Türkçe Yazım Kuralları 1.Büyük Harflerin Kullanımı
Sevgili Dostlar,
Bugünkü makalemde aslında hepimizin bilmesi gereken ve uyması gereken yazım kurallarımız ile ilgili birinci bölümden oluşan bilgiler vereceğim. Makale güzel çıkarsa devamı gelir...👀
Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler
Türkçe dilbilgisinde büyük harfler, yazım ve imla kurallarının temel unsurlarından biridir. Doğru kullanıldığında metinlerin okunabilirliğini artırır ve önemli noktaları vurgular. Türk Dil Kurumu'nun (TDK) kılavuzlarına göre, büyük harflerin kullanıldığı birçok durum vardır ve bunları detaylı bir şekilde inceleyebiliriz:
1. Cümle Başları:
Her cümlenin başındaki kelimenin ilk harfi büyük harfle yazılır. Bu kural, bir cümlenin başladığını belirtir ve okuyucuya yeni bir düşünce veya ifadenin başladığını gösterir. Özellikle alıntı cümlelerde, önceki cümlenin sonunda büyük harfle başlanır. Bununla birlikte, bağlaçlar ve edatlar gibi cümle başında yer alan kelimeler genellikle büyük harfle başlamaz. Örneğin:
- "Güneş doğduğunda, kuşlar da şarkı söylemeye başladı."
- "Bu konuda şairin şu sözleri oldukça anlamlı: 'Sevda nedir bilmem, ama içimde fırtınalar kopuyor.'"
2. İsimler ve Soyadları:
Kişilerin isimleri ve soyadları büyük harfle başlar. Bu, bir kişinin adının vurgulanmasını sağlar ve tanıtıldıkları anda dikkat çeker. İkinci bir isim veya soyadı varsa bunlar da büyük harfle yazılır. Ayrıca, unvanlar ve unvanları takip eden isimler de büyük harfle başlar. Örneğin:
- "Ahmet Yılmaz"
- "Prof. Dr. Ayşe Güner"
- "Ali Gürpınar"
3. Yer İsimleri:
Şehir, ülke, ilçe gibi yer isimleri büyük harfle yazılır. Coğrafi konumların ve yerlerin belirginleştirilmesine yardımcı olur. Özellikle, belirli bir yerin özel adı olarak kullanıldığında büyük harfle başlar. Örneğin:
- "Kuzey Kutbu"
- "Karadeniz"
- "Kızılırmak Nehri"
4. Kurum ve Kuruluş İsimleri:
Şirketler, okullar, dernekler gibi kurum ve kuruluşların isimleri büyük harfle başlar. Kurumların adlarının vurgulanması ve tanıtılmasını sağlar. Özellikle, resmi bir kuruluşun adı veya ticari bir markanın adı olarak kullanıldığında büyük harfle başlar. Örneğin:
- "Türk Dil Kurumu"
- "Anadolu Üniversitesi"
- "İstanbul Ticaret Odası"
5. Başlık ve Ünvanlar:
Makale başlıkları, kitap isimleri, unvanlar büyük harfle yazılır. Bu, önemli başlıkların ve unvanların vurgulanmasını sağlar. Başlık veya ünvan, belirli bir eserin veya kişinin adı olarak kullanıldığında büyük harfle başlar. Örneğin:
- "Türkçenin Tarihi Gelişimi"
- "Doç. Dr. Nazlı Özdemir'le Röportaj"
6. Özel İsimler:
Marka isimleri, film adları, kitap karakterleri gibi özel isimler büyük harfle yazılır. Bu, belirli varlıkların veya kavramların dikkat çekmesini sağlar. Özellikle, belirli bir ürünün adı veya yaratıcı bir eserin adı olarak kullanıldığında büyük harfle başlar. Örneğin:
7. Akraba İsimleri:
Akraba ilişkilerinde kullanılan isimler lakap olarak kullanılırsa büyük yazılı diğer durumlarda küçük yazılır.
