Burun karıştırma Alzheimer hastalığına neden olabilir mi?

2022 yılında yapılan bir araştırmaya göre burun karıştırmak Alzheimer hastalığı ve demans olasılığını artırıyor. Burundaki bazı dokular hasar gördüğünde beyin yollarından bazıları açılarak bakterilerin beyne girmesini kolaylaştırabilir.

Chlamydia pneumoniae bakterileri, Avustralya Griffith Üniversitesi'nden araştırmacıların rehberliğinde incelendi. Bu bakteri insanları enfekte eder ve zatürreye neden olur. Bu bakteri aynı zamanda geç başlangıçlı demans hastalarının beyinlerinde de bulunmuştur.

Farelerle yapılan deneyler, bakterilerin koku alma siniri boyunca dolaşabildiğini göstermiştir. Ayrıca burun epiteli hasar gördüğünde sinir iltihabının kötüleşebileceği de bulunmuştur.

Bu enfeksiyonların beyinde beta-amiloid protein birikiminin artmasına neden olduğu bulunmuştur. Bu protein düzeylerinin özellikle Alzheimer hastalığında giderek arttığı bilinmektedir.


Griffith Üniversitesi'nden sinir bilimci James St John, "Chlamydia pneumoniae'nin doğrudan burundan beyne gidebildiğini ilk gösterdiğimizde hastalıklar Alzheimer'a benziyordu" diyor.

"Fare modellerinde ne olduğunu gördüğümüzde insanlar için potansiyel bir risk olduğuna dair kanıtlar vardı."

Araştırmacılar Ç. Zatürrenin merkezi sinir sistemini 24 ila 72 saat içinde hızla enfekte ettiğini keşfetmesi onu şaşırttı. Bakteriler ve virüsler doğrudan bir yol izleyerek beyne hızla girerler.

Elbette insanlarda farelerde olduğu gibi aynı etkileri gözlemlemek mümkün olmayabilir. Aslında amiloid-beta plaklarının Alzheimer hastalığına neden olup olmadığı konusunda hala bazı tartışmalar var.

Ancak bu bulgular Alzheimer hastalığı ve burun enfeksiyonları gibi nörodejeneratif hastalıkların anlaşılmasına yardımcı olabilir.

St John, "Bu çalışmayı insanlarda yapmalı ve aynı yolun gösterildiği gibi çalışıp çalışmadığını görmeliyiz" dedi. Bu, birçok kişi tarafından önerilen ancak henüz tamamlanmamış bir çalışmadır. "Aynı bakterilerin insanlarda da bulunduğunu biliyoruz, ancak oraya nasıl ulaştıklarını henüz çözemedik."

Daha da ilginci, burun karıştırmanın insanlar arasında nadir görülen bir durum olmamasıdır. Genellikle on vakanın dokuzunda burun kaşınır. Bu davranış diğer türlerde bile görülmektedir. Burun karıştırmanın yararları bilinmemekle beraber, araştırma sonuçlarına bakılırsa, burun karıştırmak zararlı olabilir.

Araştırmacılar ilerde insan çalışmalarına da yer vermek istiyor. Burun karıştırmanın, koruyucu burun dokusuna verdiği potansiyel zarar nedeniyle burnunuzu karıştırmanın ve burun kıllarınızı yolmanın “iyi bir fikir olmadığını” öne sürüyorlar. Ekibin cevaplamak isteyeceği önemli bir soru, artan amiloid-beta protein birikintilerinin enfeksiyonla savaşıldığında tersine çevrilebilecek doğal, sağlıklı bir bağışıklık tepkisi olup olmadığıdır.


Alzheimer, üzerine yapılan çok sayıdaki çalışmadan ve bilim insanlarının hastalığı anlamaya çalışırken aldığı birçok farklı persfektiften de anlaşılacağı üzere, inanılmaz derecede kompleks bir hastalıktır ancak yapılan her yeni araştırma bizi onu tedavi etmeye bir adım daha yaklaştırıyor.

St John, “65 yaşın üzerine çıktığınızda, risk faktörünüz hemen yükselir, ancak diğer nedenlere de bakıyoruz, çünkü bu sadece yaş değil, aynı zamanda çevresel maruziyettir” dedi .

“Ve bakteri ve virüslerin kritik olduğunu düşünüyoruz.”.

Araştırma Scientific Reports’ta yayınlandı