Elon Musk kimdir?
Kimilerine göre 'anlaşılması zor bir karakteri' olan Elon Musk kimdir?
Dünyanın en zengin kişisi olan mühendis, mucit, yatırımcı ve girişimci Elon Musk son olarak dünyanın en büyük ve en önemli sosyal medya platformlarından biri olan Twitter'ı 44 milyar dolara satın aldı.
Musk, 28 Haziran 1971 tarihinde Güney Afrika'da doğdu. Kanadalı bir annesi ve Güney Afrikalı bir babası var.
Uzun bir süre boyunca ne Tesla ne de Solar City kar etti ve Musk'ın finansal durumu hep kırılgan oldu. Evini ve tüm mal varlıklarını satan Musk, borç alarak yaşadı. Arkadaşlarının evlerinde uyudu.
Bugün bile Musk'ın sahibi olduğu bir evi veya kişisel arsası yok.
Bazen SpaceX'in prefabrik küçük konutlarında, bazen Tesla fabrikalarında ve bazen de otellerde kalıyor.
İlk ticareti
Elon, kendi kendine yazılım programlayıp kodlamayı öğrendi. 12 yaşındayken kendi yazdığı Blastar adındaki uzay oyununu yaklaşık 500 dolara satıp ilk parasını kazandı.
Bryanston Lisesi'nde sekizinci ve dokuzuncu sınıfları okuyup oradan Pretoria Boys Lisesi’ne geçti ve mezun oldu.
1992 yılında, Kingston, Ontario’daki Queen's University’de iki yıl geçirdikten sonra, University of Pennsylvania’da işletme ve fizik okumak için Kanada’dan ayrıldı.
The Wharton School of the University of Pennsylvania’da ana dal olarak ekonomi seçti ve lisans diplomasını aldı. Ayrıca yan dal olarak da fizik okudu ve onun da diplomasını aldı.
Daha sonra Uygulamalı Fizik ve Malzeme Bilimi alanında doktora yapmak için Kaliforniya’nın Silikon Vadisi bölgesine taşındı. Ancak doktorayı tamamlamadı ve okuldan ayrıldı.
Musk bu sırada “insanlığın geleceğini en çok etkileyecek sorunlardan oluşan” üç alan tespit etti. Bu alanlar 'internet', 'temiz enerji' ve 'uzay' oldu.
İlk şirketi
Musk, kardeşi Kimbal Musk’la beraber organizasyonların listelendiği sanal bir 'altın rehber' türü içerik için Zip2 projesine başlamak istemiş ve bunun için okulu bırakmıştı.
1999’da, Compaq'ın AltaVista birimi Zip2’yu 307 milyon dolar nakit ve 34 milyon dolarlık hisse senedi vererek satın aldı.
PayPal: İlk milyar dolarlık şirketi
Musk bu ticaretten kazandığı tüm geliri 1999 yılının Mart ayında bu kez sanal bir finans ve ödeme servisi olan X.com’u kurmak için kullandı. Bu şekilde şirketin ortak kurucularından biri oldu.
Ertesi yıl X.com bir yüzde 50 birleşme anlaşmasıyla aynı büyüklükte bir açık arttırma sistemi olan Confinity ile birleşti ve PayPal’ı oluşturdu.
Ekim 2002’de, PayPal eBay tarafından $1.5 milyarlık hisse senedi karşılığında satın alındı. Satıştan önce şirketin en büyük hissedarı olan Musk PayPal’ın yüzde 11.7’lik hissesine sahipti.
Musk bu işlemden kazandığı paranın da tamamını üçüncü ve dördüncü şirketleri olan Space Exploration Technologies’e yani SpaceX'e ve Tesla'ya yatırdı.
SpaceX: Dünyanın en ileri roket teknolojisi
SpaceX Haziran 2002’de kuruldu. SpaceX günümüzde dünyanın en ileri teknoloji roketlerini üretiyor ve uzay yarışında rakipsiz hale geldi. Musk dikine yer yüzüne geri inebilen ilk roketleri geliştirmeyi başardı ve bu sayede uzaya malzeme ve insan gönderme maliyetlerini dramatik şekilde düşürdü.
