Web Teknolojileri: Web 1.0, Web 2.0, Web 3.0 ve Web 4.0

Kişisel bilgisayarların hayatımıza girdiği eski dönemlerden itibaren, internetin yaygın olarak kullanılmaya başlandığı günümüze kadar pek çok değişime şahitlik ettik. İnternet ve ilgili teknolojilerde yaşanılan gelişmeler hali hazırda devamlılığını sürdürüyor. İlk çıktığı zamanlarda basit bir kaç işlemin yerine getirilmesini mümkün kılan internet, artık uçsuz bucaksız bir bilgi havuzu haline dönüştü Özellikle, son 15 yıldır internet bağlantılarının sunduğu özelliklerin de kullanılması ile birlikte sosyal yaşamdan eğitime, iletişimden ticarete kadar web teknolojileri hayatın her alanını kapsıyor. Dünya genelinde internet kullanıcılarının sayısı her geçen gün artış gösterirken, web ve internet yıllar içinde farklı kullanıcıları ve farklı cihazları barındıracak şekilde dönüşüm geçirmeye devam ediyor. Kaydedilen teknolojik gelişmeler kişilerin farklı Web kavramları ile karşılaşmasına neden oldu. En sık duyulan kavramlardan biri de Web 1.0, 2.0, 3.0, 4.0 şeklinde.
 
Peki,  Web 1.0, 2.0, 3.0 ve 4.0 nedir?İnternetin evrimi olarak da kabul edilebilen ve adını çok sık duyduğumuz bu konuyu sizler için derinlemesine inceledik. Yazının devamında Web 1.0 nedir, Web 1.0 ne işe yarar gibi pek çok soruya yanıt bulabilirsiniz.
 

Web 1.0

 
Web 1.0 internetin ilk dönemlerindeki teknolojiye verilen addır. Kişiler internet 1.0 döneminde bu teknolojiyi yalnızca bilgi alma amaçlı kullanıyorlardı. Herhangi bir siteye girer bilgiyi okur, alır ve ortamdan çıkarlardı. Çünkü o dönemki web 1.0 özellikleri dahilinde yapılabilen işlemler bunlardı. Günümüzde olduğu gibi renkli bir internet mecrası veya pratik arayüzler Web 1.0 döneminde mevcut değildi. Bu da kişileri hem sınırlandırıyor. hem de internet kullanımını zor bir hale dönüştürebiliyordu. Web 1.0 döneminde, İnternette vakit geçirmek için yapılacak çok da fazla bir eylem yoktu demek yanlış olmaz. Örneğin, bilgi edinilen web sitesinde yorum dahi yapılamaz ve herhangi bir ortamda bilgi kaydedemezdiniz. Web sitesinde ne varsa onu okuyabilir ve siteden çıkış yapabilirsiniz. Fakat, internet ortamındaki pasif bilgi bir yere kadar yeterli geldi ve gelişen teknoloji izlerini Web 1.0 üzerinde de gösterdi. Kişilerin daha fazla bilgiye sahip olma isteği, geliştiricileri de perçinledi. Bu durum da Web 2.0 sıfır için önemli bir zemin oluşturdu.
 

Web 2.0

 
Web 2.0, O’Reilly Media tarafından 2004’te hayatımıza katılan bir kelime. Kelime anlamı bakımından net bir tanımı yok. İkinci nesil internet hizmetlerini, toplumsal iletişim sitelerini, vikileri, iletişim araçlarını, internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemleri kapsayan internet 2.0, etkilişimi esas alır.
 
Bu teknolojinin ortaya çıkması, kullanıcının süreçte aktif rol almasına neden oldu. İletişimde bambaşka bir sürecin başlaması da böylece gerçekleşti. Çünkü insanlar artık Web 1.0 teknolojilerinde olduğu gibi tasarımla, teknikle uğraşmak zorunda kalmadan sahip olduğu fotoğrafları, anlatmak istedikleri teknik ya da sosyal içerikleri, ziyaret ettikleri siteleri çevresi ile çok rahat bir şekilde paylaşır hale gelmişlerdir.
 
