Layer 1 Coinleri Listesi ve Fiyatları

Cardano
ADA/TRY

14.31 ₺

%-3.51

Algorand
ALGO/TRY

4.86 ₺

%-3.38

Cosmos
ATOM/TRY

282.29 ₺

%-0.89

Avalanche
AVAX/TRY

911 ₺

%-1.51

Bitcoin Cash
BCH/TRY

7,197 ₺

%-0.46

BNB
BNB/TRY

9,193 ₺

%-3.15

Bitcoin
BTC/TRY

1,221,486 ₺

%-0.47

Bitcoin
BTC/USDT

39,748 ₮

%-0.80

COTI
COTI/TRY

1.61 ₺

%-3.01

Dogecoin
DOGE/TRY

2.41 ₺

%-3.98

Devamını Gör
Layer-1 ya da Katman-1, Bitcoin (BTC) ya da Ethereum (ETH) gibi temel blok zincir ağlarını ve bunların alt yapısını ifade eden bir kavramdır. Bir başka deyişle, kripto para ekosistemindeki ana ağlar Layer-1 olarak anılır.
Peki ana ağdan ne anlamalıyız? Ana ağlar yani Layer-1 protokolleri, işlemleri kendi blok zincirinde işleyen ve sonlandıran yapılardır. Layer-1 blok zincirleri, ağdaki işlem ücretlerini ödemek için kendi kripto para birimlerini kullanır.

Layer-1 Kavramını Anlamak

Layer-1, temel blok zincir ağlarının bir diğer adıdır. Ethereum (ETH), Bitcoin (BTC) ve Solana (SOL), Layer-1 coinleri listesinde ön plana çıkan kripto paralardır. Bu blok zincirlerin ve kripto para birimlerinin Layer-1 olarak adlandırılmasının nedeni bunların kendi ekosistemlerinde ana zincir konumunda olmalarıdır. Ana zincir üzerinde ayrı bir katman olarak kurulan ve ana zincirde çeşitli iyileştirmeler yapmayı amaçlayan projeler ise Layer-2, yani Katman-2 olarak anılır.

Layer-1 ve Ölçeklenebilirlik

Layer-1 protokollerinin en büyük ve en yaygın sorunu ölçeklenebilirlik sorunudur. Bitcoin (BTC) ve diğer büyük Layer-1 blok zincirleri, talebin arttığı zamanlarda işlemleri işlemekte zorlanır. Bu da ağdaki işlem sürelerinin ve maliyetlerinin artmasına neden olur.
Bu sorunu ana zincir üzerinde iyileştirmeler yaparak çözen yöntemlere Layer-1 çözümleri adı verilir. Bu çözümlerden bazıları şunlardır:

• Blok boyutunu artırmak: Bir blok zinciri oluşturan blokların boyutunu artırmak, her blokta daha fazla işlemin gerçekleşebilmesini sağlar.
• Konsensüs mekanizmasını değiştirmek: Bir blok zincirdeki işlemlerin nasıl doğrulanacağı ve blok zincire kaydedileceği, konsensüs mekanizmaları tarafından belirlenir. Bir blok zincir, ölçeklenebilirliğini artırmak için konsensüs mekanizmasını değiştirebilir. Ethereum 2.0 ile Etheruem (ETH), Proof-of-Work konsensüs mekanizmasını terk edip Proof-of-Stake konsensüs mekanizmasına geçerek bunu yapıyor.
• Sharding (Parçalama): Sharding ya da parçalama, blok zincir ölçeklenebilirliğini artırmak için çok yaygın kullanılan bir Layer-1 çözümüdür. Basit şekilde tarif etmek gerekirse, parçalama çözümü ile blok zincirdeki düğümler birçok parçaya bölünür. Her düğüm, ağdaki işlemlerin bir kısmıyla meşgul olur. Böylece iş yükü dağıtılır.

Layer-1 Coinleri Nelerdir?

