WEB3 Verilerinin Geleceği: Subsquid CFO ve Kurucusu Marcel Fohrmann ile Söyleşi
Subsquid kurucusu ve CFO'su “Marcel Fohrmann” Hackernoon'dan “Dan Stain”in konuğu oldu. Söyleşinin konusu ise "WEB3 Sistemde Verilerin Geleceği" idi.
Bildiğiniz gibi Subsquid birçok blokzinciri ile uyumlu olan bir veri havuzu ve veri sorgu motorudur ve amacı da blokzinciri üzerinde yer alan verileri tüm yazılım geliştiriciler için erişilebilir ve uygun fiyatlı hale getirmektir. Subquid tüm bu verileri sadece sunmakla kalmaz, verilere erişirken büyük miktarda karmaşık ve kaotik verinin standardize edilmiş şekilde sorgulanmasına ve aranılan spesifik verilerin bulunmasını da sağlar. Bu, güncel RPC sunucuların yeteneklerinin çok üzerinde bir iştir.
Söyleşiyi Türkçe olarak sizinle paylaşıyorum ve en altada kaynağından okumak isteyen arkadaşlar için link bırakacağım.
DAN: Hoşgeldin Marcel. Katıldığın için teşekkür ederim. Önce 2023'ün nasıl geçtiği ve 2024'ün nasıl geçeceğine dair görüşlerinizle başlamak istiyorum.
MARCEL: Bence 2023 yılı, çoğu insanın düşündüğünden daha iyiydi. Kasvetli bir şekilde, pek çok sarsıntı, olumsuz olaylar ve regülasyonlarla başladı ve bu yüzden piyasalar sık sık çöküşler ve çalkantılar yaşadı. Ancak Web3'ün en çığır açıcı yeniliklerinden bazıları 2023'te gerçekleşti. Uzun vadeli vizyona sahip projeler bu dönemde çalıştı ve geliştiler.
Mesela Layer-2 leri ele alalım. Optimism, Metis, Base vb. projeler daha hızlı, daha ucuz ve daha güvenli blockchain işlemleri için büyük adımlar attı. MPC (Multi Party Computation) , Sıfır Bilgi Kanıtları ve diğer güvenlik ve gizliliğe önem veren teknolojilere dayanan geliştirmele yaptılar.
Solana gibi L1'ler de önemli bir büyüme kaydetti, Solana üzerinde aktif olarak 2500'den fazla geliştirici çalışıyor ve DEX ticaret hacmi Ethereum'u aştı Bu, Web3'de Ethereum'un tekelini kırdı ve sağlıklı rekabeti teşvik etti.
Benzer şekilde, biz de Subsquid'i başlattık ve geliştiriciler için blockchain verilerini daha uygun maliyetli ve verimli hale getirmeyi amaçladık. 2023 de odak noktamız, çekirdek altyapıyı iyileştirmek ve genişletmekti.
Ölçeklenebilirlik, chainler arası birlikte çalışabilirlik , güvenlik ve daha iyi bir kullanıcı deneyimi ana odak alanlarımızdı. Aynı zamanda işletmeler ve kar amaçlı projeler için karlılığı ve sürdürülebilirliği artırmaya önem verdik.
Bu herkesin kazandığı bir durum oluşturdu. Bu durum, 2024'te devam edecek ve daha da büyüyecek. 2023 yılında gösterdiğimiz ilerlemeyi somut olarak ortaya koyacak net rakamlara ve istatistiklere sahibiz. Şimdi ise herşeyi daha iyi yapmaya ve geliştirmeye odaklandık.
DAN: Beklentileri gerçekçi tutmak adına, başta sizin alanınızda olmak üzere, şu anda WEB3'ün yaşadığı en büyük zorluklar nelerdir.
MARCEL: Güvenlik, en büyük sorunlardan biridir. Hacker'lar her gün geçtikçe daha akıllı hale geliyor ve daha fazla motivasyona sahipler. Bu kadar büyük bir miktarda para söz konusu olduğunda, bu oldukça anlaşılabilir bir durum.
Web3, merkeziyetsizlik, otomasyon ve gizlilik ilkerleriyle uyumlu olan daha güçlü güvenlik mekanizmalarına ihtiyaç duyar. Bunları inşa etmek ise kolay değil ancak hızla bu noktaya doğru ilerliyoruz.
Merkeziyetsiz ve eş zamanlı tehdit izleme ve azaltma mekanizmaları zaten işlevsel ve etkililer. Esas zor olan şey, genel olarak güvenlik farkındalığını artırmak ve en iyi uygulamaları sekötür standardı haline getirmektir.
