Bartın

Et44...jFvu

23 Jan 2024

Bartın, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde Batı Karadeniz Bölümü'ndeki bir ildir. 1991 yılında Zonguldak ilinden ayrılarak Türkiye'nin 74. ili olmuştur. Doğusunda Kastamonu, güneyinde Karabük, batısında Zonguldak illeri, kuzeyinde Karadeniz bulunur. Orman bakımından zengin olan ilin büyük bir kısmı Küre Dağları Millî Parkı sınırları içerisinde yer almaktadır. Bartın Çayı Türkiye'de üzerinde taşımacılık yapılan tek akarsudur.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

"Parthenia"dan Bartın’a dönüşen adın kaynağı "Parthenios"dur. Bartın Irmağının antik çağdaki adı olan Parthenios; Yunan mitolojisinde,Tanrıların Babası Okeanos’ un çocukları olan yüzlerce tanrıdan birisi ve “Sular Tanrısı “ dır. ”Sular İlahı veya Muhteşem Akan Su “anlamlarına gelir. Romalılar devrinde Bartın Çayına Parthenius deniliyordu. Çayın kıyısında kurulan şehre ise Parthenia adı verildi. Bu isim zamanla Bartın’a dönüşmüştür.Bartın ili, tarihi Paphlagonia antik kentlerinden Sesamos (Amasra), Kromna (Kurucaşile) ve Erythinoi (Çakraz)'ı sınırları içerisinde bulundurmaktadır

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Batı Karadeniz Bölgesinin, 41° 53' kuzey enlemi ile 32° 45' doğu boylamı arasında yer alır. Kuzeyini 59 km'lik sahil şeridiyle Karadeniz çevrelerken, doğuda Kastamonu, doğu ve güneyde Karabük, batıda ise Zonguldak illeriyle komşudur. Yüzölçümü 2143 km²’dir. İl merkezinin rakımı 25 m'dir.

Yüzey şekilleri dağları[değiştir | kaynağı değiştir]

Bartın; doğu, batı ve kuzeyden yüksekliği 2000 m.yi geçmeyen dağlarla çevrilidir. Dağlar, yüksek olmamakla birlikte oldukça dik, sahillere doğru sarp ve kayalıktır. En önemli dağları; Aladağ, Kocadağ, Karadağ, Kayaardı, Karasu ve Arıt Dağlarıdır. Kent merkezini batıdan Aladağ, kuzeyden Karasu dağları ve doğudan Arıt Dağları kuşatmaktadır. Halatçıyaması, Orduyeri, Kırtepe ve Ömertepesi kentin üzerine kurulduğu dört önemli tepedir.

İlçeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Amasra-Bartın
Bartın 4 ilçeden oluşur,

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Bartın'ın bulunduğu havza içerisinde bulunduğu sahil kıyısından ötürü nemli Karadeniz iklimi görülür. Yaz aylarında sıcaklıklar fazla ve nem oranı çok yüksektir. Kışlar ise ılık ve yağışlı geçer. Kar kütlesinin yerde kalma süresinin en düşük olduğu illerden birisi olan Bartın, aynı zamanda da Marmara-Karadeniz arasında geçiş iklimi de göstermektedir. İlin havzası çok büyük oranda Karadeniz iklimi gösterirken, Küre Dağları bölgesinin arkasında kalan Ulus ilçesi, Karadeniz dağlarından gelen nemli iklimi alamadığı için bu bölgelerde karasal iklim görülmektedir.

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Bartın, Karadeniz kıyısının ucunda bulunan bir şehirdir. Kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Karabük, doğusunda Kastamonu, batısında ise Zonguldak illeriyle çevrilidir. Şehre D755 ve D010 karayolu ağı ile ulaşım sağlanmaktadır. Şehre yaklaşık 40 km mesafede ise Zonguldak Havalimanı bulunmaktadır.
Bartın ilinin bazı önemli yerleşim yerlerine uzaklığı ise aşağıdaki gibidir:
İstanbul: 410 km
Ankara: 260 km
İzmir: 780 km
Bolu: 150 km
Karabük: 75 km
Zonguldak: 80 km
Kastamonu: 170 km