Örneğin:
- "Nene Hatun"
- "Müslüm Baba"
- "Dayı Kemal"
8. Saygı ve İlgili Durumlar:
Saygı ifade etmek için veya özel durumları belirtmek amacıyla bazı kelimeler büyük harfle yazılabilir. Özellikle, bir olayı veya kavramı önemli ve değerli kılan durumlar için büyük harfle başlanabilir. Örneğin:
- "Milli Bayram"
- "Dini Günler"
- "Türkiye Cumhuriyeti"
Bu kuralların doğru ve etkili bir şekilde uygulanması, Türkçe metinlerin düzenli ve anlaşılır olmasını sağlar. Yazarlar, yazılarını oluştururken bu kuralları göz önünde bulundurmalı ve büyük harflerin uygun bir şekilde kullanılmasını sağlamalıdır.
9. Başka Dillerden Alınan Kelimeler ve İfadeler:
Türkçe metinlerde sıklıkla başka dillerden alınan kelimeler ve ifadeler kullanılır. Bu kelimeler ve ifadeler genellikle büyük harfle yazılır ve metindeki diğer kelimelerden ayrıştırılır. Özellikle, yabancı bir dildeki bir atasözü, slogan veya terim kullanıldığında büyük harfle başlanabilir. Örneğin:
- "Carpe Diem"
- "Hasta La Vista"
- "YOLO (You Only Live Once)"
10. Özel Tarihler ve Olaylar:
Bazı özel tarihler, bayramlar, kutlamalar veya tarihle ilgili önemli olaylar büyük harfle yazılır. Bu, ilgili tarihin veya olayın önemini vurgular. Örneğin:
- "23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı"
- "30 Ağustos Zafer Bayramı"
- "19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı"
11. Din ve İnanç İle İlgili Kavramlar:
Din ve inanç ile ilgili kavramlar büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili kavramın dini veya manevi önemini vurgular. Örneğin:
- "Allah"
- "Hz. Muhammed"
- "Kutsal Kitaplar"
12. İşaretler ve Logolar:
Özellikle grafiksel tasarımlarda veya resmi belgelerde kullanılan işaretler ve logolar büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili işaretin veya logonun dikkat çekmesini sağlar. Örneğin:
- "TM (Ticari Marka)"
- "® (Tescilli Marka)"
- "© (Telif Hakkı)"
13. Hukuk Metinleri ve Resmi Belgeler:
Hukuk metinleri ve resmi belgeler genellikle belirli kavramları veya hükümleri vurgulamak için büyük harfle yazılır. Bu, belirli hukuki veya resmi terimlerin dikkat çekmesini sağlar. Örneğin:
- "Mahkeme Kararı"
- "İcra Takibi"
- "Tapu Senedi"
14. Teknoloji ve Bilgisayar Terimleri:
Teknoloji ve bilgisayar ile ilgili terimler genellikle büyük harfle yazılır. Bu, ilgili teknik kavramın dikkat çekmesini ve belirginleşmesini sağlar. Örneğin:
- "WWW (World Wide Web)"
- "URL (Uniform Resource Locator)"
- "ISP (Internet Service Provider)"
15. Bilimsel Terimler ve Kavramlar:
Bilim ve akademik metinlerde kullanılan terimler ve kavramlar genellikle büyük harfle yazılır. Bu, ilgili bilimsel veya teknik terimin dikkat çekmesini ve belirginleşmesini sağlar. Örneğin:
- "DNA (Deoksiribonükleik Asit)"
- "RNA (Ribonükleik Asit)"
- "Higgs Bozonu"
16. Sanat ve Kültürle İlgili Terimler:
Sanat ve kültürle ilgili terimler ve kavramlar büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili sanat eserinin veya kültürel kavramın vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Rönesans"
- "Barok Dönemi"
- "Impressionizm"
17. Eğitim ve Öğretimle İlgili Terimler:
Eğitim ve öğretimle ilgili terimler ve kavramlar genellikle büyük harfle yazılır. Bu, ilgili eğitim metodu veya pedagojik kavramın dikkat çekmesini sağlar. Örneğin:
- "Montessori Eğitimi"
- "Diferansiye Öğretim"
- "Fen Bilimleri"
18. Sağlık ve Tıpla İlgili Terimler:
Sağlık ve tıpla ilgili terimler büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili tıbbi kavramın veya sağlıkla ilgili terimin vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Kardiyovasküler Hastalıklar"
- "Onkoloji"