Maliyetler ve ölçeklenebilirlik diğer ana engellerdir. Bunlar uzun yıllardır var olan sorunlardır. Ve çoğu insan böyle görmese de, bu 2 sorunun temel kaynağı veriye erişme ve onu kullanmakla ilgilidir.
Bunu şu şekilde açıklayayım:
Herhangi bir blockchain tabanlı uygulama veya platformun blokzinciri üzerinde yer alan verileri verileri alması gerekir. Buna cüzdan bakiyelerini güncelleme ve ya oyun avatarlarının en son seviyesini öğrenme vb. işlemler de dahildir. Bunları ne kadar hızlı ve ucuz yaptığınız ise, çözümünüzün ölçeklenebilirliğini ve maliyetini belirler.Ancak Web3 geliştiricileri, çoğunlukla ciddi sınırlamaları olan RPC sunucularına bel bağlamak durumdadır. Bu, veri alım maliyetlerini yükseltir ve özellikle yüksek trafiğin olduğu durumlarda performansı olumsuz etkiler ve ağları yavaşlatır. Bunun anlamı ise düşük ölçeklenebilirlik ve kötü kullanıcı deneyimi olarak döner.
Hızlı, esnek ve güvenli blockchain tabanlı işlemler için merkezi olmayan bir veri alım sistemini inşa etmek bir zorunluluk haline geldi. Biz de bu boşluğu doldurduk.
DAN: Peki bu sorunları ne şekilde çözüyorsunuz ve bunun WEB3 için anlamı nedir?
MARCEL: Subsquid olarak, Web3 uygulama geliştiricilerine, RPC sunucuları ile karşılaştırıldığında %90 daha düşük maliyetle blockchain verilerine erişim sağlıyoruz.
Mesela, geleneksel uygulamalarda yani Web2'de, BigQuery, Snowflake vb. merkezi veri havuzları, uygulama verilerine depolama ve erişim sağlar. Subsquid, bu kritik sistemin merkezi olmayan, topluluk tarafından yönlendirilen bir versiyonudur.
Subsquid Web3 verilerini düzenli bir şekilde arşivler ve filtreler, bu sayede ölçeklenebilir şekilde kullanıma sunar. Bu yüzden de geliştiricilerin karmaşık sorgu süreçleri ve benzerleriyle uğraşmasına gerek kalmaz.
Bizim bu merkeziyetsiz veri havuzumuz yukarıda saydığımız web2 deki merkezi benzerlerinden ilham alsa da bir kopya değildir. Sınırsız yatay ölçeklenebilirlik, herkese açık veri erişimi, tarafsızlık, güven gerektirmeyen sorgular ve düşük bakım maliyetleri sağlar. Detaylara burada girmeyeceğim. İlgilenen herkes, white paper'ımızı subsquid.io adresinden okuyabilir.
Web3'ün geleceğine gelince... Subsuqid, en basit seviyede sadece bir uygulamaya yönelik olan local (global olmayan) veri sorguları söz konusu olduğunda bile, kendine özgün araçlar sağlar. Bu tarz ihtiyaçlar için RPC sunucuları ve geçmil blockchain verileri için arşiv sunucuları kullanmanıza gerek yoktur.
Blockzincirinin tüm geçmişinin tutulduğu arşiv verilere sınırsız erişim imkanı, uygulama geliştiricilere, istedikleri her türlü ölçekte çok büyük veri setleriyle çalışabilecen uygulamalar inşa etme kabiliyeti kazandırır. Bu durum ise, en derin fonksiyonlara sahip karmaşık web3 uygulamaları için bile, sağlayıclar açısından sürdürülebilirlik ve son kullanıcılar için ise akıcı bir kullanıcı deneyimi sağlar. WEB3 geniş kitleler tarafından benimsenmesi için gereken şey de budur.
DAN: Web3 alanında maksimalizm(Fanatizm) oldukça popüler, ancak siz ise multichain (çoklu zincir sistemleri) hakkında konuşuyorsunuz. Bunun nenden bu kadar önemli olduğunu anlatır mısınız?
MARCEL: Bitcoin, insanlık tarihindeki en iyi teknolojik icatlardan biridir. Kararlı, işlevsel bir blok zinciri formunu tanıttı ve o zamandan beri bu son derece vizyoner geliştirmeleri de mümkün kıldı. Bununla beraber Ethereum ise, computation (hesaplama) becerisi ile devrim yaptı ve, Bitcoin'ın tek zincirli ve tek bir amaca hizmet eden yapısından uzaklaştık.
