Parasal Sıkılaşma Nedir?

Ekonomik politika araçlarının enflasyon, para arzı ve fiyat istikrarı konularında sahip olduğu etki hakkında fikir sahibi olmak birçok avantaj sağlıyor. Yatırımlarını doğru şekilde değerlendirmek ya da yakın gelecekte içerisinde bulunduğun ülkenin ekonomisine dair fikir sahibi olmak için para politikaları kritik önem taşıyor. Çünkü bu kararlar tüm ekonomik faaliyetleri doğrudan ilgilendiriyor. Bir bölgede para arzını azaltmak hedefiyle uygulanan para sıkılaştırma politikası da son dönemlerde gündemi işgal eden kavramlar arasında bulunuyor.

Bireysel yatırımların için yürüttüğün titiz araştırmalar ya da oldukça sık karşına çıkan bir kavramı keşfetme arzusu seni bizlerle buluşturmuş olabilir. Hedefin her ne olursa olsun, bu sayfanın sonuna ulaştığında para sıkılaştırma politikalarına dair gerekli tüm sırları keşfedeceksin. Öyleyse, kemerini bağla ve harekete geçelim!

Para Politikası Nedir? Para Politikalarını Hangi Kurum Uygular?

Para politikası, ekonomide para arzı ve fiyat seviyelerini dengelemek amacıyla yürüttüğü uygulamalar olarak tanımlanıyor. Günümüzde para politikaları özellikle de enflasyon düzeyini kontrol altında tutmak noktasında önem taşıyor. Para politikasının belirlenmesinde birçok farklı değişken dikkate alınırken kısa vadeli hedefler genellikle faiz oranlarıyla belirleniyor. Yani anlayacağın, faiz oranlarında yapılan değişiklikler piyasalar üzerinde güçlü bir etki gösteriyor.

Varlık fiyatları, ekonomik aktivite düzeyi, genel fiyatlar, döviz kurları ve daha pek çok ekonomik parametreyle bire bir ilişkisi olan para politikasını belirleme yetkisi ve sorumluluğu ülkemizde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda bulunuyor. Para Politikası Kurulu (PPK) adı verilen bir organ tarafından belirlenen özel stratejilerle yürütülen para politikaları yılda 8 kez ve önceden belirlenen takvime uygun şekilde düzenleniyor. Peki, bu toplantılar neticesinde karşına çıkması muhtemel stratejilerden para sıkılaştırma politikası tam olarak ne anlama geliyor?

Para Sıkılaştırma Politikası Nedir? Nasıl Uygulanır?

Para sıkılaştırma politikası, piyasada bulunan yüksek para arzı seviyesini düşürmek amacıyla uygulanan para politikası olarak tanımlanıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından uygulanan sıkı para politikası genellikle yüksek enflasyon düzeyini düşürmek amacıyla kullanılıyor. Para sıkılaştırma politikası sisteminin özünde tüketici taleplerini sınırlandırmak ve tasarruf eğilimini artırmak prensibi yatıyor. Böylece arz seviyesinden yüksek olan talep seviyesinden kaynaklanabilecek enflasyonun önlenmesi sağlanıyor.

Para sıkılaştırma politikası genellikle faiz oranlarının artırılması benzeri bir dizi tedbirin uygulanmasını gerektiriyor. Dolayısıyla bu tablo tasarrufu ön plana alarak farklı yatırım araçlarına yönelme noktasında kişilerin kararsızlık yaşamasına neden olabiliyor. Faizlerin yüksek olduğu ekonomik sistemlerde potansiyel yatırımcılar yatırımlarını erteleme yoluna gidebiliyor.

Para Sıkılaştırma Politikasının Hedefleri Nelerdir?

Para sıkılaştırma politikasının birçok farklı hedefi bulunmakla birlikte özünde yüksek enflasyonu kontrol altına alma amacıyla uygulanıyor. Böylece de para arzının ve enflasyonun azalmasıyla pek çok farklı ekonomik parametrede değişim gözlemleniyor. Para sıkılaştırma politikasının hedefleri kısaca bu şekilde sıralanıyor:

• Enflasyonun kontrol altına alınması, fiyat istikrarını sağlama hedefine yönelik olarak uygulanıyor. Düşük ve istikrarlı enflasyon düzeyi, tüketicilerin ve işletmelerin gelecekteki fiyatları daha iyi tahmin etmeleri ve ekonomik kararlarını daha tutarlı bir şekilde almalarına olanak tanıyor.
• Kısıtlayıcı para politikası, yerel para biriminin değerini korumak hedefiyle uygulanıyor. Para biriminin değerini koruyarak da döviz kurlarının istikrarını sağlamayı hedefliyor.
• Para sıkılaştırma politikasıyla ekonomide aşırı dalgalanmalar yaşanmasının engellenmesi hedefleniyor. Ekonomik aktivitelerin sürdürülebilir bir hızda ve sağlam bir zeminde ilerlemesini sağlamak amacıyla da bu politikadan faydalanılabiliyor.
• Finansal istikrarın sağlanması, orantısız kredi genişlemesi veya varlık balonları gibi finansal risklerin azaltılması amacıyla da parasal sıkılaştırma uygulanabiliyor.
• Yüksek enflasyon düzeyi, ithalatın maliyetini artırıyor. Dolayısıyla dış dengenin bozulmasına neden olabiliyor. Para sıkılaştırma politikası sayesinde, ithalat talebi azaltılıyor ve dış ticaret dengesi düzeltilebiliyor.

Para Sıkılaştırma Politikasının Araçları Nelerdir?

