Klordioksit: Kimyanın Mucizesi

Fjit...GaYw

16 Jan 2024

Bu yazı sizlere Klordioksit(ClO2) nedir? sorusuna cevap veren bir içeriktir. Yazımız biraz uzun ama umarım bilgilendirici olur. Yazı içeriği şu şekildedir.

Klordioksit(ClO2) nedir?
Bakteri, Virüs ve Mantarlar üzerindeki Etkisi
Klor'a(Cl2) göre avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Kullanım alanları nereledir?

Klordioksit nedir?

Klordioksit 1814 yılında Sir Humphrey Davy tarafından keşfedilmiştir.
Klordioksit (ClO2), klor benzeri, rahatsız edici bir kokuya sahip sentetik, yeşil-sarımsı bir gazdır. Klordioksit, nötr bir klor bileşiğidir. Klordioksit hem kimyasal yapısında hem de davranışında klordan çok farklıdır. Klordioksit küçük, uçucu ve çok güçlü bir moleküldür. Seyreltilmiş sulu çözeltilerde klordioksit serbest bir radikaldir. Yüksek konsantrasyonlarda indirgeyici maddelerle güçlü reaksiyona girer. Klordioksit, klor gazı (Cl2), oksijen gazı (O2) ve ısıya ayrışan kararsız bir gazdır. Klordioksit güneş ışığı ile foto-oksitlendiğinde, parçalanır.

Bilinen en güçlü oksidandır. Klor Dioksit 1915'ten beri içme suyu dezenfektanı olarak kullanılmaktadır.
1944'de ABD'de, 1985'de AB 'de, 1988'de Japonya'da,1987'de İngiltere’de 2005'de Çin'de içme suyunda dezenfeksiyon ürünü olarak kabul edilmiştir.
Dünya Sağlık Örgütü ise Klor Dioksiti içme suyu dezenfektanı olarak 1992 yılında onaylamıştır.

Bakteri, Virüs ve Mantarlar Üzerindeki Etkisi

Klordioksidin oksitleyici özellikleri ve radikal yapısı, onu büyük bir pH aralığında mükemmel bir virüsidal ve bakterisidal ajan haline getirir.
Alkalin ortamda canlı hücre duvarlarının gaz halindeki klordioksit radikallerine geçirgenliği, hayati moleküllere daha kolay erişim imkânı sağlayacak şekilde arttırılmış gibi gözükmektedir. Klordioksitin hayati amino asitlerle reaksiyonu, bakteri ve virüslere karşı oluşturduğu baskın süreçlerden biridir.
Oksitlenebilir materyal içeren hücrelerdeki ve hücre zarı yüzeyindeki bileşikler klordioksit ile reaksiyona girerek hücre metabolizmasının bozulmasına neden olur. Klordioksit, aynı zamanda, amino asitlerdeki ve hücre içindeki RNA'daki disülfid bağlarıyla doğrudan reaksiyona girer. Klordioksit, oksitleyici olmayan dezenfektanlardan farklı olarak, mikroorganizmaları inaktif haldeyken bile öldürür. Klordioksitin etkisi ile hücrelere yerleştirilen oksidatif yük, çoğu mikroorganizmanın klordioksit direnci oluşturamayacağı anlamına gelir.

Klordioksit'in Klor'a(Cl2) göre avantajları nelerdir?

1. Dezenfeksiyon Yetenekleri:

Klor, su arıtımında yaygın olarak kullanılan bir dezenfektandır. Ancak, klordioksit mikroorganizmalar üzerinde daha güçlü bir etkiye sahiptir. Bu, su arıtımında daha etkili bir performans sunar.

2. Tat ve Koku Kontrolü:

Klor, içme suyu arıtımında kullanıldığında bazı durumlarda istenmeyen tat ve koku sorunlarına neden olabilir. Klordioksit, bu konuda daha iyi bir kontrol sağlayarak içme suyu kalitesini arttırır.

3. pH Toleransı:

Klor, belirli pH aralıklarında etkili olabilirken, klordioksit daha geniş bir pH aralığında etkili bir şekilde çalışabilir. Bu özellik, çeşitli su kaynaklarının işlenmesinde avantaj sağlar.

4. Trihalometan (THM) Oluşumu:

Klor, su arıtımında organik maddelerle reaksiyona girerek trihalometan (THM) gibi yan ürünleri oluşturabilir. Klordioksit kullanımı, THM oluşturmaz, bu da çevresel etkileri minimize edebilir.

Klordioksit'in kullanım alanları nereledir?