SpaceX sayesinde kendi uydu internet hizmetini de başlatan Musk, binlerce uyduyu yörüngeye yerleştirmeye devam ediyor. Starlink adlı bu internet şirketinin sağladığı hizmet hali hazırda bugün dünyanın her yerinde kullanılabiliyor.
Şirketin ilk iki fırlatma araçları Falcon 1 ve Falcon 9'un ardından üretilen Falcon Heavy de tarihte fırlatılmış en güçlü roketlerden biri oldu. Sıradaki 'Starship' modeli ise insanoğlu tarafından yapılmış en büyük ve en güçlü uzay roketi olacak ve önce Ay'a sonra da Mars'a giderek orada koloniler kurulmasını sağlayacak.
Şirketin ayrıca ilk uzay aracı da Dragon adında bir kapsül ve Musk bu sayede uzay istasyonuna bir seferde 4 astronot gönderebiliyor.
En yakın rakibi Jeff Bezos
Falcon 9 roketi ve Dragon Uluslararası Uzay İstasyonu’na 12 uçuş için Aralık 2008’de 1.6 milyar dolarlık NASA anlaşmasıyla ödüllendirilmişti.
Bu ve benzeri kontratların tamamını alan Musk ile dünyanın en zengin ikinci kişisi olan Amazon'un CEO'su Jeff Bezos'un araları açık çünkü Bezos da Musk'ın izinden giderek roketleri dikine geri yere inebilen 'Blue Origin' adlı bir uzay şirketi kurmuş ancak ihale sürecinde şirketine haksızlık yapıldığını ileri sürerek SpaceX'e iki defa dava açmıştı.
SpaceX Uluslararası Uzay İstasyonu’na bir araç gönderen ve yanaştıran ilk ticari şirket olarak da tarihe geçti.
Tesla: Dünyanın en değerli otomobil markası
Musk aynı zamana Tesla Motors’un ortak kurucularından biri ve ürün tasarım başkanı. Musk işe Martin Eberhard’ı CEO olarak işe almakla başladı ve anaparasının neredeyse tamamını Tesla’ya akıttı.
2008’deki ekonomik krizde Tesla’daki zorunlu işten çıkarmalardan sonra, Musk mecburen CEO’luk görevini de üstlendi.
Tesla Motors ilk olarak elektrikli bir spor araba olan Tesla Roadster’ı üretti ve 31 ülkede yaklaşık 2500 adet sattı. Tesla ilk dört kapılı sedanı Model S’i ise Haziran 2012’de teslim etti. Ardınan SUV/minivan pazarını hedefleyen üçüncü ürünü olan Model X'i çıkardı. Daha sonra en uygun fiyatlı hatchback modeli olan Model 3'ü ve son olarak da Crossover kategorisindeki Model Y'yi piyasaya sürdü.
Musk'ın yakında Tesla tırlarını da üretmeye başlaması bekleniyor. Bu şirket günümüzde dünyanın en değerli otomobil markası konumunda.
SolarCity: ABD'nin en büyük güneş enerji sistemleri üreticisi
Musk'ın ayrıca güneş panelleri üreten 'SolarCity' adında bir şirketi de var. SolarCity Amerika Birleşik Devletler’indeki en büyük güneş enerjisi sistemi sağlayıcısı.
Stratejisi
Musk'ın stratejisi daima önce varlıklı müşteri kitlesini hedefleyip onlardan kazandığı parayı araştırma geliştirmeye yatırıp ortaya çıkan daha uygun fiyatlı yeni tasarımları büyük satışlara dönüştürmek oldu.
Diğer girişimleri
Tüm bu girişimlerin yanı sıra Musk dünyanın en hızlı şekilde yeraltı tüneli açabilen 'The Boring Company' adlı bir şirkete, yapay zeka üzerine çalışan 'Open-AI' adlı kar amacı gütmeyen araştırma şirketine, nörolojik beyin çipleri üreten 'Neuralink' isimli bir şirkete ve Tesla'da insansı robot üretim çalışmaları yapan bir departmana sahip.