• T.C. Merkez Bankası faiz oranları
• Açık piyasa işlemleri
• Zorunlu karşılık oranları
• Reeskont oranları
• Döviz işlemleri

Para Sıkılaştırma Politikası Kapsamında Nasıl Önlemler Alınabilir?

Para sıkılaştırma politikası önlemleri, ekonomideki para arzını azaltmayı amaçlıyor ve enflasyonu kontrol altına almak amacıyla kullanılan bir dizi adımı içeriyor. Parasal sıkılaşma ne demek noktasında aydınladığına göre şimdi de bu hedefle alınabilecek önlemlere hızlı bir bakış atalım:

• Faiz oranlarını artırma: Merkez bankası, kısa vadeli faiz oranlarını artırarak borçlanma maliyetini artırabilir. Bu sayede kredi maliyetlerini yükselterek tüketici harcamalarını ve yatırımları azaltabilir.
• Rezerv zorunluluğunu artırma: Merkez bankası tarafından bankalara, ellerinde tutmaları gereken asgari rezerv miktarını artırma şartı koşulabilir. Böylece bankaların mevcut likiditeyi daha az kullanmaları ve dolayısıyla kredi arzının düşürülmesi sağlanabilir.
• Açık piyasa işlemleriyle varlık satışı: Merkez bankasının, hazine bonosu, tahvil ve hisse senedi alım satımına gitmesiyle para arzını azaltması sağlanabilir. Bu yöntemle piyasada dolaşan para miktarı azaltılır ve faiz oranları artırılabilir.
• Döviz piyasasına müdahale: Yerel para biriminin değerinin artırılması amacıyla döviz piyasasına doğrudan müdahale edilebilir. Bu sayede ithalatın maliyeti yükseltilir ve iç talep azaltılabilir.
• Makro ihtiyati tedbirler: Bankaların kredi verme standartlarının değiştirilmesi ve sıkılaştırılmasıyla ya da finansal risklerin azaltılmasına yönelik düzenlemelerle ekonomik aktivite düzeyi azaltılabilir.
• Bankalara ve finansal kuruluşlara kredi kısıtlamaları: Merkez bankası doğrudan bankaların ve finansal kuruluşların kredi verme kapasitelerini düzenleyebilir ve sınır getirebilir.
• Lüks tüketim mallarına özel vergiler: Lüks tüketim mallarına ek vergi getirilerek tüketimlerinin azaltılması sağlanabilir.

Bu önlemler enflasyon seviyesinin kontrol altına alınması, finansal istikrarın sağlanması ve ekonomik dengelerin düzenlenmesi amacıyla kullanılıyor. Bu tedbirlerin bir ya da birkaçı aynı anda uygulanabiliyor. Fakat para sıkılaştırma politikasının ekonomik büyümeyi etkileme riskinin de göz önüne alınması ve dikkatli bir şekilde sürdürülmesi önem taşıyor.

Para Sıkılaştırma Politikası Hisse Senedi Fiyatlarını Nasıl Etkiler?

Yapılan teorik çalışmalar, para politikalarının hisse senedi fiyatları üzerinde kısa dönemde negatif ve anlamlı bir etkisi olduğunu gösteriyor. Fakat bu etkinin tam olarak hangi kanallar aracılığıyla gerçekleştiğini belirlemek mümkün olmuyor. Hisse senedi fiyatlarını etkileyen birçok faktörün var olması ve bu faktörlerin para politikasıyla etkileşimi, bu ilişkinin net bir şekilde tespit edilmesini zorlaştırıyor. Para sıkılaştırma dönemlerinde faiz oranlarının yükselmesi borçlanma maliyetini artırıyor. Dolayısıyla şirketlerin kârlılık beklentileri düşebiliyor ve hisse senedi fiyatlarında azalma görülebiliyor. 

Para politikasının hisse senedi fiyatları üzerindeki etkisi, faiz oranlarının yanı sıra şirketlerin finansal yapısındaki değişikliklerle de ilişkilendiriliyor. Para sıkılaştırma politikaları nedeniyle bankaların kredi verme kapasitesi azalabiliyor. Böylece şirketler, daha fazla öz kaynağını kullanmak zorunda kalabiliyor. Faiz oranlarının değişmesi, şirketlerin yatırım kararlarını ve nakit akışlarını doğrudan etkiliyor.

---

Ayrıca hatırlatmadan geçmeyeyim;
Srvey'e mutlaka katılın ve anında nakit kazanın!

Srvey Token Airdrop

Referans Kodu = SBKZW9CP3
Uygulamayı İndirin:
📝Uygulama Linki: https://play.google.com/store/apps/d...odi.opensurvey
Kayıt işlemi esnasında referans kodunu mutlaka girin..
Profilini Tamamla, Srvey token Kazan ve hızlıca çek! (yaklaşık 550.000+ token = 140tl)

Bu tür konular, teknik analiz araçları, eğitimleri veya indikatörler ilgilinizi çekiyorsa borsarazzi bloguna göz atmanızı tavsiye ederim..

Makalemi beğendiyseniz bana destek olmak için etkileşimde bulunabilirsiniz,
Konuyla ilgili sorularınızı yorumlar kısmından bana iletebilirsiniz.
Daha faklı temel, teknik bilgileri öğrenmek isterseniz yayınlarımı takip edebilirsiniz.

twitter'da beni takip edin: @borsarazzi
telegram grubumuza katılın: t.me/tr4ders

Vakit ayırıp okuduğunuz için teşekkür ederim.
Yeni bir makalede görüşünceye kadar hoşçakalın..