Şizofreni

• Düşünce, duygu ve davranıştaki bozulmalar, fikirlerin mantıklı olmadığı bozulmuş düşünce
• Günlük gerçeklikten uzaklaşarak tuhaf inançların (sanrılar) ve halisünasyonların (varsanılar) olduğu hayata geri çekilebilirler
• Stigma deneyimleme - diğer insanların alay ve zülmüne neden olabilir
• Belirtilerden kutulmak için maddeyi kötüye kullanabilir
• Şizofrenilerde intihar oranı yüksektir.
• Yaşam boyu yaygınlıüğı %1den az
• Kadınlara göre erkekleri biraz daha fazla etkiler
• Şizofreni hastaları daha fazla stres yaşamıyor ama strese daha dayanıksızlar.

Psikotik Belirti Kümeleri

1. Pozitif belirtiler ( sanrı/hazeyan/delüzyon)

Referans sanrıları: Başkalarının davranışlarından kendisine yönelik anlamlar çıkarır. (kendisini takip etme)
Perseküsyon(kötülük görme) sanrıları: Herkes kendisine kötülük yapmak istemektedir.
Büyüklenmeci ( Grandiyözite) sanrılar: Özel yetenekleri olma ( cumhurbaşkanı )
Etki delüzyonları: Düşünceye sokma, Düşünce yayma dış güçlerin kendi davranışlarını kontrol ettiğine inanma
Dinsel hezeyanlar: Tanrıya karşı gelip günah işlediğine innama
Somatik sanrılar: Organların işlev yapmadığına inanma
Cinsel sanrılar: Cinsel davranışların herkes tarafından bilindiğine inanma
Nihilistik sanrılar: Ölü ya da ölmekte olduğuna inanma dünyanın var olmadığını düşünme
Halüsinasyonlar/ Varsanılar
-İşitsel - Görsel - Temas - Koku - Tat
2.Negatif Belirtiler
Avolisyon(istemsizlik): Aktiviteleri sürdürememe duyarsızlık
Aloji : Konuşma miktarındaki belirgin azalma
Anhedoni( Zevk alamama): Haz deneyiminde azalma
Künt duygulanım: Duygunun dışsal ifadesindeki eksiklik
3.Dağınık Belirtiler
Dağınık Konuşma: -Enkoherans(laf salatası) - Klang çağrışım -Neolojizm(yeni kelimeler uydurma) - Perseverasyon( yeni uyaran gelmesine rağmen önceki uyarana yanıt vermeyi sürdürme)
Dağınık Davranış Nedensiz heyecan krizleri , çocuksu davranma , çöp toplama

Devinim

• Ağır anormal psikomotor davranış bozukluğudur( bir çeşitide katatoni)
• Durmadan mimik yapabilir. Çokca heyecan duyabilir.
• Garip hareketi uzun süre yapma

Şizofreni tanı ölçütleri

1. Belirtilerin ikisinden her biri, bir aylık kesimde bulunur.
2. Süregiden bulguları en az 6 ay sürer.

Şizofrenimsi Bozukluk tanı ölçütleri

1. En az bir ay ancak altı aydan kısa
2. 6 ayı geçerse tanı şizofreni olarak değiştirilir.

Kısa Psikoz Bozukluğu

• Bir epizod en az 1 gündür ama 1 aydan kısadır.
• Belirtilerinin en az biri vardır ( şizofrenide en az 2siydi)

Şizoduygulanımsal ( Şizoaffektif) Bozukluk

• Aralıksız giden şizofreni dönemi sırasında ek olarak ortaya çıkan manik epizod (depresif ve bipolar tip)
• Duygu durum semptomları yokken en az 2 hafta boyunca hezeyan ve hallüsinasyonlar olur
• Bozukluğun toplam süresinin büyük çoğunluğunda duygudurum semptomları olmalı

Sanrılsal Bozukluk

• En az 1 ay süren hezeyan var
• Hezeyanların etkileri dışında , işlevsellik bozulmamıştır.

Şizofreninin Gidişi

• Şizofreni remisyon(Yatışma) ve relapslarla (alevlenme) karakterize bir seyir gösterir
• Remisyon dönemlerinde tam iyilik ve işlevsellik nadirdir.
• Şizofren tanılı bireylerde intihar oranı %10
• Hafifçe erkeklerde daha çok
• Erkeklerde daha erken başlangıç
• Irk, sosyal ekonomik düzey farklılığı yok.
• Her iki ebeveynde şizofrense görülme olasığı %28
• Ty ikizlerinde %45

İyi Prognoz belirleyicileri
-Kadın olma - Geç başlangıç - Akut başlangıç - Evli -Saldırganlık yok
Kötü Prognoz Belirleyicileri
-Erkek olma -Erken başlangıç -Sinsi başlangıç - Bekar - Ailede şizofreni

Dopamin Teorisi

Pozitif Belirtiler: Mozolimbik yolakta faaliyet gösteren dopaminin aşırı salınımı
Negatif belirtiler: Prefrontal korktekste dopamin nöronlarının düşük seviyesi
Kanıt
Pozitif belirtilerin tedavisinde kullanılan ilaçların tümünün ortak özelliği, beyinde dopamin reseptörlerini bloke etmeleridir.

• Şizofrenide ventriküller genişler ( sadece şizofreni değil psikotik özellikli bipolarda da gözükür) prefrontal kortekste bozulma ( gri maddede azalma), temporal kortekste bozulma görülür.

Psikoanalitik yaklaşım:
Şizofreni, cinsellik ve saldırganlık gibi dürtüleri bastıran EGOnun organizasyon bozuluğudur.
Duygu dışavurumu (DD)
DD seviyesi yüksek olan ailelerde şizofreninin nüks hızının da yüksek olması
Elektrokonvulsif Terapi ( EKT)
Şizofreni hastalarının belirtilerinde hızlı düzelme amaçlandığında
Ana yararı tedaviye yanıtta hızlandırma
Sosyal beceri eğitimi önemli
Tipik antipsikotikler

• En bilineni ve ilk kullanılanı fenotiazinler. yeniler haldol.
• Uygun doz bulununca ömür boyu devam edebilir. bağımlılık gelişmiyor

Atipik antipsikotikler
Agonist etki : Faaliyeti arttırıyorsa
Antogonist etki: Faaliyeti inhibe ediyorsa
Yan etkileri:
-Diskinezi(kaslarda anormal hareketler) - Akatizi ( hareket gücünün azalması) -Taşikardi
https://www.instagram.com/ablukapsikoloji/
https://www.youtube.com/@AblukaPsikoloji
@AblukaPsikoloji