Bazen farklı türlerde ürün satışları da yapıyor. Örneğin votka, alev fırlatma makinesi veya parfüm gibi sınırlı sayıda üretip sattığı ürünler satışa sunulduktan sonra birkaç gün içerisinde hemen tükeniyor.
Hyperloop öncüsü
Musk ayrıca 'Hyperloop' denilen ve geleceğin en çok kullanılacak ulaşım yöntemlerinden biri olduğu sanılan vakumlu tüp içeriisnde manyetizm sayesinde uçarak giden kapsül projesini hayata geçmesi için öncü oldu.
Bununla ilgili bir fizik ve fizibilite çalışması hazırladı. Dünyadaki tüm üniversiteleri ve girişimcileri proje oluşturmaları için ödüllü yarışmalara davet etti. Bu projelerden bazıları yakında hayata geçecek.
Vakıflar, kuruluşlar, dernekler...
Musk'ın marifetleri bunlarla da sınırlı değil. 'Musk Foundation' isimli vakfı üzerinden bilim eğitimi, çocuk sağlığı ve temiz enerji üzerine hayır işleri de yapan Musk'ın kendi çocukları ve SpaceX'te çalışan bazı kişilerin çocukları için özel olarak kurduğu AdAstra isimli bir okul da mevcut.
Musk başka vakıfların ve kuruluşların da yönetim kurulu üyesi: Uzay Vakfı, Milli Havacılık ve Uzay Mühendisliği Akademileri, Gezegenler Derneği, Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü ve Stanford Mühendislik Danışmanlık Komisyonu yönetim kurullarının da üyesi.
Bağışları ve yardımları
2010 yılında kendi vakfı aracılığıyla afet bölgelerindeki kritik ihtiyaçları karşılamak adına güneş enerji sistemlerine bağış yapmak için milyon dolarlık bir program başlatmış olan Musk, Ukrayna işgalinde de Ukrayna'ya yüz milyon dolara yakın Starlink ekipmanı ve hizmeti hibe etti.
Twitter: Sosyal medya patronu
En büyük ve en etkili sosyal medya platformlarının başında gelen Twitter'da Musk, 110 milyon ile hali hazırda dünyanın en çok takipçili ilk 3 hesabı arasındaydı.
Nisan 2022'de önce yüzde 9,2'lik hissesini alarak en büyük ortağı haline geldi. Ancak yönetim kurulu toplantılarına katılmadı. Bu şekilde kararların alınmasını engellemek ve daha fazla satın alabilmek adına hisse değerlerini düşürmeye çalışmakla suçlanarak hakkında dava açıldı.
Birkaç ay önce başlayan çalkantılı süreç sonunda Musk'ın Twitter'ın tüm hisselerin satın almasıyla son buldu.
Musk'ın Twitter'ı Çin'de WeChat gibi çok çeşitli uygulamaların birlikte kullanıldığı bir mecraya dönüştürmesi bekleniyor.
Youtube gibi video yüklenebilecek, PayPal gibi para transfer edilebilecek, Whatsapp gibi sohbet edilebilecek ve dosya gönderilebilecek, Instagram gibi profil oluşturulabilecek bir alan ortaya çıkacağı düşünülüyor.
Kripto para aşkı
Musk önce büyük miktarda Bitcoin satın alarak fiyatı yukarı çekti. Daha sonra Bitcoin karşılığı tesla satacağını duyurdu. Ancak sonrasında kriptonun çevresel etkilerinden endişe ettiğini belirterek bundan vazgeçti.
Ancak Musk daha sonra kimsenin önemsemediği Dogecoin isimli bir başka kripto paraya yatırım yaptığını duyurdu ve bu şekilde onun fiyatını yukarı çekti. Musk hala Dogecoin kullanımını destekliyor ve geleceğin para birimi olduğunu ileri sürüyor.