- "HIV (Human Immunodeficiency Virus)"
19. İş ve İş Dünyasıyla İlgili Terimler:
İş ve iş dünyasıyla ilgili terimler ve kavramlar genellikle büyük harfle yazılır. Bu, ilgili iş teriminin veya iş stratejisinin dikkat çekmesini sağlar. Örneğin:
- "B2B (Business to Business)"
- "Pazarlama Stratejisi"
- "Yatırım Fonu"
20. Çevre ve Doğa Bilimleri Terimleri:
Çevre ve doğa bilimleriyle ilgili terimler büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili çevre kavramının veya doğa bilimleri teriminin vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Biyoçeşitlilik"
- "Sürdürülebilirlik"
- "İklim Değişikliği"
21. Medya ve İletişim Terimleri:
Medya ve iletişimle ilgili terimler ve kavramlar genellikle büyük harfle yazılır. Bu, ilgili iletişim aracının veya medya türünün vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Televizyon"
- "Gazete"
- "Sosyal Medya"
22. Spor Terimleri ve Organizasyonları:
Spor ve spor organizasyonlarıyla ilgili terimler ve kavramlar büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili spor dalının veya organizasyonun vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Futbol"
- "Olimpiyat Oyunları"
- "Formula 1"
23. Siyasi Terimler ve Kuruluşlar:
Siyasi terimler ve kuruluşlar büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili siyasi kavramın veya kuruluşun vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Demokrasi"
- "Birleşmiş Milletler (BM)"
- "Avrupa Birliği (AB)"
24. İçerik ve Yayıncılık Terimleri:
İçerik ve yayıncılıkla ilgili terimler büyük harfle yazılır. Bu, ilgili içerik türünün veya yayıncılık kavramının vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Blog"
- "Dijital Yayıncılık"
- "E-kitap"
25. Edebiyat ve Dilbilimi Terimleri:
Edebiyat ve dilbilimiyle ilgili terimler büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili edebi akımın veya dilbilimsel kavramın vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Romantizm"
- "Söylem Analizi"
- "Epik"
26. Tarih ve Arkeoloji Terimleri:
Tarih ve arkeolojiyle ilgili terimler büyük harfle yazılır. Bu, ilgili tarihi dönemin veya arkeolojik kavramın vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Ortaçağ"
- "Arkeolojik Kazı"
- "Antik Yunan"
27. Matematik ve Fen Bilimleri Terimleri:
Matematik ve fen bilimleriyle ilgili terimler büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili matematiksel veya fen bilimleri kavramının vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Diferansiyel Denklem"
28. Ekonomi ve Finans Terimleri:
Ekonomi ve finansla ilgili terimler büyük harfle yazılır. Bu, ilgili ekonomik veya finansal kavramın vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Enflasyon"
- "Gelir Vergisi"
29. Filozofi ve Mantık Terimleri:
Filozofi ve mantıkla ilgili terimler büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili felsefi veya mantıksal kavramın vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Ontoloji"
30. Müzik ve Sanat Terimleri:
Müzik ve sanatla ilgili terimler büyük harfle yazılır. Bu, ilgili müzikal veya sanatsal kavramın vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Senfonik Müzik"
31. Psikoloji ve Sosyoloji Terimleri:
Psikoloji ve sosyolojiyle ilgili terimler büyük harfle yazılabilir. Bu, ilgili psikolojik veya sosyolojik kavramın vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Sosyal Norm"
- "Kişilik Bozukluğu"
- "Psikoterapi"
32. Eğlence ve Hobi Terimleri:
Eğlence ve hobiyle ilgili terimler büyük harfle yazılır. Bu, ilgili eğlence veya hobi alanının vurgulanmasını sağlar. Örneğin:
- "Bulmaca"
- "Yüzme"
✔ Yukarıdaki makaleden ziyade en doğru bilgi TDK'dir bunu da unutmayın✔