Phản biện những chỉ trích nhắm vào Bitcoin #6

Có thể bạn chưa biết, trong quá trình vận hành của mình, Bitcoin đã 2 lần gặp phải những lỗi rất nghiêm trọng. Rất may là tất cả đều được khắc phục kịp thời. Giờ đây, khi giá trị của mạng lưới đã vượt con số 1000 tỷ đô-la, liệu một lỗi nghiêm trọng nào đó có thể khiến cho Bitcoin bị mất giá trị, thậm chí sụp đổ trong tương lai?
- Một lỗi trong mã nguồn của Bitcoin có thể biến đồng
Phản hồi: Mạng lưới Bitcoin và token bitcoin của nó được tạo ra bởi hệ thống các máy tính được kết nối với nhau và cùng chạy chung một phần mềm Bitcoin. Do đó, ở lớp kỹ thuật cơ sở nhất, Bitcoin cũng chỉ là một phần mềm chạy trên các phần cứng máy tính, và chúng ta đều biết rằng phần mềm thì có thể có lỗi, và nó có thể sẽ hoạt động không như dự định được thiết kế nếu nó gặp lỗi. Sự thật là mạng lưới Bitcoin cũng đã gặp hai lỗi trong giai đoạn đầu của nó.

Lỗi đầu tiên xuất hiện vào tháng Tám năm 2010, khi một người dùng nào đó đã có thể khai thác lỗi đó và tạo ra 184 tỷ bitcoin. Số bitcoin này vượt xa con số giới hạn 21 triệu được thiết kế, và tất nhiên, đó là một lỗi nghiêm trọng. Thời điểm đó vẫn đang trong giai đoạn rất sớm của mạng lưới, Satoshi Nakamoto, cha đẻ của Bitcoin, vẫn đang hoạt động tích cực trong cộng đồng. Lỗi đã được cộng đồng nhận thấy và chỉ ít giờ sau đó, Satoshi đã cập nhật bản vá lỗi. Rất nhanh sau đó, các node đã cập nhật bản vá lỗi và tiếp tục vận hành phần mềm Bitcoin trên chuỗi “tốt” (chuỗi không có lỗi 184 tỷ bitcoin). Việc phát hiện và nhanh chóng vá lỗi cho thấy vai trò của cộng đồng và sự đồng thuận xã hội trong quá trình này.

Lỗi thứ hai xảy ra vào Tháng Ba năm 2013, lỗi này đã khiến mạng lưới dừng hoạt động trong khoảng 6 tiếng. Trong trường hợp này, một bản cập nhật của phần mềm Bitcoin (phần mềm Bitcoin vẫn được cập nhật thường xuyên để tạo ra những cải thiện nhỏ) đã vô tình dẫn tới sự chia tách mạng lưới, làm xuất hiện hai phiên bản blockchain chạy đồng thời với nhau. Mặc dù các đồng bitcoin vẫn an toàn và không bị ảnh hưởng, nhưng lỗi này khiến các sàn giao dịch và các nhà bán lẻ phải dừng việc giao dịch lại. Lỗi này một lần nữa được khắc phục nhanh chóng nhờ quá trình đồng thuận xã hội của các lập trình viên và các thợ đào, họ đã giao tiếp với nhau và tự nguyện quay trở lại phiên bản cũ để đồng bộ lại toàn bộ dữ liệu. Sự kiện này đã khiến giá bitcoin bị giảm 20% và giảm xuống 37 đô-la trên một số sàn giao dịch.

Kể từ lỗi năm 2013, mạng lưới Bitcoin đã hoạt động bình thường và chưa bao giờ gặp sự kiện gì gây ra sự ngưng trệ cả, có nghĩa là trong hơn một thập kỷ qua, Bitcoin đã hoạt động trơn tru 100%, và nếu tính từ khi ra đời năm 2009 đến nay, thời gian hoạt động tốt của nó là 99,99%.

Mặc dù không thể loại trừ hoàn toàn việc sẽ xuất hiện một lỗi khác hoặc một hệ quả không mong muốn trong một bản cập nhật trong tương lai, chúng tôi tin rằng xác suất xảy ra những sự kiện như trên ngày càng thấp đi do mạng lưới đã trở nên kiên cường hơn và có nhiều lập trình viên hơn đang ngày đêm làm việc trên Bitcoin. Chúng tôi nghĩ rằng xác suất cũng thấp đi khi Bitcoin là phần mềm mã nguồn mở, nên bất kỳ ai từ các công ty lớn cho tới kỹ sư phần mềm độc lập cũng có thể kiểm tra mã nguồn của Bitcoin. Chúng tôi cũng nhận định rằng nếu có một lỗi khác được tìm ra, gần như là những người có lợi ích gắn liền với Bitcoin và nắm giữ lượng lớn bitcoin và có trang thiết bị (như thợ đào) sẽ được khuyến khích để làm việc cùng nhau nhanh chóng khắc phục lỗi đó. Tuy vậy, chúng tôi nghĩ rằng đây là một chỉ trích hợp lệ và xứng đáng để xem xét, quan sát và nhà đầu tư cần lưu ý rằng luôn có một xác suất lớn hơn 0 về một lỗi đủ nghiêm trọng trong mạng lưới Bitcoin có khả năng làm bitcoin giảm giá trị hoặc là rơi thẳng đứng.

Duy Tùng, Coin98 Insights
Dịch và trích từ Revisiting Persistent Bitcoin Criticisms - Fidelity Digital Assets Research - Nov 2023.