Çoklu zincir sistemleri, blok zinciri teknolojisini tam potansiyeliyle kullanmanın en iyi yoludur. Artık olay sadece değer saklama ya da ödemeler yapmakla ilgili değil. DeFi, RWAs, DeSoc, DePIN, GameFi gibi birçok senaryo ve kullanım alanı ortaya çıktı ve bunları sırf fanatizm yapmak adına görmezden gelmek, kendi ayağına sıkmak anlamına gelir.
Veri erişimi açısından baktığımızda ise çoklu zincir sistemleri, verilerin farklı farklı ağlarda parça parça yer alan ve birbirleri ile ilgisi / bağlantısı olmayan ufak su birikintileri gibi kalmasına engel olur. Çoklu zincir sistemleri sayesinde tüm bu veriler birlikte kullanılabilir hale gelir ve geliştiricilere tüm veri havuzuna kolayca erişme imkanı tanır. Daha iyi etkileşim ve birlikte çalışabilme kabiliyeti daha fazla ölçeklenebilirlik sağlar ve bu şekilde daha güçlü merkeziyetsiz uygulamalar inşa edebilirsiniz.
DAN: Görüşleriniz için teşekkür ederim. Subsquid ile harika işler yapıyorsunuz. Peki bu yolculukta sizi neler bekliyor?
MARCEL: Bu sadece harika değil, daha da önemli. Web3'ün çekirdek altyapısını güçlendirmek gerekli ve bu da ulaşmaya çalıştığımız hedefimiz.
Bizim için önümüzdeki büyük adım, Solana için destek eklemek. Ethereum maksimalistleri katılmayabilir, ancak Solana şu anda en dirençli ve yüksek performanslı Alternatif-L1'lerden biridir. Ayrıca L2'lerin tek geçerli ölçeklenme çözümü olmadığını da kanıtlamıştır. (NOT: bu söyleşiden sonra Solana desteği eklendi)
Nakamoto Katsayısı 22 olan Solana, katı bir doğrulayıcı dağılımına sahipken gecikme ve verimlilik için optimize edilmiştir.
(Not: Nakamoto Katsayısı 1 - 100 arasında olan ve madenclik gücünün ne kadar dağılmış olduğunu gösteren bir veridir. Daha düşük katsayı daha fazla dağıtıklık ve dirençli olunduğu anlamına gelir.)
Solana konusunda bizi heyecanlandıran bir diğer etken ise büyümesidir. Geçen yılki Alameda krizinden sonra küllerinden nasıl doğrduğunu ve piyasa değeri açısından ilk 5 e girdiğini gördük.
Ancak en önemlisi, Solana'nın teknoloji altyapısına destek veriyoruz. Yenilikçi token standardı, hızlı, ucuz ve gizli işlemleri destekliyor. Yani gizlilik ve kullanıcı deneyimi dengesi harika. Sıkıştırılmış NFT'ler de heyecan verici ve yeni istemcilerin potansiyeli Solana ekosistemini daha da merkeziyetsiz hale getirecek.
Son olarak, Subsquid her zaman her türlü yeniliğe açık bir projedir. Solana, DePIN'den DeSoc'a kadar geleceğin gelişmeleri için merkez üssü olmaya hazır durumda bir ağdır. Biz de bunu gerçekleştirmek için Solana'ya altyapıyı sağlayacağız.
DAN: Bitirmeden şunu da sorayım. Su anda piyasalar tekrar yükselişteyken Web3'e yeni girenlere ne tür tavsiyeleriniz var?
MARCEL: Kuru gürültüler ve mantıklı işaretleri birbirinden ayırt etmeyi öğrenin. Ne kadar erken başarırsanız, Web3 yolculuğunuz o kadar sorunsuz olacaktır. Yapılacak çok şey var ve önceliklerinizi belirleyin, size başka hiçbir şeyin rehberlik etmeyeceği şekilde yol göstereceklerdir.
Ayrıca geliştiricilere ve proje sahiplerine ise, deneyim ve kullanışlılık için optimize edilmiş temel çözümler inşa etmelerini tavsiye ediyorum. Gerçek ve uzun vadede değer yaratmayan işler yaparak kalıcı olamazsınız. Artık kimse aptal değil, bu nedenle HYPE gibi şeylere fazla güvenmeyin.
Kaynak: https://hackernoon.com/the-future-of-web3-data-an-interview-with-subsquid-cfo-and-co-founder-marcel-fohrmann