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Bartın'ın ilçeleri
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[2][3]
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Bartın Valisi, 1976-Amasya doğumlu Nurtaç Arslan’dır. 12.5.2022/209 kararla İller İdaresi Genel Müdür Yardımcısı iken atanmıştır.[4]
Bartın Belediye Başkanı, 1959-Bartın doğumlu Cemal Akın(MHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %35,74 oy oranıyla seçilmiştir.[5]
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Bartın İl Genel Meclisi üye sayısı, 8 AK PARTİ, 3 CHP ve 1 MHP olmak üzere 12’dir. Bartın Belediye meclisi ise 12 AK PARTİ, 7 MHP ve 6 CHP olmak üzere 25 üyeden oluşur.[6]
2018 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Bartın'ın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki üyelerinin siyasi partilere dağılımı: 1 CHP (Aysu Bankoğlu) ve 1 AK Parti (Yılmaz Tunç)'dir[7]

Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Bartın ili genel seçim sonuçları

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2023 verileri[8])
Bartın ili nüfusu: 203.351. Bu nüfusun %54,32'i şehirlerde yaşamaktadır (2022 sonu). İlin yüzölçümü 2.330 km2'dir. İlde km2'ye 87 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 148’dir.) İlde yıllık nüfus artış oranı % 0,81 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Merkez ilçe(% 1,26)- Amasra (-% 1,68)
06 Şubat 2023 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 4 İlçe, 8 belediye, bu belediyelerde 50 mahalle ve ayrıca 263 köy vardır.
2022 yılı sonunda Bartın ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[9]İlçeNüfus
2021
Nüfus
2022
Nüfus
Artışı %
Belediye
Sayısı
Mahalle
Sayısı
Köy
Sayısı
Köy
Nüfusu
Şehir
nüfusu
Şehirde
oturan %
Alanı
km2[10]
km2'ye
düşen kişi
Amasra14.08613.852-1,6815307.8645.98843,2317878Kurucaşile6.4246.337-1,3614284.4141.92330,3515242Merkez159.811161.8301,2632813767.78194.04958,121091148Ulus21.39021.332-0,273136812.8418.49139,8090923Bartın201.711203.3510,8185026392.900110.45154,322.33087

İlin yıllara göre nüfusları[değiştir | kaynağı değiştir]

Bartın il nüfus bilgileriYılToplamSıraFarkŞehir - Kır2000 [11]184.17875 %26 48.002

136.176 %74

2007 [12]182.13172-%1 %32 58.788

123.343 %68

2008 [13]185.36873%2 %32 59.736

125.632 %68

2009 [14]188.44973%2 %34 63.234

125.215 %66

2010 [15]187.75873-%0 %34 63.984

123.774 %66

2011 [16]187.29174-%0 %35 65.856

121.435 %65

2012 [17]188.43674%1 %36 68.151

120.285 %64

2013 [18]189.13975%0 %39 72.995

116.144 %61

2014 [19]189.40574%0 %40 75.085

114.320 %60

2015 [20]190.70874%1 %41 77.827

112.881 %59

2016 [20]192.38974%1 %42 80.556

111.833 %58

2017 [20]193.57774%1 %43 83.120

110.457 %57

2018 [20]198.99974%3 %42 83.026

115.973 %58

2019 [20]198.24974-%0 %44 86.527

111.722 %56

2020 [20]198.97974%0 %45 89.879

109.100 %55

2021 [20]201.71174%1 %47 93.813

107.898 %53

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Konum BilgileriİlçeKuruluş Yılı[21]Önceden bağlı olduğu ilçeAlanı km²Rakım mt.Merkeze Uzaklık km[22]Ulaşan Yollar[22]Bartın Merkez1.09112 -05, -08, -01Amasra1987Merkez1781219 -08=>74-03Kurucaşile1957Merkez1521364 -08Ulus1944Safranbolu90917937 -01=>74-25BARTIN1991ZONGULDAK2.330

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Bartın'da spor
2018-2019 Sezonu sonunda, Futbol takımı Bartınspor BAL (Bölgesel Amatör Lig) grubunda 6. olmuştur. Bartın'ın liglerdeki diğer takımı Bartın Gençlik Hizmetleri, Voleybol Erkekler bölgesel ligde final grubunda 2. olmuştur.
Ziraat Türkiye Kupası'nda Bartınspor, 3.turda Sarıyer 'e elenmiştir.
Bartın'ın önemli spor tesisleri: Bartın Atatürk Stadyumu (5.000), Ömer Tepesi Spor Salonu (750), Bartın Kapalı Yüzme Havuzu-Y.Olimpik (500).