Layer-1 coinleri, Layer-1 blok zincirlerinin ve Layer-1 çözümlerinin kripto para birimleridir. Bunlar kendi blok zincirlerini kullanan kripto para birimleri olduğundan, Layer-1 tokenleri olarak değil Layer-1 coinleri olarak adlandırılır.
Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Solana (SOL), Ripple (XRP) ve Avalanche (AVAX) önde gelen Layer-1 coinleri olarak gösterilebilir.

Bitcoin (BTC)

Satoshi Nakamoto takma isimli kişi ya da kişilerce 2008’de whitepaperı yayımlanan Bitcoin(BTC), ilk blok zincir ve kripto para birimidir. Halihazırda en değerli kripto para olan ve Layer-1 Coinleri listesinde bulunan Bitcoin, 2009’da faaliyete geçmiştir. Proof-of-Work konsensüs algoritmasını kullanan Bitcoin üzerinden merkeziyetsiz, aracısız ve şeffaf şekilde eşler arası ödemeler yapılabilir. Arzı 21 milyon BTC coin ile sınırlı olan Bitcoin günümüzde deflasyonist bir yatırım aracı olarak da değerlendirilmektedir.

Ethereum (ETH)

Bitcoin’in ardından en büyük blok zincir ve kripto para birimi olan Ethereum (ETH), Vitalik Buterin tarafından yaratılmış ve 2015’te piyasaya çıkmıştır. Ethereum blok zincir ağı üzerinde akıllı sözleşmeler yaratmak, yeni tokenlar ve merkeziyetsiz uygulamalar oluşturmak mümkündür. Ethereum, şu an Proof-of-Work konsensüs algoritmasını kullansa da bir Layer-1 yükseltmesi ile Proof-of-Stake konsensüs algoritmasına geçmektedir.

Solana (SOL)

Solana (SOL) da tıpkı Ethereum (ETH) gibi akıllı sözleşmeleri ve merkeziyetsiz uygulamaları çalıştırmak üzere tasarlanmış esnek bir platform ve kripto para birimidir. Ancak Proof-of-History konsensüs mekanizmasını kullanan Solana, hızıyla öne çıkan bir Layer-1 blok zinciridir.

Ripple (XRP)

Bir zamanlar Bitcoin’in ardından en büyük ikinci kripto para birimi projesi olan Ripple (XRP), merkezi yapısıyla diğer Layer-1 blok zincirlerinden ayrılır. Ripple, XRP coin aracılığıyla hızlı, uluslararası eşler arası ödeme ve para transferi olanağı sunar.

Avalanche (AVAX)

Avalanche (AVAX), kendine özgü sistemiyle Layer-1 blok zincirlerinin ölçeklenebilirlik, güvenlik ve merkeziyetsizlik meselelerinin üçüne de aynı anda çözüm getirmektedir. AVAX coin ise ağdaki işlem ücretlerinin ödenmesinde kullanılır.

Layer-1 ile Layer-2 Arasındaki Farklar

Layer-1, bir ana blok zincir ağını ifade eder. Layer-1 çözümleri de bu ana blok zincir ağı üzerinde yapılan iyileştirmelerdir. Bu çözümleri gerçekleştirmek çoğu durumda teknolojik kısıtlar nedeniyle uzun zaman alabilir. Örneğin, Ethereum blok zinciri 2.0 yükseltmesi ile Proof-of-Stake konsensüs mekanizmasına geçmeye çalışıyor ancak bu süreç birkaç yıldır sürüyor. Çünkü bu yükseltme doğrudan Layer-1’de, yani ana ağda gerçekleştiriliyor.
Ayrıca, birçok proje, örneğin merkeziyetsiz uygulamalar ölçeklenebilirlik sorunları nedeniyle Layer-1 blok zincirlerinde oluşturulamaz. Yine de Layer-1’in güvenlik ve merkeziyetsizlik avantajlarından faydalanmak isterlerse belirli bir blok zincir üzerinde bir Layer-2 çözümü olarak inşa edilebilirler. Layer-2, işlemleri Layer-1 ağından bağımsız olarak işleyen ama Layer-1 üzerinde oluşturulan bir katmandır.