İnternet bazlı programların gelişmesi ve kullanıcıların hizmetine sunulması da Web 2.0 teknolojisi ile mümkün hale dönüşmüştür.Web 2.0 uygulamaları özünde sosyal ağ sitelerini, blog ve wikileri içermektedir. Birçok web sitesinde kullanılan “Etiket bulutu” uygulaması da Web 2.0 ile hayatımıza girmiştir. Etiket Bulutu oluşturmak için bloglara, resimlere ve çeşitli paylaşımlara etiketler yapıştırarak daha sonradan başka kullanıcıların da bu yazılara ulaşmasını sağlamak kişilerin internet kullanımında etkileşimi keşfetmesini sağlamıştır. Bu durum günümüzde #(hashtag) ile benzetilebilir. Email, mesajlaşma uygulamaları, çeşitli telefon uygulamaları da Web 2.0 teknolojileri olarak ifade edilmektedir. Web 1.0’dan sonra internet ortam tasarımlarının gelişmesi, bilginin etkileşimli hale gelme ihtiyacı Web 2.0’ geliştirilmesine neden olmuştur. Bunun yanı sıra Web 2 tools ile birlikte bilginin depolanması, paylaşılması, bilgiye ulaşım hız kazanmış ve bilginin önemi de farklı bir boyut kazanmıştır.
 

Web 3.0

 
Web 3.0 kısaca bireyselleştirilmiş web olarak tanımlanabilir. Aranılan verinin veya bilginin çok daha kolay bulunmasını sağlayan bir dönemdir. Web 3.0 ‘’Semantik Web” veya ‘’Yapay Zeka’’ olarak da tanımlanıyor. “Semantik” basit bir anlatım ile bir kelimenin içerdiği anlam demek. Web 3.0 teknolojisi ile birlikte artık bir dökümanın sadece içerdiği kelimeler değil, aynı zamanda içerdiği “anlam” da kolaylıkla anlaşılabilecek duruma geldi. Böylelikle arama motorları daha akıllı bir hal aldı veaslında kişilerin aramak istediği bilgiler dahi karşısına çıkarılmaya başlandı. Örneğin, Google üzerinde karşılaştığımız bireyselleştirilmiş arama sonuçları bu teknolojinin ile elde edilen bir durum. Artık x kişisi ile y kişisi arama motorlarında “yemek” kelimesini arattığında kişilerin karşısına aynı sonuçlar çıkmıyor. Aksine kişilerin arama geçmişleri baz alınarak ona özel bir listeleme kişiye ulaştırılıyor. Çünkü bu tip siteler sizin web geçmişinizi analiz ederek sizlere uygun arama sonuçları getirmek için Web 3.0 teknolojisinden yararlanıyor. Web 3.0 aynı zamanda Google ürünlerindeki yapay zeka kullanımını da artırıcı rol oynuyor. Bu ürünler arasında en dikkat çekeni ise “Video Zekası Uygulaması Programlama Arayüzü. Bahsi geçen bu uygulama ile kullanıcılar videolar içinde spesifik nesneleri arama imkanı yakalayabiliyor. Web 3.0’a kadar kişiler Google görsellerde resimlere verilen isimler ve görselin içinde bulunan objeler yardımıyla istedikleri dosyalara erişim sağlayabiliyorlardı.
 

Web 4.0

 
Web 4.0 fiziksel risklerden uzak, tamamen sanal platformlar üzerinde kurulu olan özel bir teknoloji. Web 4.0 ile bir saniyede 100 gigabit bağlantı ve bant aralığı olan her şeyin artık erişilebildiği bir dünya doğuyor. Örneğin, online networklar üzerinden kurulan ve bilim kurgu filmlerini aratmayan yapay zekaya sahip işletim sistemleri. Web 4.0 özellikle kodlanan yapay zeka ile sorunları tespit edebilir, mevcut sorunlara çözümler bulabilir ve size önerilerde bulunabilir. Hayatı çok daha kolay yaşamayı mümkün kılan bu teknoloji çeşitli elektronik cihazda kendisine yer bulmuş durumda. Örneğin akıllı televizyonunuz izleme alışkanlıklarınıza göre size dizi veya film öneriyor. Bunun yanı sıra akıllı asistanlar size hatırlatmalarda bulunuyor. Tüm bunları bir kenara bırakın, acil bir durumda bu yapay zekaya sahip teknolojiler sizin için gerekli aramaları dahi gerçekleştirebiliyor. Günümüzde web üzerinden hizmet veren YouOS, Ghost, Glide, Goowy, DesktopTwo ve çevrimiçi ofis için Google Docs & Spreadsheets gibi bazı WebOS uygulamaları, Web 4.0 teknolojileri arasında yer alıyor. Bu teknolojinin mevcut zaman diliminde sunduğu en önemli özellikler, bireye zaman ve mekandan bağımsız olarak, bilgisayarına hiçbir program kurmaya gerek kalmadan çalışan uygulamalar.