Merkeziyetsiz Depolama Nedir?

Kısa Özet

Tek bir kurum veya şirket tarafından çalıştırılan geleneksel merkezi depolama sunucularının aksine merkeziyetsiz depolama sistemleri, veri dosyalarını eşler arası (P2P) ağlar aracılığıyla bağlanan coğrafi olarak dağıtılmış düğümlerde tutar.

Merkeziyetsiz depolama ağlarını yürütmek için blockchaini kullanmak, veri dosyalarının hatalara, karşı taraf risklerine ve tek nokta hatalarına karşı korunmasını sağlayarak güvenliği artırmaya yardımcı olabilir.
Giriş
2006 yılında İngiliz matematikçi Clive Humby, "veri yeni petroldür" ifadesini kullanmıştır. Bu ifade, kişisel verilerimizin çevrimiçi deneyimlerimizle derinden iç içe geçtiği bir çağda her zamankinden daha da anlamlıdır.

Günümüzde dijital kimliğimizi oluşturan kişisel veriler genellikle merkezi bir şekilde saklanmaktadır. Merkezi depolama çözümleri daha erişilebilir olsalar da kullanıcılar hangi verileri paylaşmak istedikleri ve bu verilerin nasıl paylaşılmasını istedikleri üzerinde tam kontrole sahip değildir. Bu da merkezi çözümleri veri kaybına, gizlilik ihlallerine ve siber saldırılara karşı potansiyel olarak daha savunmasız hale getirir.

Bununla birlikte, Web3'ün ortaya çıkışı çevrimiçi olarak birbirimizle etkileşim kurma şeklimizi değiştirmiş ve bu değişimde blockchain teknolojisi önemli bir rol oynamıştır.

Blockchain destekli uygulamalar, güvenilir üçüncü taraflara ihtiyaç duymadan bağımsız olarak çalışır ve kullanıcıların verileri ve çevrimiçi deneyimleri üzerinde daha fazla kontrole sahip olabildiği merkeziyetsiz bir internet oluşturur. Dahası, merkeziyetsiz depolamanın ortaya çıkmasıyla birlikte verilerin tek bir merkezi sunucu yerine dağıtık bir şekilde erişilmesi ve depolanması mümkün hale gelmiştir.
Merkezi ve Dağıtık Depolamanın Farkları
Merkezi depolama
Merkezi veri depolama, uzun yıllardır varsayılan depolama türüdür. Bu depolama yöntemi, bir sağlayıcının verileri tek bir sunucuda veya genellikle aynı yerde bulunan bir sunucular grubunda yönetmesini ve tutmasını içerir.

Bu yöntem, verileri daha kolay erişilebilir ve yönetilebilir kılar. Örneğin bulut depolama, genellikle verilerin Amazon, Google veya Dropbox gibi tek bir şirket tarafından yürütülen sunucularda tutulduğu merkezi bir çözümdür.

Merkezi veri depolamada güvenlik söz konusu olduğunda, veriler bilgisayarınızdan merkezi bir depolama sunucusuna aktarılırken genellikle 128 bit SSL teknolojisi ile şifrelenir. Merkezi depolama sunucusuna ulaştıktan sonra 256 bit şifreleme ile de şifrelenebilir.

Merkeziyetsiz depolama
Fakat merkezi veri depolamanın sınırlamaları vardır. Güvenlik önlemleri ne kadar katı olursa olsun, depolama platformu şifreleme anahtarlarını elinde tutar. Bu da erişilebilirlik, şeffaflık ve kontrol konusunda endişelere neden olabilir. Buna ek olarak, hacker'lar büyük miktarda veriye erişmeye çalışmak için bir tek hata noktasını daha kolay hedefleyebilir, çünkü her şey tek bir yerde tutulur.

Diğer yandan, merkeziyetsiz sistemler verileri tek bir konum yerine coğrafi olarak dağıtılmış bir bilgisayar ağında depolar. Bu da merkezi bir sunucuya veya sağlayıcıya gereksinim duymadan büyük miktarda verinin depolanmasını mümkün kılarak olası sansür ve mahremiyet ihlali sorunlarını ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
verileri merkeziyetsiz bir sistemde depolamak için kişisel bilgilerini paylaşmaları gerekmez, dolayısıyla ek bir anonimlik katmanı da söz konusudur.

Tek hata noktası olmaması
Merkezi veri depolama ağlarının erişim ve yönetimi daha kolay olsa da veri kaybına yol açabilecek iletim hatalarına daha yatkındırlar. Merkeziyetsiz bir depolama ağının birden fazla bağlı düğümden oluşması daha fazla yedeklilik ve hata toleransı sunar. Bu sayede, kullanıcılar bir düğüm çökse bile ağdaki diğer düğümlerden gelen verilere erişmeye devam edebilir.

Daha yüksek indirme hızları
Trafiğin ağın kaldırabileceğinden daha yoğun olması durumunda merkezi depolama darboğazlarla karşılaşabilir. Diğer yandan merkeziyetsiz depolama, blockchain teknolojisi sayesinde potansiyel olarak bant genişliği kullanımını azaltabilir çünkü veri dosyalarını depolayan düğümler dünya geneline yayılmıştır.

Daha düşük maliyet
Veri barındıran birçok düğüm olması nedeniyle merkeziyetsiz bir sistemde merkezi bir sistemden daha fazla depolama alanı bulunur. Bu da özellikle, ölçek ekonomilerinden faydalanamayan daha küçük kullanıcılar için mevcut merkezi depolama platformlarına kıyasla genellikle daha düşük maliyetler sunar.

Daha iyi veri bütünlüğü
Veri bütünlüğü, verilerin tüm kullanım ömrü boyunca aynı nitelikleri koruma becerisini ifade eder. Bir sunucuya bir şey olursa veya web sayfası başka bir konuma taşınırsa veriler kullanılamaz hale geldiği için merkezi depolama sistemlerinde veri bütünlüğünün korunması zordur. Merkeziyetsiz depolama ile veriler süresiz olarak erişilebilir durumda kalabilir ve hash edilerek bozulmadan korunabilir.
depolama mekanizması aradıkça, BitTorrent gibi merkeziyetsiz platformlar tahmin edilenden daha önce popüler hale gelebilir.

Dahası, veri ihlallerinin yaygınlığı, artan depolama maliyetleri ve geleneksel veri depolama dünyasında sansür, daha fazla kişinin merkeziyetsiz ürünlere yönelmesine neden olabilir. Bununla birlikte merkeziyetsiz depolama, merkezi depolamaya ilişkin bazı sorunların çözülmesine yardımcı olabilse de kendine has sınırlamalara da sahiptir. Şimdilik, merkezi depolama birçok kişi için çekici bir çözüm olmayı sürdürmektedir ve merkeziyetsiz depolama daha popüler hale gelse bile pazar payının büyük kısmını elinde tutmaya devam edecektir.