İçme Suyu Dezenfeksiyonu: Uzun vadeli mücadelede patojen mikroplara, mantarlara, alglara ve virüslere karşı çok etkili, ayrıca kaynakları koruyan bir dezenfektandır. Dünyanın birçok ülkesinde patente sahip olan sadece çok tehlikeli lejyonella bakterisine karşı çok kesin başarı sağlamakla kalmayıp, ayrıca kullanımında birçok avantajları da getirmektedir. Klordioksit geniş bir pH aralığında etkilidir. Kullanıma hazır olan çözeltinin çevreye karşı duyarlılığı sayesinde su arıtmanın hemen hemen tüm alanlarında risksiz bir kullanım sağlamaktadır.
Sanayi ve Otellerde: Fabrika, hastane veya otel gibi yapıların soğutma kulelerinin korozyon, kireçlenme ve biyolojik kirlenme dışında insan sağlığı için tehlike arz eden bakterilere ve çevreye yaydıkları kokuya karşı uygun kimyasallar ile doğru şartlandırılmaları gerekmektedir. Klordioksit ile kuyu suyundaki kristal teşekkül engellemekte, kireç korozyon ve tortular yok edilerek sistemin daha sağlıklı çalışması sağlanmaktadır. Klordioksitin mantarlar, yosunlar, virüsler ve patojenlerin yok edilmesinde çok etkili ve uzun süreli bir etkisi vardır. Böylece çevreye yayılan kötü koku ve hastalık risklerinin de önüne geçilmesi sağlanmaktadır.
Atık Su Sistemlerinde: Klordioksit birçok alanda etkili olduğu kadar, atıksu arıtımında da etkili bir dezenfektandır. Yapılan Çalışmalar göstermiştir ki, klordioksit klor gibi su içinde hidrolize olmadığından mikroorganizmalara karşı aktivitesi sabittir. Atıksudaki koliform popülasyonlarını yok eder. Sularda koku ve renk oluşturucu bileşikler genellikle inorganik tuzlar (demir-mangan türevleri), sülfür bileşikleri, yosun ve alglerden gelen organik türler ve kirletici kaynaklardan gelen organik bileşiklerin kontaminasyonundan kaynaklanır. Demir ve mangan bileşiklerini de okside edici özelliği olduğundan dolayı oksidasyon ajanı olarak kullanılır, koku ve renk giderme yanında istenmeyen organik bileşiklerin giderilmesinde etkilidir. Klordioksit, organik yüklü atıksulardaki diğer klor bazlı ürünlere göre dezenfeksiyon esnasında trihalojenmetanlar gibi halojenler oluşturmaz.
Hayvan Yetiştiriciliğinde: Klordioksitin hayvan yetiştiriciliğindeki önemi, düşük konsantrasyonlarda etkili, tatsız ve kokusuz bir madde olması, kalıntı ve klor tadı yaratabilecek klorofenollere dönüşmemesi, düşük ve yüksek pH değerlerinde bakteri fungus, alg ve biofilmlere karşı etkili olması, kloramin ve trihalomentanların(THMs) oluşumuna neden olabilecek bazı maddelerle ve amonyakla reaksiyona girmemesi gibi özelliklere sahip olmasıdır. Ayrıca Klordioksit, su kaynaklı parazitlerden klora dayanıklı Giardia ve Cryptosporidium’a karşı da etkili bir maddedir. Klordioksit hayvan yetiştiriciliğinde, tavuk ve sığır karkaslarının soğutulmasında da kullanılan sularda mikrobiyel popülasyonun azaltılması amacıyla kullanılır. Tavuklarda Klordioksit uygulaması raf ömrünü uzatır. Tavuk karkaslarında Salmonella’yı önler.
Havuzlarda: Bugüne kadar kullanılan çeşitli havuz kimyasallarına karşı tek bir ürün kullanılmasını sağlar. Havuzlardaki göz ve cilt tahrişini ortadan kaldıran çok amaçlı bir dezenfektandır. Süs havuzlarının etrafa mikrop yaymasını engelleyen, çevreye zarar vermeyen, su ile temas edilen yerlerde biyofilm tabakası oluşmasını ve hastalık yapan mikroorganizmaların yok edilmesini sağlayan güçlü bir dezenfektandır.
Sağlık Sektöründe: Klordioksit Sağlık Sektörü için kolay kullanımlı, ekolojik, hızlı ve en geniş etki Spektrumlu yeni nesil bir dezenfektandır. Hastaneler, poliklinikler, özel muayenehaneler, sağlık ocakları devamlı mikroorganizmalara ve hastalık yapıcı faktörlerle karşı karşıyadır. Sağlık hizmeti veren bu yerler steril koşullarda çalışmak zorundadur. Klordioksit hızlı ve kalıcı dezenfeksiyonla, geniş etki spektrumuyla temas ettiği yüzeylerde steril bir ortam oluşturur. Klordioksit Sağlık Sektöründe, mikroorganizmaları etkisiz hale getirmek veya yok etmek için doğru dezenfektanlar ile sterilzasyon işlemlerinin yapılması hastanelerde etkili infeksiyon kontrolü sağlar. Teşhis ve tedavi amaçlı tekrar kullanılan araçlarda kross-infeksiyonu önleyecek işlemlerin yapılması şarttır. Tıbbi araç/gereçlerin sterilizasyon ve dezenfeksiyonundaki yetersizlik ekstra tedavi harcamalarına, hastalarda morbidite hatta mortaliteye neden olduğu gibi sterilizasyon-dezenfeksiyon konularında gereksiz işlemlerin de hastane giderlerini arttıracağı unutulmamalıdır.
Tarım Sektöründe: Klordioksit Tarımda Kullanımı her geçen gün yaygınlığını arttırmakta olan bir çözümdür. Tarım için suyun kalitesinin ve sağlıklı olmasının verimlilik açısından ne kadar önemli olduğu aşikardır. Klordioksit depolarda dinlendirilen sulara uygulandığında biyofilm tabakası, mantar, virüs gibi mahsüle zarar verecek bakterilerin oluşmasını engeller. Klordioksit Tarımda Kullanımı ile hem daha kaliteli hem daha sağlıklı mahsuller elde edilmektedir. Organik tarımda kimyasal koruyucular kullanılmamaktadır. Klordioksit gibi dezenfektanlar tercih edilmektedir. Klordioksit uygulaması yapılan toprakta, sulama sonrası aktivasyon sağlanıp bakteri, fungus ve nematodlara karşı koruma gerçekleşir ve bu koruma kalıcıdır. Depolama bölümlerinde yapılan pulvarizasyon ile mahsul yüzeyindeki bakteriler yok edilir. Klordioksit buharlaştığı için kalıntı bırakmaz.

İçeriğime katkısı olan sayfalar ve yazılar: