APPLE
Teknolojiye yön veren şirketlerden biri olan Apple, kuruluş hikayesiyle birlikte birçok girişimciye ilham vermeye devam etmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulan ve zaman içerisinde dünyanın dört bir yanında popüler olan Apple, yapısı itibariyle çok uluslu şirketler arasında gösterilmektedir. Kişisel bilgisayar, yazılım, cep telefonu ve giyilebilir teknoloji alanında geliştirmeler yaparak yeni ürünler tasarlayan Apple, günümüzde dünyanın en değerli şirketleri arasında yer almaktadır.
Apple’ın en çok kullanılan ürünleri arasında Mac bilgisayarlar, iPod taşınabilir müzik çalarlar, iPhone akıllı telefonlar, iPad tabletler ve Apple Watch isimli akıllı saatler bulunmaktadır.
Kullanıcı deneyimi açısından farklılık yaratan macOS ve iOS işletim sistemleri, iTunes medya galerisi ve Safari isimli internet tarayıcısı da Apple’ın öne çıkan diğer ürünleri arasında sayılmaktadır. Dünyanın 14 farklı ülkesinde 400’ü aşan satış mağazasıyla birlikte hizmet vermeye devam eden Apple bünyesinde toplamda 73 bin civarında personel çalışmaktadır. 2015 yılında yapılan resmi açıklama doğrultusunda şirketin yıllık gelirinin ortalama 130 milyar dolar olduğu ifade edilmiştir.
Apple'ın Kuruluş Hikayesi
Apple’ın kuruluşu 1976 tarihine uzanmaktadır. Aynı yılın 1 Nisan tarihinde başta Steve Jobs olmak üzere Steve Wozniak ve Ronald Wayne ortaklığında Amerika Birleşik Devleti’nde kurulmuştur. Kuruluş amacının Apple I adlı bilgisayar kitini satmak olduğu topluluk, bu doğrultuda çalışmalarına başlamıştır. Bu kit ise ilk olarak California’daki bilgisayar kulübü olarak kurulan Homebrew Computer Club bünyesinde tanıtılmıştır. Günümüzdeki kişisel bilgisayarların daha basit hali olarak üretilen Apple I, büyük merak uyandırmaya başlamıştır. Kurulduğu yılın temmuz ayında 666 dolardan satışa çıkan Apple I, böylece büyük bir serüvenin kapılarını aralamaya başlamıştır.
Apple, 1977 yılının 3 Ocak tarihinde resmi olarak şirketleşmiştir. Amerikan yatırımcı Mike Markkula tarafından 250 bin dolarlık sermaye katkısı ile birlikte şirketleşen Apple, yeni çalışmalarına ara vermeden devam etmiştir. Kısa bir süre sonra Apple II’yi tanıtan şirket, en yakın rakibi Commodore PET’i birçok konuda geride bırakmıştır. 1970’li yılların sonuna kadar bu ürünüyle teknoloji arenasında boy göstermeye devam eden Apple, 1980’e gelindiğinde dönemin ünlü şirketleri IBM ve Microsoft’a rakip olmayı hedeflemiştir. Bu süreçte Apple III tanıtılmıştır.
Apple'ın Ünlü Macintosh Dönemi
Günümüzdeki Macbook’ların atası olarak bilinen Macintosh projesinin temeli 1982’de atılmıştır. Bununla eş zamanlı olarak Steve Jobs da Apple Lisa projesini başlatmıştır. Jef Raskin’in üstlendiği Macintosh ile birlikte yarışa giren iki ekip, hıza çalışmalarını sürdürmüştür. Yarışı ise 1983 senesinde Apple Lisa ekibi kazanmıştır. Böylece Apple Lisa, GUI’a sahip ilk bilgisayar olarak literatüre geçmiştir. Ancak yüksek fiyatı nedeniyle teknoloji piyasasında başarı elde edememiştir.
Lisa’dan sonra Apple Macintosh’u 1984 senesinde piyasaya sürmüştür. Televizyon reklamlarıyla tanıtılan Macintosh, iyi bir satış ivmesi yakalamıştır. İlerleyen süreçte yazılım yetersizliğinden dolayı beklenen talebi göremeyen Apple, 1989 senesinde Macintosh Portable’ı tanıtmıştır. Önceki versiyona nazaran daha hafif ve kullanışlı imkanlar sunan kişisel bilgisayar, uzun pil ömrü ile birlikte teknolojide çığır açmıştır. 1991 senesinde ise Apple PowerBook’u tanıtmış, bu ürün ile birlikte günümüze kadar ulaşan Mac OS işletim sisteminin temelleri atılmıştır.
Şirket, tarihler 1994 yılını gösterirken AIM ittifakı olarak tanınan IBM ve Motorola ile anlaşma yapmıştır. Bu anlaşmaya doğrultusunda yazılımını Apple’ın ürettiği bir bilgisayar platformu kurulması amaçlanmıştır. Microsoft’u büyük bir düşüşe uğratmayı amaçlayan ittifak kapsamında Power Macintosh piyasaya sürülmüştür. Bu süreçte Apple bünyesinde birçok işten çıkarma gerçekleşmiş ve yazılım konusunda bir dizi sorun meydana gelmiştir. Bir süre önce şirketten ayrılarak NeXT bünyesine geçen Steve Jobs, danışman titriyle birlikte Apple’a davet edilmiştir. Apple’a geri dönen Jobs, CEO koltuğunda yaşanan sorunlar neticesinde bu geçici olarak bu göreve atanmıştır.
Apple'ın Hikayesinin Kırılma Noktası
Apple, 1998 yılının 15 Ağustos tarihinde iMac’i dünyaya tanıtmıştır. Birçok yönüyle Macintosh 128K ürününü anımsatan bu projenin tasarım sürecini ise ilerleyen dönemlerde iPod ve iPhone’u tasarlayacak olan Jonathan Ive üstlenmiştir. iMac, tanıtıldığı tarihten yaklaşık 5 ay içerisinde yaklaşık 800 bin adet satış yakalamıştır. Bu süreçte Apple, yazılım konusunda atağa geçerek, hali hazırda Macromedia’ya ait olan Final Cut uygulamasını satın almıştır. Bu yazılım, 2007 yılında Apple bünyesinde Final Cut Pro olarak yayınlanmış ve büyük kitlelerce kullanılmıştır.
Apple, yazılım konusunda Final Cut ile sınırlı kalmayarak 2001 yılına kadar Logic ve Shake uygulamalarını da bünyesine katmıştır. Aynı yılın 24 Mart tarihinde ise Mac OS X işletim sistemi yayınlanmıştır. 2001 yılının 19 Mayıs tarihinde şirket, resmi olarak ilk satış mağazasını Virginia ve California’da açmıştır. 23 Ekim tarihinde ise teknoloji dünyasına adeta bomba gibi düşen dijital müzik çalar iPod tanıtılmıştır. Toplamda altı senede 100 milyondan fazla satış yakalayan iPod, 2003 senesinde iTunes Store ile entegre hale getirilmiştir.
Apple, 9 Ocak 2007 tarihinde şirketin kaderini değiştirebilecek nitelikteki ürünlerini tanıtmaya başlamıştır. Macworld Expo bünyesinde konuşan Steve Jobs, bu etkinlik kapsamında iPhone ve Apple TV’yi tanıtmıştır. Bu tanıtım sonrası şirketin hisseleri 97.80 iken kısa sürede 100 dolar bandını geçmiştir. 2007 yılının temmuz ayında ise App Store yayınlanmıştır. iPhone ve iPod Touch ürünleriyle entegre olan sanal mağara, şirketin dijital satış alanında büyük kar etmesini sağlamıştır.
2010'dan Günümüze Apple
2010 yılında yeni nesil tablet olarak iPad’i tanıtan Apple, temelde iPhone ile aynı dokunmatik işleve sahip bir ekran kullanmıştır. Aynı yılın 3 Nisan tarihinde ilk olarak ABD’de satışa sunulan ürün, aynı gün 300 bin adet satmıştır. Böylece Apple, tarihinde ilk kez ezeli rakibi Microsoft’u geçerek büyük bir başarı yakalmıştır. Bu ataktan hemen sonra 7 Haziran 2010 tarihinde 4. Nesil iPhone tanıtılmıştır. Bununla kalmayan Apple, kısa aralıklarla iPod’a ait Nano, Touch ve Shuffle serilerini satışa sunmuştur.
2011’de Steve Jobs şirketin yönetiminden ayrılacağını açıklamıştır. Böylece şirketin yönetimine en yakın aday olan Tim Cook geçmiştir. Günümüzde hala faaliyetlerine devam eden Cook yönetimindeki Apple, 700 milyar dolarlık bütçesiyle birlikte teknoloji alanında dünyaya yön veren şirketlerden biri konumuna ulaşmıştır. Özellikle iPhone ve Mac serisi ürünleriyle adından sıkça söz ettiren Apple, yazılım konusunda da faaliyetlerine tüm hızıyla devam etmektedir.