Libra 100X
Open Libra $LIBRA
OpenLibra ($LIBRA), Facebook (Meta) tarafından 2020 yılında geliştirilmekte olan orijinal adı Diem (eski adıyla Libra) projesinden forklanan topluluk odaklı bir blok zinciri projesidir.
🔙Biraz tarihsel süreçten bahsetmemiz gerekiyor.
Projenin orjinalinde Diem’in bir stabilcoin ödeme sistemi olması amaçlanmıştı, ancak proje, parasal egemenlik, finansal istikrar, gizlilik ve rekabet karşıtı endişeler nedeniyle AB, ABD, diğer ülkelerdeki hükümet düzenleyicileri ve genel kamuoyundan gelen tepkiler nedeniyle proje ile ilgilenen Novi adlı ekip dağıtıldı, haliyle Diem projesi de rafa kaldırıldı.
🔹Bundan kısa süre sonra işsiz kalan Meta çalışanları Sui ve Aptos’un gelişim ekiplerini oluşturarak Meta’dan kalan Diem projesini bir nevi devam ettirmiş oldular.Böylelikle Aptos ve Sui, Diem için geliştirilen Move programlama dilini kullanarak, yüksek işlem hızlarına ve ölçeklenebilir akıllı sözleşme platformlarına sahip yeni blok zincirleri olarak ortaya çıktı.
🔹0Lnetwork olarak bilinen 0L , #Libra’nın merkezi unsurlarını ortadan kaldırmak ve geliştirmek için 2020 yılında forkalandı ve 0L genesis olarak, Ekim 2021’de resmi olarak kuruldu.
Gününmüze dönecek olursak; 0Lnetwork yeni bir markalaşma içinde ve #OpenLibra olarak adlandırılacak.
Gelelim bu kadar çetrefilli yollardan geçmiş, görece eski olan bir projeyi neden hotlistte verme riskini alıyoruz.
🔺Open Libra tıpkı Aptos ve Sui gibi Move programlama dili kullanmakta olan bir Diem Forku olup diğer ikisine üstün olduğu yerler var.
Move, Diem'in özgün programlama dili olup, özellikle finansal işlemler ve dijital varlıkların yönetimi için güvenlik ve doğruluk açısından yüksek standartlar sağlamak üzere tasarlanmıştır.
⭕️Open Libra’nın Diem’den miras kalan açık kaynak kodlu kısmı Akıllı kontrat üretmeye pek elverişli olmaması nedeniyle, takım orijinal yapının üzerine birçok geliştirme yapmak durumunda kaldı.
Öncelikle, Diem mimarisi özelinde merkezi yapının kontrol mekanizmalarını sağlamak için kurulmuş Özel anahtar yapılarını( Root Accounts) işlevsizleştirilerek merkeziyetsiz bir yapıya çevrildi. Ayrıca, Diem'in kodunda, ağın izin gerektirmeyen bir ortamda nasıl performans göstereceğiyle ilgili oyun teorisi açısından hiçbir şey bulunmuyordu .Yani orjinal tasarımda, ağın katılımcılarının (madenciler, doğrulayıcılar, kullanıcılar vb.) davranışlarını ve karşılıklı etkileşimlerini modelleyen, teşvikleri ve stratejileri analiz eden oyun teorisi temelli bir yaklaşım yoktu.
💹 Open Libra’nın ağ üzerinde yaptığı yenilikleri özetleyecek olursak
🔸Root hesabın kaldırılmas : Kontrolü merkezsizleştirmek için Diem Association'ın merkezi hesabını kaldırıldı.
🔻Delay Tower Yapılandırılması: Doğrulayıcı seçimi için Proof-of-Stake'e alternatif olarak sunulan bu sistem, finansal riskler olmadan doğrulayıcı kimliğini belirlemek için geçen sürenin kanıtını sağlar.Delay Tower, ağın güvenliğini artırmak için zaman bazlı bir mekanizma olarak düşünülebilir. Bu mekanizma, düğümlerin ağa katılımını zamanla sınırlayarak ve bu süre zarfında düğümlerin davranışlarını izleyerek, ağın güvenilirliğini ve dayanıklılığını artırmayı hedefler.
Genellikle projeler , Byzantine Fault Tolerance (BFT) ağları için Sybil saldırılarına karşı direnç yöntemi olarak Proof-of-Stake (PoS) sistemini tercih ederler. Ancak, topluluk büyümesi ve düzenleyici hususlar göz önünde bulundurulduğunda, bu yöntem Open Libra tarafından seçilmemiştir. Bunun yerine, konsensüs mekanizmasına destek olarak (Delay Towers) eklemişlerdir.
(Byzantine Fault Tolerance: Dağıtık sistemdeki hatalı veya kötü niyetli bileşenlerin varlığında bile sistemin doğru bir şekilde çalışmasını sağlayan bir güvenlik özelliğidir. Bu, blockchain ağlarının güvenilir ve manipülasyona karşı dirençli olmasını sağlar.)
