satın alın.
2. Cihazın yazılımını yükleyin. Her markanın, kullanılmadan önce donanım cihazına yüklenmesi gereken kendi yazılımı vardır.
Yazılımı şirketin resmi web sitesinden indirdiğinizden emin olun.
Ardından kripto cüzdanınızı oluşturmak için talimatlarını izleyin.
3. Kripto paranızı yatırın. Kripto para borsası gibi başka bir yerden donanım cüzdanınıza kripto aktarmanız gerekecektir. Bazı cüzdanlarda, cihaz masaüstü bilgisayarınıza veya mobil cihazınıza bağlıyken kripto ticareti yapmanıza olanak tanıyan birleşik bir borsa bulunabilir.
Bir kripto cüzdanında nelere dikkat edilmeli?
En iyi kripto para cüzdanını ararken öncelikle kendinize şu soruyu sormanız çok önemlidir:
- Ne sıklıkla ticaret yapıyorum? Kripto para birimiyle günlük olarak mı yoksa ara sıra mı işlem yapacaksınız? Sıcak cüzdanlar, hızları ve pratiklikleri nedeniyle aktif yatırımcılar için daha iyidir. Bununla birlikte, aktif yatırımcılar soğuk cüzdanı bir tür tasarruf hesabı olarak kullanarak para birimlerinin büyük kısmını burada tutarak da yararlanabilirler.
- Ne ticareti yapmak istiyorum? Bitcoin satın almak ve saklamak mı istiyorsunuz yoksa altcoinler ve stabilcoinler gibi farklı kripto para birimi türleriyle mi ilgileniyorsunuz? Seçtiğiniz kripto cüzdanı, ticaret yapmak istediğiniz para birimlerini desteklemeli ve gelecekte ticaret yapmak isteyebileceğiniz diğer para birimlerini ideal olarak barındırmalıdır.
- Ne kadar harcamaya hazırım? Büyük miktarda kripto biriktirmeyi mi planlıyorsunuz? Donanım cüzdanları bunun için idealdir, ancak (çoğu ücretsiz olan) sıcak cüzdanların aksine, cüzdanın kendisine sahip olmak için ön ödeme gerektirirler. Bazı sıcak cüzdanların kripto alım satım ücretleri daha yüksektir ancak daha hızlı işlemler veya daha fazla işlevsellik sunarlar.
- Bir cüzdanda hangi işlevselliğe ihtiyacım var? Kriptoyla ilgili, sadece ticaret yapmanın ötesinde spesifik bir şey yapmayı planlıyor musunuz? Örneğin, kriptolarıyla pasif olarak para kazanmak isteyen yatırımcılar, kripto ödünç verme, stake etme ve yatırma işlemlerine olanak tanıyan cüzdanlar aramalıdır.
Yukarıdaki soruları araştırdıktan sonra, bir kripto cüzdanında nelere dikkat edilmesi gerektiğine dair bazı genel öneriler:
1. Desteklenen para birimleri - Desteklenen para birimleri için temel kural "ne kadar çok olursa o kadar iyi"dir. Yalnızca Bitcoin ticareti yapmakla ilgilenmiyorsanız (bu durumda özellikle bir Bitcoin cüzdanı aramalısınız), Ethereum, BNB ve Solana gibi daha popüler altcoinlerden en az birkaçını destekleyen bir cüzdan tercih etmenizi öneririz.
2. Erişilebilir arayüz - İster kripto para konusunda deneyimli ister yeni başlayan biri olun, erişilebilir, sezgisel bir kullanıcı arayüzü her zaman memnuniyetle karşılanır. Temel ticarete başlamanız için sizi zor durumda bırakmayacak cüzdanları arayın.
3. 7/24 müşteri desteği - Yeni yatırımcılar için daha yararlı olsa da, gün boyu müşteri desteğine sahip olmak her zaman bir artıdır. Bu özellikle sık sık güncellenen ve hatalar veya görsel aksaklıklar yaşayabilen cüzdanlar için geçerlidir.
4. Donanım cüzdanı uyumluluğu - Kripto paraya girmeyi ciddi olarak düşünen herkes, donanım cüzdanı almayı düşünmelidir. Sık ticaret yapmayan kişiler bile en önemli varlıklarını korumak için bir donanım cüzdanı düşünmelidir. En az bir donanım cüzdan markasıyla uyumlu sıcak cüzdan sahibi yatırımcılar, varsayılan olarak cüzdanlarının desteklediği model(ler)i kullanıp kriptolarını gerektiği gibi ileri geri aktarabildikleri için avantajlıdır.
Düşüncelerimi Özetlemek Gerekirse...
Her ne kadar fonlarınızı cüzdanlarda muhafaza etseniz de basit bir hata ile tüm varlıklarınızı kaybedebilir ya da çaldırabilirsiniz. İnternet ortamında hiçbir şey sonsuz güvenli değildir.
Soğuk cüzdanlar da buna dahildir. Önemli olan bundan önce yazmış olduğum ve önemini belirttiğim konuda dikkatli olmaktır. Cüzdanınıza ait private keyi ya da 12, 15, 18 ya da 24 anahtar kelimeyi iyi muhafaza etmeniz en önemli güvenlik önlemidir.
Buraya kadar okuduğunuz için çok teşekkür ediyorum...
Yazar: BerkAslan40 : BPdYPJpxNTQYyXPUszi9i5cXzzUT7A7U4EUuHG3VbTMK