KURTULUŞUN İLK ADIMININ ATILDIĞI YER SAMSUN

Samsun, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan önemli bir şehirdir. Tarihi zenginlikleri, kültürel mirası ve doğal güzellikleriyle dikkat çeker. İşte Samsun'un tarihine ve turistik yerlerine dair bir yazı:

    Samsun'un tarihi, antik dönemlere kadar uzanmaktadır. Hititler, Kimmerler, Lidyalılar, Persler, Roma İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu gibi çeşitli medeniyetler bu topraklarda varlık göstermiştir. Ancak, Samsun özellikle Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki kahramanlıkla öne çıkar. 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıkarak Kurtuluş Savaşı'nı başlatması, şehri Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde simgesel bir rolle öne çıkarmıştır.

    Tarihi Yerler:

1- Bandırma Vapuru ve 19 Mayıs Anıtı:
    Kurtuluş Savaşı’nda önemli bir rol oynayan Bandırma Vapuru’nun yer aldığı müze, Samsun’un en çok ziyaretçi çeken tarihi yerleri arasında bulunuyor. 5 bölümden oluşan müze içerisinde Şeref Kamarası, Kaptan Köşkü, Açık Güverte, Sergi Salonu ve Özel Kamara ve balmumu heykelleri bulunuyor

2- Asarkale & Kaya Mezarları:
    Bafra’ya bağlı Asar Mahallesi hudutları içinde kalmaktadır. Milâttan önce bin yılından sonra yapıldığı tahmin edilmektedir. Karadeniz Bölgesi’nin denize paralel dağlarını bölen Kızılırmak’ın solunda kalan bir tepe üzerine inşa edilmiştir. Kale bakımsızlıktan ve ilgisizlikten harabe haline geldiği halde, yine de birçok özelliğini kaybetmemiştir. Çok eski çağlarda kalenin en yüksek yerine yapılan sarnıç kuyusu, taştan oyulmuş şekliyle hâlâ durmaktadır. Kuzeydoğusundaki eski hapishane de bugün yine belirgin şekilde fark edilmektedir.

3- Bafra Müzesi:
    1858 yılında inşa dilen ve bir dönem Şehir Kulübü olarak da kullanılan üç katllı binanın restore edilmesi ile Samsun'a kazandırılmış müzedir. Bafra yöresinden elde edilen etnografik eserler ile İkiztepe kazısından çıkarılan arkeolojik eserlerle birlikte Bafra’nın geleneksel yaşam tarzı ve kültürünü yansıtacak canlandırmalar ile düzenlenen bir sergileme planı dahilinde hizmet vermektedir.

4- Çarşamba Tarihi Köprüsü:
    Tarihi milattan önce 4000’li yıllara dayanan Çarşamba ilçesinin ortasından geçiyor Yeşilırmak. Yeşilırmak’ın iki yakasına yayılmış olan Çarşamba’da 1890 yılına kadar ulaşım kayıklarla sağlanıyordu. Halk dilinde “öte geçe-beri geçe” olarak adlandırılan yakaları büyük kayıklar bir araya getiriyordu. Özellikle Şubat ve Haziran ayları arasında suların yükselmesiyle birlikte kolaylaşan ulaşım, karşıya geçirilecek hayvanı olanlara ise aynı nispette güçlük getiriyordu. Zaman zaman can ve mal kayıplarına sebep olan bu zorlu durumun giderilmesi için radikal bir harekete ihtiyaç duyuluyordu.

5- Havza Atatürk Evi Müzesi:
    Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün 25 Mayıs–13 Haziran 1919 tarihleri arasında Milli mücadelenin ilk meşalesini yaktığı dönemde ilk karargahı olarak kullandığı Mesudiye Oteli, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu kararıyla taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmiştir. Osmanlı tapu kayıtlarından anlaşıldığı kadarıyla binayı otel haline getirerek işletmeye açan ilk kişi Havza eşrafından Hurdazlı İsa Efendi isimli bir şahıstır. Mesudiye Oteli'ni bir süre kendisi çalıştıran İsa Efendi 1917 yılında oteli, o yıllarda aynı zamanda Maarif Hamamı'nın da müsteciri olan Ali Baba’ya devreder. Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak basışından altı gün sonra karargâhını Havza’ya taşıyacağı haberi üzerine dönemin Kaymakamı Fahri Bey, o yıllarda Havza'nın en seçkin konaklama merkezi durumunda olan Ali Baba’nın Mesudiye Oteli’ni bir aylığına kiralamış, Paşaya ve karargâhında bulunan askeri ve sivil memurların istirahatine tahsis etmiştir.

6- Amazon Heykeli:
    Samsun'un Çarşamba ilçesinde yer alan Amazon Heykeli, antik dönemde bu topraklarda var olan Amazon kadın savaşçılarına ithaf edilmiştir. Heykel, görsel açıdan etkileyici bir yapıya sahiptir.

7- Gazi Müzesi:
    Mıntıka Palas Oteli, 1902 yılında Jean İonnis Mantika tarafından bir otel olarak inşa edilmiştir. İki katlı olan yapının dış duvarları yığma tuğla, iç bölmeleri bağdadî olarak yapılmıştır. Mustafa Kemal Paşa Samsun'a çıktığında bu otelde kalmıştır. 

8- Tekkeköy Mağraları:
    Arkeoloji vadisi İnsanlık tarihi kadar eskiye dayanan Karadeniz’deki ilk insan yerleşkesi Tekkeköy Mağaraları M.Ö 10.000 ila 60.000 yılları arasında insanların yaşamış olduğu en eski yerleşim yerlerindendir. Arkeoloji vadisi adı altında düzenlenen alan da o dönemin yaşayışını anlatan heykeller bulunmaktadır. Yine tarihi mekan içerisinde birde imitasyon müzesi bulunmaktadır. İmitasyon müzesinde o dönemlerde kullanılan aletlerin ve tarihi buluntuların imitasyonları sergilenmektedir. Bu alan açık hava müzesi olmanın yanın da piknik ve mesire alanıyla ilçenin merkezinde tarih ve yeşilin büyüsüyle insanların dinlenebileceği muhteşem bir yerdir. Tekkeköy mağaraları dünya üzerindeki en eski yerleşim yerlerinden biri olması özelliği ile özellikle dünyanın dört bir yanındaki insanların dikkatini çekmektedir.

    Turistik Yerler:

1- Kızılırmak Deltası ve Kuş Cenneti:
    Kızılırmak Deltası; Bafra, Alaçam ve 19 Mayıs ilçe sınırlarında yaklaşık 25 bin hektarlık bir alanı kapsamaktadır.  Hitit öncesi Anadolu Uygarlıklarından Luviler’in, günümüzden 4.000 yıl önce Puara (Ulu ırmak) dedikleri Kızılırmak, denize doğru sürdürdüğü yolculuğu sırasında, bünyesine aldığı kil, kum, toprak, çakıl gibi malzemeleri Karadeniz’ e kadar itina ile taşımıştır. Bu emeğin ve sabrın neticesinde; bereketiyle ün salmış Bafra Ovası’nı, birçok canlıya ev sahipliği yapan gölleri, sazlık-bataklık alanları, kumulları ve su basar ormanları gibi zengin yaşam alanlarını oluşturmuştur. Türkiye’nin en büyük sulak alanlarından olan Kızılırmak Deltası, Avrupa Kuş Alanları Envanterindeki en önemli dört kıstastan üçüne sahiptir. Kuş Cenneti, yerel ve uluslararası olarak çeşitli statülerle (Yaban Hayatı Geliştirme Alanı, Doğal Sit Alanları ve RAMSAR) koruma altına alınmıştır. Türkiye’de 483 kuş türünün bulunduğu bilinmektedir. Kızılırmak Deltası, kuş varlığı açısından son derece önemli bir alandır. Alanda bugüne kadar 354 kuş türü tespit edilmiştir ve bu Türkiye kuşlarının yaklaşık % 73’ine karşılık gelmektedir. Kızılırmak Deltası, kuşların üreme, kışlama ve göçleri açısından önemli bir konuma sahiptir. Kızılırmak Deltası, 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine dâhil edilmiştir.

2- Şahinkaya Kanyonu:
    Samsun'un Vezirköprü ilçesinde yer alan kanyon. Altınkaya Barajı'nın en derin noktasını oluşturan ve Ulubey Kanyonu'nun ardından Türkiye'nin ikinci büyük kanyonu olan Şahinkaya Kanyonu yaklaşık 1500 metre uzunluğunda 324 metre yüksekliğinde olup 2012 yılında ulusal turizm bölgesi ilan edilmiştir.

3- Nebiyan Dağı:
    Nebiyan Dağı kent merkezine 30 kilometre uzaklıktaki 19 Mayıs ilçesi sınırlarında bulunan bölgenin en yüksek dağıdır. Samsun'un seyir terası niteliğindeki Nebiyan Dağı'nda sonbaharla birlikte renk armonisi yaşanıyor. Yeşilden kızıl, sarı, kahverengiye dönen ağaçlar arasında kıvrılan yollar kuru yapraklarla kaplanırken, fotoğraf tutkunları için de Nebiyan Dağı, doğal stüdyo görevi görüyor.

4- Kabaceviz Şelalesi:
    Kabaceviz Şelaleleri Samsun`a 32 km, Çarşamba’ya 16 km uzaklıkta bulunuyor. Bölgenin görülmeye değer turizm alanlarından biridir. Trekking, dağcılık, piknik ve foto safari için yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağıdır. Yaklaşık 60 metre yüksekliğinde olan şelaleden akan suyun süzülüşü ise güzelliğe ayrı bir anlam katıyor.

5- Akalan Şelalesi:
    Bafra ilçe merkezine yaklaşık 35 kilometre uzaklıktaki Akalan Şelaleleri, büyüklü küçüklü 18 şelaleden oluşur.
15 metre yükseklikten düşen suyun oluşturduğu akustik ortam, bitki ve ağaç çeşitliliği ile şehrin gürültüsünden uzaklaşıp dinlenmek isteyenlerin tercih edeceği güzelliktedir.

6- Karacaören Şelalesi:
    Şelalenin bulunduğu Karacaören Köyü Salıpazarı İlçesine 11km uzaklıktadır. Bölgenin bitki örtüsünü ormanlık alanlar ve fındıklıklar oluşturmaktadır.
Şelale çevresindeki ormanda Kayın, Kızılağaç, Gürgen, Kestane, Taflan, gibi Karadeniz bitki kuşağına ait ağaçlar bulunmaktadır. Karacaören Şelalesinin düşüsü yaklaşık 85 metre olup su miktarı mevsimsel olarak belirgin farklılık göstermektedir. Karacaören Şelalesi 92 metre boyunda olup güzelliğiyle göz kamaştırmaktadır.

    Samsun, tarihi ve kültürel dokusu ile ziyaretçilerine eşsiz bir deneyim sunar. Şehir, hem tarihi kalıntıları hem de doğal güzellikleriyle dikkat çekerek, ziyaretçilere Karadeniz'in mistik atmosferini yaşama fırsatı tanır.