Arı kolonilerinde besin kontrolü ve besleme

Arı kolonilerinde zaman zaman besleme yapılması kaçınılmazdır. Özellikle nektar akımının olmadığı zamanlarda besleme şarttır. Aksi halde koloni içerideki balı tüketerek strese girebilecektir. Erken ilkbahar, geç sonbahara ve kış mevsiminde besinsiz kaldığı acil durumlarda, şeker ve sudan hazırlanmış şurup ile besleme yapılmalıdır. Bu durumda aşağıdaki konulara dikkat edilerek besleme yapılmalıdır.

• Kış çıkışında kontroller yapılarak erken ilkbaharda arıların besin ihtiyacı olup olmadığına bakılır.
• Kışlama esnasında bir arı kolonisi günde 800-850 g; yaz sezonunda ise 250-300 g bal tüketebilir.
• Yılın hiçbir döneminde kovandaki bal miktarı 10 kilogramın altına düşmemelidir. Bunun altına düştüğünde kolonilerin morali bozulur ve strese girerler. Hatta bu nedenle intihar ettikleri veya kovanı terk ederek açlık oğulu verdikleri görülmektedir.

• Petek gözünde larvaların ters dönmüş olması, larvaları atmak amacıyla çıkarılırken ters dönmüş olmalarından kaynaklanır. Koloninin aç kaldığının belirtisidir.
• Besin yetersiz ise elde olan ballı petekler ile koloni takviye edilir. Ballı petek yoksa bal ve pudra şekerinden yapılan kek hazırlanarak verilmelidir.
• Her kovanda 3-4 çerçeve polen olması kuluçka çalışmasının istenilen düzeyde yürütülmesini sağlar.
• Polenin yetersiz olması durumunda önceki yıldan toplanmış ve kurutulmamış olan polen bir miktar pudra şekeri ile karıştırılıp hamur yapılarak saklanır ve gerektiğinde kolonilere verilebilir.
• Kekler her kovana 250-3.000 g arasında verilebilir.
• 3 kg kek bir koloninin 2-3 haftalık besin gereksinimini karşılayabilmektedir.

• Kek verilirken arıların uçuşta olmasına ve su bulmasına dikkat edilmelidir. Düşük sıcaklıklarda ve su bulma olanağının olmadığı durumlarda kek verilmemelidir.
• Kek yediği için su gereksinimi olan bahardaki genç işçi arılar çevreyi bilmediği için ve su kaynağı bulana kadar soğuktan üşürler ve kovana dönünceye kadar ölürler.
• Erken ilkbaharda arıların besin ihtiyacını karşılamak için 2:1 oranında, çay şekeri ve su ile hazırlanmış şurup verilmelidir. Şuruba vitamin+mineral eklenebilir.
• Şurup vermeye başlamadan önce arılar mümkün olduğunca sıkıştırılmalıdır.
• Şurup ve kek akşamüzeri verilmelidir.
• Keklerde enerji veya protein desteği dikkate alınarak besleme yapılmalıdır.
• Bal arısı kolonilerinde ergin arı beslemesi enerji ve protein beslemesi olarak ikiye ayrılmaktadır.
• Gereksinim duyulduğu dönemlerde bal arısı kolonilerinin enerji kaynağı olan balın yetersiz olduğu durumlarda şeker veya bal içerikli yemlerle beslenmesi gerekmektedir. Bu beslemenin amacı koloninin yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan enerji kaynağını sağlamaktır.
• Kolonilerin enerji gereksinimini bal yerine geçecek ürünlerle desteklemede herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Ucuz ve çeşitli kaynaklar vardır.
• Doğrudan şeker şurubu yanında invert edilmiş şekerlerden oluşmuş şuruplar da yoğun olarak kullanılabilmektedir. Ayrıca pudra şekeri ve bal ile yapılmış karışımlar da mevcuttur.
• Kolonide yavru ve arı sütü üretimi ile balmumu salgılanmasını teşvik etmek ve desteklemek amacıyla proteinli yemlerle besleme yapmak zorunludur.
• Kolonide polen olmaması ve polen yerine geçecek proteinli yemlerle koloninin beslenmemesi durumunda yavru üretimi durma noktasına doğru ilerler. Arısütü ve balmumu üretimi düşer.
• Bal arılarının polen ve polen yerine geçen yemlerle beslenmeleri sonucunda farklı miktarda yavru üretilmektedir.
• Koloniye protein desteği sağlamanın temel prensibi 145 mg polen ile bir işçi arının yetiştirileceği hesabıdır. Ayrıca bal arısı kolonisinin topladığı polenin ortalama %20-25 protein içerdiği dikkate alınmaktadır.